خراسان شمالی در چنگال سیگارهای الکترونیکی؛ مدرن ولی مهلک

ایرنا/ بحنورد- ایرنا- خراسان شمالی امروز با یک چالش نوین مواجه است؛ سیگارهای الکترونیکی که با طراحی‌های مدرن و طعم‌های خوشایند، نسل جوان را به دام می‌اندازند، در حالی که وعده ترک و آزادی می‌دهند، اما واقعیت چیزی جز یک اسارت خاموش و مهلک نیست که سلامت جسم و روان را به خطر می‌اندازد.

به گزارش ایرنا، روزها یکی پس از دیگری عبور می‌کنند، اما بعضی لحظه‌ها، آن‌قدر در جان آدم ریشه می‌دوانند که حتی گذر سال‌ها هم نمی‌تواند آن‌ها را پاک کند. یکی از همین لحظه‌ها، همین امروز بود. ظهر یک روز پاییزی، با آفتابی گرم و دلپذیر، که بر برگ‌های زرد و نارنجی پارک خیابان فروسی بجنورد می‌تابید و جان تازه‌ای به آن‌ها می‌بخشید.

---

بازار

---

پاییز، این فصل عاشقانه و عبور، وقتی که با گرمای خورشید آمیخته می‌شود و نسیمی ملایم میان درختان می‌رقصد، حس عجیبی دارد، انگار طبیعت هم در حال وداع است، ولی با لبخند.

روی یکی از نیمکت‌های چوبی پارک نشسته بودم. نیمی در آفتاب، نیمی در سایه‌ درختان نارون و چنار و عابران بی‌هدف، کودکی که بادبادکش را دنبال می‌کرد، مادری که کالسکه‌ای را آرام هل می‌داد، همه در دل این تصویر پاییزی جای می‌گرفتند.

اما آن‌سوتر، در نزدیکی ایستگاه اتوبوس و روبه‌روی کافه‌ کوچکی که بوی قهوه‌اش در هوا می‌پیچید، جمعی از جوانان ایستاده بودند و صدای قهقهه‌هایشان، آن‌قدر بلند بود که حتی باد هم نمی‌توانست آن را با خود ببرد. خوشحال بودند، بی‌دغدغه، بی‌فکر فردا.

اما چیزی در دست‌هایشان بود که آرام آرام در دل من، غمی سنگین می‌کاشت. سیگارهای الکترونیکی؛ همان دستگاه‌های کوچک براق با نورهای رنگی که دودهای معطر از آن بیرون می‌آمد، ولی بویش با رایحه‌ی برگ‌های پاییزی هماهنگ نبود. در پس خنده‌هایشان، در پس آن همه شور جوانی، سایه‌ای از ناآگاهی دیده می‌شد.

گویی نمی‌دانستند یا نمی‌خواستند بدانند که آن دودهای به ظاهر بی‌خطر، بذر یک عادت تلخ را در جانشان می‌کارد.

سیگار الکترونیکی، شاید در ظاهر بی‌خطرتر از سیگارهای سنتی باشد، اما در واقع همان دشمن پنهانی است که زیر پوست جوانی جا خوش می‌کند.

در استان ما، خراسان شمالی، این وسایل دارد آرام و بی‌صدا جای خود را بین نسل جوان باز می‌کند. با طعم‌های فریبنده، با شکل‌های جذاب و تبلیغاتی که به آن رنگ «مدرنیته» می‌زنند، ولی در اصل چیزی نیست جز تله‌ای شیرین برای گرفتن سلامتی. تحقیقات نشان می‌دهد که نیکوتین موجود در آن‌ها هنوز هم اعتیادآور است، هنوز هم می‌تواند به ریه‌ها آسیب بزند، هنوز هم می‌تواند قلبی را ضعیف‌تر کند، بی‌آنکه صدایی از درد به گوش برسد.

چشم‌هایم را بستم و به گذشته فکر کردم؛ به روزگاری که پارک‌ها، محل شعرخوانی، گپ‌های دوستانه و خلوت‌های عاشقانه بود. نه بهانه‌ای برای پنهان کردن دودها در پشت خنده‌ها.

جوانان ما، آینده‌ ما هستند. کاش کسی آن‌ها را با زبان عشق، نه نصیحت از مضرات این دودهای مدرن آگاه می‌کرد و کاش بدانند که هیچ طعمی، هیچ نوری، هیچ دودی، ارزش گرفتن نفس‌های پاکشان را ندارد.

برگ دیگری آرام از درخت جدا شد و درست روبه‌رویم روی زمین نشست. مثل لحظه‌ای که چیزی از دست می‌رود، بی‌صدا، بی‌هیاهو.

شاید این همان حالتی است که آرام آرام با اعتیاد به سیگارهای الکترونیکی، جوانی را از ما می‌گیرد؛ بی آنکه حتی متوجه شویم.

