عکس/ ماجرای عجیب مومیایی زن یزدی؛ جسد خوابیده در موزه کیست؟

مهر

بروزرسانی 1399/09/05 - 14:28

عکس/ ماجرای عجیب مومیایی زن یزدی؛ جسد خوابیده در موزه کیست؟

مهر/ جسد سالم زن ۶۵ ساله اي در موزه تاريخ پزشکي تهران ثبت ملي شد اما اين زن کيست که به حالت طبيعي موميايي شده و از ۲۰ سال پيش در محفظه شيشه اي نگهداري مي شود؟

۲۸ آبان ماه خبر رسيد که شوراي ملي ثبت آثار منقول تاريخي، با حضور معاون ميراث فرهنگي و اعضاي اين شورا برگزار و تعدادي از آثار به ثبت ملي رسيدند يکي از اين آثار جسد موميايي به دست آمده از شهر يزد بود که در موزه ملي تاريخ پزشکي تهران نگهداري مي‌شود. جسدي مرموز که نشانه‌هاي به دست آمده از آن به قرار زير است.
فاطمه احمدي که پرونده ثبتي اين موميايي را تهيه کرده و مسئول و راهنماي موزه تاريخ پزشکي نيز هست به خبرنگار مهر توضيح مي‌دهد: «طبق گزارش‌هايي که به ما رسيده اين موميايي اواخر دهه ۷۰ به دست ميراث فرهنگي رسيده است. اينکه دقيقاً در چه نقطه‌اي و چطور به دست ميراث فرهنگي رسيده را نمي‌دانيم اما همزمان با تأسيس موزه تاريخ پزشکي در سال‌هاي ۷۸ يا ۷۹ اين موميايي به موزه منتقل شد.»
پيرزن ۶۵ ساله
احمدي طبق آنچه که از گذشته به او اعلام شده مي‌گويد: «اين موميايي متعلق به زني تقريباً ۶۵ ساله است که بين ۷۰۰ تا ۹۰۰ سال پيش در اطراف شهر يزد دفن شده و به دليل شرايط خاص، يعني آب و هواي خشک و نمک زياد منطقه به همان حالت باقي مانده در اصطلاح به صورت طبيعي موميايي شده است.»
او ادامه مي‌دهد: «اين جسد در بخش ديرين انسان شناسي موزه قرار گرفته از اين جهت که آناتومي و متريال يک موميايي را به خوبي نشان مي‌دهد. در اين بخش مجموعه کاملي را از بقاياي انساني داريم مثل ۳۰ جمجمه ۵ هزار ساله از شهر سوخته زابل به همراه چند جمجمه، استخوان و بقاياي انساني از مسجد کبود تبريز و يک اسکلت کامل بدن از شهر سوخته. اين موميايي در اين ميان چنين مجموعه‌اي قرار گرفته تا تاکيد کننده آن باشد که ما در هيچيک از اديان مان اعتقادي به نگهداشت بدن انسان نداشته‌ايم و اين جسد اگر باقي مانده به صورت طبيعي موميايي شده است.»
در تمام طول ۲۰ سالي که اين موميايي با چنين اهميتي در موزه تاريخ پزشکي ايران خوابيده، هيچ وقت هيچ کسي نه از دانشگاه تهران و نه از سوي متوليان ميراث فرهنگي در کشور درباره اين موميايي آزمايشي، تحقيق و پژوهشي انجام نداده تا با آزمايش‌هاي مخصوص باستان شناسي به چرايي فوت، سن دقيق‌تر، نوع غذا، پوشش و … پاسخ دهند.
از آنجا که گفته شده بود اين موميايي در يکي از شهرهاي يزد پيدا شده، محسن فاطمي مديرکل ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري استان يزد بايد در اين باره اطلاعاتي مي‌داشت. او هم به خبرنگار مهر مي‌گويد: «مجموعه شهداي فهرج طبق روايات تاريخي، محل دفن تعدادي از سرداران سپاه اسلام به خصوص در قرن اول و دوم بوده است. قبل از انقلاب به رئيس وقت آثار باستاني آن زمان در يزد که آقاي محمود مشروطه بود اعلام کردند سارقان قبري را در اين مجموعه کنده اند او به محل رفته و مي‌بيند جسد درون قبر به طرز عجيبي سالم مانده حتي ابرو و جزئيات صورتش مشخص است. جسد را دفن کردند ولي همان شب دزدان دوباره قبر را کندند و جسد را بردند ولي بعداً حين حمل جسد دستگير شدند و آن را به موزه‌اي در تهران منتقل کردند.»
زن موميايي موي بلند و بافته شده داشت
محمود مشروطه از افراد علاقه مند به حوزه ميراث فرهنگي بوده حتي يزدي‌ها معتقدند که حفظ بافت تاريخي شهر را مديون او و دلسوزي‌هاي اين هنرمند، بازيگر و عکاس هستند. او سال ۸۳ فوت کرد. پسر مرحوم محمود مشروطه مدتي در حوزه ميراث فرهنگي کار کرده است و آن روز را به خاطر دارد.
ابوالحسن مشروطه درباره آن روز مي‌گويد: «پدرم مسئول بخش آثار باستاني يزد آن زمان که زير نظر اداره فرهنگ و هنر بود، فعاليت مي‌کرد به او خبر دادند قبري را در محل شهداي فهرج که زيارتگاه مقدسي است کنده اند تا چيزي پيدا کنند معلوم نيست آثاري به دست آوردند يا نه. ولي جسدي که درون قبر هست سالم مانده. او از جسد عکس گرفت. گفتند که اين زن در دوره جنگ اعراب دفن شده است. خاطرم هست که موي بافته شده حنايي رنگي با صورتي کاملاً سالم داشت. آن موقع به سبب احترامي که به اجساد دوران اسلام مي‌گذاشتند به سه زن از همان جا گفتند او را کفن و دفن کنند. روي قبر سيمان ريختند. فردا خبر رسيد قبل از اينکه سيمان خشک شود دوباره سارقان قبر را کنده و اين بار جسد را با خود برده‌اند. احتمالاً به سارقان گفته شده بوده که اگر چيزي همراه جسد نيست بايد خود جسد که سالم مانده مهم باشد. به همين دليل دوباره دستبرد زده بودند. من از سرنوشت جسد خبري نداشتم تا اينکه آقاي فاطمي به من گفت اين جسد هماني است که پدرتان عکس و فيلم از او گرفته بود. پدرم همان موقع اين تصاوير را به خبرنگار روزنامه کيهان امانت داد اما هيچ وقت آن تصاوير به ما پس ندادند. اما در کتاب داستان‌هاي شگفت نوشته آيت‌الله عبدالحسين دستغيب اين مطلب عيناً نوشته شد.»
جسد کشف‌شده متعلق به بي‌بي حيات است
همانطور که مشروطه گفت تصاوير و جزئيات مربوط به آن جسد در روزنامه کيهان نوشته شده است. اين روزنامه جسد را متعلق به بي بي حيات از زنان نامدار اسلام و همراه با سپاه اسلام در فتح ايران دانسته است.