فروش برنج در مشهد ۴ برابر بیشتر از نرخ مصوب!

شهرآرا آنلاين

بروزرسانی 1404/09/17 - 10:45

فروش برنج در مشهد ۴ برابر بیشتر از نرخ مصوب!

شهرآرا آنلاین/ شفاف‌ نبودن روند توزیع برنج پاکستانی، سبب شده هر کیلوی آن به جای ۶۶ هزار تومان، ۲۵۰ هزار تومان به فروش برسد.

وزیر جهاد کشاورزی به‌صورت رسمی اعلام کرده که از‌ این‌پس ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به واردات برنج تخصیص نخواهد یافت. این در‌ حالی است که طبق آمار‌های بانک مرکزی، از ابتدای امسال تا ابتدای آذرماه حدود ۶۲۰ میلیون دلار ارز ترجیحی به واردات برنج تخصیص یافته است.
با وجود تخصیص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای واردات برنج و در حالی‌که قیمت برنج در بازار‌های جهانی ۳۰‌ تا ۴۰ درصد ارزان شده، در بازار ایران قیمت‌ها سر به فلک کشیده است. در این شرایط، حذف ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای واردات برنج و جایگزینی ارز مرکز مبادله می‌تواند شوک جدیدی به بازار وارد کند.
همچنین بر اساس مصوبه اول آذرماه دولت، واردات کالا‌های اساسی شامل برنج، روغن نباتی، حبوبات، گوشت قرمز، جو، ذرت و کنجاله از استان‌های مرزی بدون نیاز به انتقال ارز یا ثبت سفارش و ثبت آماری امکان‌پذیر است. اجرایی‌شدن این مصوبه سبب ایجاد نگرانی درباره گرانی کالا‌های اساسی شده است.
با‌ این‌حال تجربه واردات برنج با ارز ترجیحی از ابتدای امسال تاکنون نشان می‌دهد در عمل تخصیص این ارز تأثیری بر سفره خانوار‌ها نداشته و بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران تورم سالانه برنج خارجی در آبان‌ماه امسال به ۶۳ درصد رسیده بود. در خصوص چرایی بی‌تأثیری تخصیص ارز ترجیحی بر کنترل بازار برنج باید گفت که فاصله قابل‌توجه بین نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز در سامانه نیما یا بازار آزاد، عملا یک حاشیه سود بسیار بزرگ برای واردکنندگان و توزیع‌کنندگان عمده ایجاد می‌کند.
در شرایطی که نظارت دقیق و رصد آنلاین وجود ندارد، این اختلاف نرخ به بستری برای رانت و واسطه‌گری در بازار برنج تبدیل می‌شود، به‌طوری‌که بخشی از برنج خارجی با ارز ترجیحی وارد کشور شده، اما در بازار با قیمت‌هایی نزدیک به نرخ آزاد به فروش می‌رسد.

در گزارش پیش‌رو روند تغییر قیمت برنج پاکستانی از مرز ایران تا بازار مشهد بررسی شده است.

این بررسی نشان می‌دهد که نبود نظارت مؤثر بر روند توزیع برنج پاکستانی سبب شده تا این کالا باوجود تخصیص ارز دولتی چندبرابر قیمت مصوب به دست مردم برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت تمام‌شده هر‌ کیلو برنج پاکستانی درجه‌یک ۴۸ هزار‌ و ۵۰۰ تومان و برنج ارزا‌ن‌قیمت پاکستانی ۳۵ هزار تومان است. در عمل قیمت این نوع برنج در بازار بین ۲۲۰ تا‌۲۵۰ هزار تومان است. سؤال اینجاست که تفاوت این قیمت به جیب چه کسی می‌رود؟

ابهامات بازار برنج
در ماه‌های گذشته برنج با ارز ۲۸ هزار‌ و ۵۰۰‌تومانی وارد شده و در انبار‌ها موجود است، اما در عمل این‌نوع برنج با قیمت مصوب به سفره مردم نرسیده و چند برابر قیمت دولتی در بازار عرضه می‌شود. حال با توجه به حذف ارز ترجیحی و واردات با ارز آزاد، چگونه در بازار می‌توان بین این دو برنج تفکیک قائل شد و چگونه قرار است از گران‌فروشی بیشتر برنج وارداتی با ارز ترجیحی جلوگیری کرد؟

۶۲۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار
ارز ترجیحی واردات برنج در ۸ ماهه امسال

۶۳ درصد
میزان افزایش قیمت برنج خارجی در یک سال گذشته

حجت الاسلام نصرالله پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اظهار کرده بود: از اسفند پارسال تاکنون قیمت‌ها افزایش یافته است، برنج وارداتی که با دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان وارد شد، در اسفند در بازار خرده فروشی کیلویی حدود ۱۰۰ هزار تومان بود و از اسفند تاکنون این رقم افزایش زیادی داشته است. بخشی از این کالا‌ها بی کیفیت‌تر هستند و بخش معمولی هم وجود دارد.
اما سؤال این است که برنج با قیمت مصوب در بازار عرضه نشده، گروه‌هایی عملا مردم را چپاول می‌کنند و نظارتی وجود ندارد. از اداره صمت پرسیدیم که طبق قانون نظارت بر کالا‌های اساسی با جهاد کشاورزی است و از جهاد کشاورزی پرسیدیم گفتند ما فقط بر بنکداران نظارت داریم و بر بازار نظارت نداریم؛ عملا هیچ نظارتی وجود ندارد.