تمجید «حافظ شیرازی» از مهمان نوازی یزدی‌ها

دکتر سید حسین شهاب رضوی استاد زبان و ادبیات فارسی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری صدا و سیما مرکز یزد، با اشاره به سفر حافظ به یزد، توضیح داد: «با وجود اینکه حافظ اغلب علاقه‌ای به سفر نداشت و ترجیح می‌داد در شیراز بماند، منابع تاریخی نشان می‌دهند که او یک سفر کوتاه به یزد نیز داشته است.»

 

وی ادامه داد: «در این سفر، حافظ وارد خانقاه عارفی به نام شیخ تقی‌الدین محمد دادا شده و ظاهراً به مدت دو سال در یزد اقامت داشته است. در این مدت، حافظ تحت حمایت شاه یحیی، حاکم یزد که برادرزاده شاه شجاع حاکم شیراز بوده، قرار گرفته بود.

 

دکتر شهاب رضوی با اشاره به یکی از غزل‌های طولانی حافظ با مطلع‌ای فروغِ ماهِ حُسن، از روی رخشان شما آبِ‌روی خوبی از چاه زَنَخدان شما

اشاره کرد و گفت: «در این غزل، حافظ از مردم یزد تشکر می‌کند.

وی افزود: حافظ در ابیات پایانی غزل با بیت‌هایی چون:‌

ای صبا با ساکنان شهر یزد از ما بگو

کی سر حق‌ناشناسان گوی چوگان شما

گرچه دوریم از بساط قرب، همت دور نیست

بنده شاه شماییم و ثناخوان شما

دعا گوی مردم یزد بوده و می‌گوید گرچه از شما دوریم ولی من دعاگوی شما هستم، و «بنده شاه شماییم» از تحت حمایت بودن حافظ توسط شاه یحیی حکایت دارد و اینکه مدتی را که در یزد گذرانده به وی خوش گذشته و مورد لطف و محبت مردم یزد واقع شده است.

 

وی به بیت «دلم از وحشت زندان سکندر» بگرفت اشاره کرد و گفت: حافظ شناسان خیلی مطمئن نیستند که منظور یزد باشد ولی حتی اگر منظور یزد هم بوده این نکته را ما نباید فراموش بکنیم که یک شاعر به خصوص شاعر خوبی مثل حافظ احوالات مختلف خود را به شعر در می‌آورد و ممکن است در لحظات دلتنگی چنین حرفی را زده باشد ولی نظر کلی و عمومی همانیست که در این غزل آمده است.

 

دکتر رضوی با تأکید بر اهمیت بررسی دقیق منابع ادبی و تاریخی، خاطرنشان کرد: «حافظ علاوه بر اینکه شاعری برجسته است، در انعکاس تعامل خود با حاکمان و مردم مناطق مختلف ایران نیز استادانه عمل کرده و نمونه آن همین سفر کوتاه و استقبال یزدی‌ها از اوست.»

---

بازار

---