سیگارهای الکترونیک؛ از مشکلات تنفسی تا قلبی

مدیرگروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی در این باره می گوید: برخلاف تصور رایج و تبلیغات تجاری، این محصولات جایگزین سالمی برای دخانیات نیست و شواهد علمی نشان می‌دهد استفاده از آن‌ها به وابستگی شدید به نیکوتین و بروز بیماری‌های قلبی، ریوی و سایر مشکلات جسمی منجر می‌شود.

یوسف امیری می افزاید: بخار سیگارهای الکترونیک حاوی ترکیبات متعدد شیمیایی است و این ترکیبات می‌توانند موجب التهاب مجاری تنفسی، کاهش ظرفیت ریه و تشدید بیماری‌های مزمن ریوی شوند.

وی ادامه می دهد: همچنین نیکوتین موجود در این محصولات با افزایش فشار خون و ضربان قلب، زمینه‌ساز بروز سکته‌های قلبی و مغزی است.

امیری خاطرنشان می کند: تحقیقات جدید نشان داده است که بخارات تولید شده از این دستگاه‌ها علاوه بر آسیب به ریه‌ها و قلب، آثار مخربی بر کبد، کلیه، دهان و دندان برجای می‌ گذارند.

مدیرگروه سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی می افزاید: نگرانی بزرگ‌تر در خصوص مصرف‌کنندگان نوجوان و جوان است، استفاده از سیگارهای الکترونیک در این گروه سنی به دلیل طعم‌های متنوع و ظاهر فریبنده، با استقبال مواجه می‌شود اما نیکوتین موجود در آن‌ها می‌تواند رشد مغزی را مختل و احتمال گرایش به سایر مواد دخانی را افزایش دهد.

دلایل شیوع؛ از تصور غلط تا دسترسی آسان

کارشناس مقابله با مواد مخدر خراسان‌شمالی در خصوص شیوع این اعتیاد جدید در خراسان شمالی می گوید: دلایل گوناگونی در خصوص شیوع این ابزار جدید اعتیاد از تصور غلط جامعه در خصوص آن تا دسترسی پذیری آسان وجود دارد.

حمید جلالی می افزاید: بسیاری از جوانان بر این باورند که سیگارهای الکترونیکی بی‌خطرتر از سیگارهای سنتی هستند و این تصور غلط باعث افزایش مصرف این محصولات می‌شود، در حالی که تحقیقات نشان داده‌اند که سیگارهای الکترونیکی نیز عوارض جدی برای سلامت دارند.

وی ادامه می دهد: عدم نظارت کافی بر فروش سیگارهای الکترونیکی و دسترسی آسان به این محصولات در فروشگاه‌ها و اینترنت از دیگر دلایل شیوع آن‌هاست به گونه ای که بسیاری از نوجوانان به راحتی می‌توانند این محصولات را خریداری کنند.

جلالی با اشاره به جذابیت ظاهری این محصول، می گوید: سیگارهای الکترونیکی به دلیل طراحی‌های مدرن و جذاب به ویژه در میان جوانان، بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. این محصولات معمولا در رنگ‌ها و شکل‌های متنوعی عرضه می‌شوند و برخی از آن‌ها دارای چراغ‌های LED و ویژگی‌های خاص هستند که آن‌ها را بیشتر جذاب می‌کند.

وی همچنین با اشاره به نقش فشار همسالان در شیوع این اعتیاد در بین جوانان می گوید: فشار اجتماعی و تمایل به پذیرش در گروه‌های همسالان یکی دیگر از عوامل مؤثر در شیوع سیگارهای الکترونیکی است، جوانان به دنبال هویت اجتماعی خود ممکن است تحت تأثیر رفتارهای همسالان خود قرار بگیرند و به سمت مصرف این محصولات گرایش پیدا کنند.

چه علاجی برای رهایی از اسارت جدید وجود دارد

شیوع سیگارهای الکترونیکی در خراسان شمالی چالشی جدی است که نیازمند توجه فوری و اقدامات موثر است.

اقدامات فرهنگی و هنری بلند مدت برای جوانان درباره خطرات سیگارهای الکترونیکی و عوارض آن‌ها باید در دستورکار قرار گیرد که در این میان همکاری با مدارس، دانشگاه‌ها و سازمان‌های اجتماعی برای ایجاد برنامه‌های مشترک در راستای مقابله با مصرف سیگارهای الکترونیکی می‌تواند موثر باشد.

در این بین نباید از وضع قوانین سختگیرانه غفلت شود زیرا ایجاد قوانین محدودکننده برای فروش سیگارهای الکترونیکی به افراد زیر ۱۸ سال و نظارت بر فروشگاه‌ها می‌توانند دسترسی آسان به این محصولات را کاهش دهند.

همچنین کنترل و محدود کردن تبلیغات سیگارهای الکترونیکی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، به ویژه در پلتفرم‌هایی که جوانان بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنند، ضروری است.

سیگار الکترونیکی دستگاهی است شبیه سیگار که به جای تولید دود، تولید بخار می‌کند. این بخار ناشی از گرم کردن مایعی به نام جویس است که می‌تواند حاوی نیکوتین، طعم دهنده‌ها و سایر مواد شیمیایی باشد.