مسجد؛ محور حکمرانی محلی در خراسان جنوبی/ اجرای طرح مدیریت محله‌محور در ۱۴ محله

ایرنا/ بیرجند - ایرنا - مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی گفت: طرح مدیریت محله‌محور با محوریت مسجد به عنوان مرکز حکمرانی محلی در سه محله از شهر بیرجند و ۱۱ محله در شهرستان‌های استان به صورت پایلوت اجرا می‌شود.

حجت‌الاسلام محمد دهقانی روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به تشکیل قرارگاه ملی مسجد به دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی، اظهار کرد: این قرارگاه با هدف ایجاد نظم و انسجام در ساخت، تجهیز، اداره و بهره‌برداری از مساجد ایجاد شده و اکنون به‌عنوان الگوی مدیریت محلی با محوریت مسجد در کشور در حال اجرا است.

---

بازار

---

وی با تشریح فرایند ساخت و بهره‌برداری از مساجد، بیان کرد: مراحل ابتدایی مانند نیازسنجی، جانمایی، طراحی و اجرای معماری مسجد بر عهده اداره‌کل اوقاف و امور خیریه به‌عنوان متولی سخت‌افزار مسجد است و بخشی از بودجه نیز از طریق این نهاد تأمین می‌شود، در حالی‌که عمده منابع ساخت توسط مردم فراهم می‌شود.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی افزود: پس از ساخت، تأمین امام جماعت به‌عهده حوزه علمیه است و پس از آن سازمان تبلیغات اسلامی مسئول توانمندسازی امامان جماعت و سایر کارگزاران مسجد می‌شود.

وی ادامه داد: در مرحله بعد، تشکل‌های مردمی شامل کانون‌های فرهنگی هنری، مرکز نیکوکاری و بسیج وارد میدان می‌شوند و با محوریت بسیج به عنوان عضو اصلی قرارگاه مسجد، فرایند مردمی‌سازی خدمات و شبکه‌سازی محلی انجام می‌شود.

هم‌افزایی نهادها در قالب قرارگاه مسجد

حجت‌الاسلام دهقانی گفت: در این مدل، چهار نهاد اصلی شامل اوقاف، حوزه علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی و بسیج در کنار مرکز رسیدگی به امور مساجد به‌عنوان دبیر قرارگاه مسجد، با مسئولیت نماینده ولی‌فقیه به‌عنوان رئیس قرارگاه است.

وی تصریح کرد: هم‌افزایی این نهادها باعث تحقق اهداف خدمات‌رسانی فرهنگی، اجتماعی و حتی هدایتگری در محلات می‌شود.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی از ابلاغ طرح «اقدام مدیریت محله‌محور» توسط رئیس‌جمهور از اردیبهشت ماه سال جاری خبر داد و افزود: بر اساس این طرح، دولت به جای مداخله مستقیم، نقش تسهیل‌گر را ایفا می‌کند و تصمیم‌سازی، اجرا و نظارت عمومی به مردم محله واگذار می‌شود.

وی بیان کرد: این طرح با تأکید بر کاهش تصدی‌گری دولت، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش رضایتمندی مردم و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و محلی طراحی شده است و مشابه شورای شهر، شورای معتمدین محلی در هر محله تشکیل می‌شود که محور و قلب تپنده آن مسجد است.

حجت‌الاسلام دهقانی اضافه کرد: این شوراهای معتمدین به جای صرفاً نقش مشورتی، در تصمیم‌سازی‌ها دخیل هستند و اولویت‌های محلی مانند فضای سبز، عمران، آموزش، فرهنگ، ورزش و خدمات مذهبی را مشخص می‌کنند.

شناسایی مساجد با ظرفیت حکمرانی محلی

وی گفت: در گام اول، مساجد مرکز استان و شهرستان‌ها با چهار شاخص شامل امام جماعت، هیأت امناء، خدام و موقعیت جغرافیایی ارزیابی شده‌اند و در برخی شهرستان‌ها این ارزیابی پایان یافته است.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی ادامه داد: مساجدی که دسترسی به مراکز عمومی مانند پارک، مدرسه، درمانگاه و ادارات دارند و از نیروی انسانی توانمند برخوردار هستند، برای اجرای طرح مناسب تشخیص داده شده‌اند.

وی از اجرای پایلوت این طرح در سه محله شهر بیرجند و ۱۱ محله در شهرستان‌ها خبر داد و افزود: انتخاب محلات با مشورت فرمانداران و شهرداران انجام شده و عملیات اجرایی با همکاری بسیج دنبال می‌شود.

حجت‌الاسلام دهقانی بیان کرد: در سطح استان ۲ هزار و ۱۰۰ مسجد ثبت شده داریم که با میانگین ۱۴ تا ۱۵ هزار هیات امنای مسجد می‌توانند نقش‌آفرینی مدیریتی در محلات داشته باشند.

تشکیل شورای مناطق مردمی مساجد

وی افزود: در اولین گام، با کسب اجازه از نماینده ولی‌فقیه، طرح مردمی‌سازی مدیریت مساجد اجرا شد و با تقسیم مرکز استان به چند منطقه، انتخابات شورای مناطق با حضور ائمه جماعات، امنا و پایگاه‌های بسیج برگزار و شوراهای منتخب تشکیل شدند.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی در ادامه گفت: این شوراها به عنوان شورای مناطق مردمی با ترکیب امام جماعت منتخب، هیأت امنای منتخب و مسئولان بسیج محله، مدیریت محلی را برعهده دارند و مسجد اصلی محله به عنوان مسجد محور انتخاب می‌شود و سایر مساجد به عنوان مسجد معین در حوزه‌های تخصصی یا عمومی نقش مکمل دارند.

حجت‌الاسلام دهقانی با بیان اینکه طرح جدید، میدان مناسبی برای حضور بازنشستگان، مدیران پیشکسوت و نخبگان محلی فراهم کرده است، گفت: بسیاری از مدیران ارشد استان که اکنون بازنشسته‌اند، می‌توانند در سطح محلات نقش فعال داشته باشند و ضمن انتقال تجربه، روحیه خدمتگزاری خود را بازیابی کنند.

وی افزود: در جلساتی با صندوق بازنشستگی و دستگاه‌های مربوطه، راهکارهای بهره‌گیری از این ذخایر انسانی بررسی شده است تا مسجد به‌عنوان مرکز خدمات و حکمرانی محله، مسائل مردم را از تولد تا اشتغال، ازدواج، درمان، شناسایی نخبگان، حمایت از خانواده شهدا و حل معضلات اقتصادی و اجتماعی به صورت بومی پیگیری کند.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی تأکید کرد: این حرکت تمدنی که اکنون با اراده دولت و عزم مردمی در حال شکل‌گیری است، می‌تواند مسجد را به جایگاه حقیقی خود به‌عنوان مرکز حکمرانی و خدمات محله بازگرداند؛ همان‌گونه که در زمان پیامبر اکرم(ص) و در چشم‌انداز حکومت جهانی حضرت ولی‌عصر(عج) پیش‌بینی شده است.