جنگل‌های بلوط استان چهارمحال‌وبختیاری در معرض نابودی هستند

تسنيم/ اگر از خشکسالي‌هاي متعدد گذر کنيم، بهره‌برداري‌هاي بي‌رويه و تخريب انساني، آفات و چراي دام‌ها از جمله تهديد‌هايي هستند که در ساليان گذشته، جنگل‌هاي ارزشمند بلوط استان چهارمحال و بختياري را در معرض نابودي قرار داده است.

استان چهارمحال و بختياري با گستره‌اي برابر با ۱۶ هزار و ۴۲۱ کيلومتر مربّع،  از جمله بخش‌هاي کوهستاني فلات مرکزي ايران محسوب مي‌شود که در بخش مرکزي رشته‌کوه‌هاي زاگرس واقع شده است.
جنگل‌هاي استان چهارمحال و بختياري عمدتاً در مناطقي همچون بازفت، اردل، ناغان، لردگان، فلارد و دوراهان قرار گرفته و جزو جنگل‌هاي غرب و جنوب غرب قرار مي‌گيرند، اين جنگل‌ها  از کوه‌هاي منطقه بازفت به سمت کوه‌هاي منطقه فلارد کشيده شده‌اندو بلوط، پوشش عمده جنگل‌هاي سرسبز استان چهارمحال و بختياري را تشکيل مي‌دهد، به طوري که نيمي از جنگل‌هاي بلوط کشور در مناطق غربي کشور را شامل مي‌شود.
اين درحالي است که مخاطرات زيادي محيط زيست استان خصوصا جنگل‌ها که گنجينه‌اي ارزشمند هستند را تهديد مي‌کند، اگر از خشکسالي‌هاي متعدد گذر کنيم، بهره‌برداري‌هاي بي‌رويه و تخريب انساني، آفات و چراي دام‌ها از جمله تهديد‌هايي هستند که در ساليان گذشته، اين جنگل‌هاي ارزشمند را در معرض نابودي قرار داده است.
تلاش براي حفظ و احياي محيط زيست، از جمله جنگل‌ها، قبل از آن که وظيفه‌اي ديني باشد، وظيفه‌اي انساني است، چرا که جنگل‌ها يکي از مهم‌ترين منابع طبيعي تجديدشونده هر استان و هر کشوري هستند و نقش مهمي در جلوگيري از فرسايشي‌شدن خاک، تعديل آب و هوا، ايجاد توسعه پايدار و توازن محيط زيستي، پايداري زيست‌بوم‌ها و کنترل آب‌هاي سطحي و تغذيه سفره‌‌آب‌هاي زيرزميني دارند.

---

بازار

---

بهره‌گيري از روش‌هاي نوين نگهداري، افزايش وسعت، ممانعت از بهره‌برداري‌هاي بي‌رويه، ممانعت از تبديل به اراضي کشاورزي، مبارزه با آفات و ايجاد اشتغال جايگزين براي مردم بومي منطقه، از جمله کارهايي هستند که مي‌توان براي حفظ و احياي جنگل‌ها انجام داد.
هومان خاکپور اظهار داشت: جنگل‌هاي بلوط استان چهارمحال و بختياري حدود ۶ ميليون هکتار از ۱۲ تا ۱۴ ميليون هکتار جنگل‌هاي بلوط کشور در غرب کشور از آذربايجان غربي تا استان فارس را  شامل مي‌شود. 
وي افزود: جنگل‌هاي بلوط در سال‌هاي اخير با پديده‌هايي از قبيل بهره‌برداري‌ انسان‌ها و خشکسالي يا زوال روبرو هستند؛ تخريب انساني، بهره‌برداري چوب جنگل‌ها براي سوخت در برخي روستا‌ها به دليل عدم وجود سوخت‌هاي فسيلي مناسب مانند نفت و گاز و زراعت زير درختان بلوط توسط روستايياني که معيشت‌شان وابسته به زراعت بوده و زمين را شخم مي‌زنند از عمده دلايل از بين رفتن جنگل‌هاي بلوط است.
رئيس اداره آموزش، ترويج و مشارکت‌هاي مردمي منابع طبيعي و آبخيزداري چهارمحال و بختياري با تاکيد بر اينکه يکي از مهم‌ترين عوامل ضعف و تخريب عوامل انساني است، بيان داشت: چراي پرتعداد دام در مناطق جنگلي که تقريباً در تمام جنگل‌ها و همه طول سال تا باريدن برف و باران وجود دارد اجازه رويش بذر بلوط در زمين را نمي‌دهد يا بذر تازه‌رويش‌يافته خوراک دام مي‌شود.
خاکپور، نبود لاش‌برگ به علت چراي دام در جنگل‌ها را از ديگر علل کاهش وجود و ماندگاري بذر بلوط و رشد آن برشمرد و ادامه داد: نبود لاش‌برگ به معناي بهره‌برداري بي‌رويه و از بين رفتن جنگل بوده که سبب کاهش رويش درختان بلوط در جنگل‌هاي استان چهارمحال و بختياري شده است.
وي تصريح کرد: خشکيدگي يک ميليون و ۲۰۰ هزار هکتار از جنگل‌هاي زاگرس که حدود ۶۰ هزار هکتار آن در استان ما قرار دارد به واسطه طغيان آفات و بيماري‌ها بوده که مي‌توان گفت گرچه وجود آفت طبيعي است اما رفتار انسان به صورت غيرمستقيم در ازدياد آن بسيار تاثيرگذار است.
معاون فني اداره‌کل منابع طبيعي و آبخيزداري چهارمحال و بختياري خاطرنشان کرد: بعضي آفات به طور طبيعي وجود دارند و بايد وجود داشته باشند اما وقتي با تنش جنگل روبرو مي‌شوند تعداد آن‌ها زياد مي‌شود به عنوان مثال سوسک چوب‌خوار در طول چندين هزار سال در جنگل‌هاي بلوط بوده اما وقتي انسان باعث ضعيف شدن اکوسيستم مي‌شود و به دشمن‌هاي طبيعي آن اجازه رشد نمي‌دهد، اين نوع سوسک زياد مي‌شود، به عبارتي در اکوسيستم جمعيت آفات کنترل شده است اما وقتي تضعيف مي‌شود، آفات زياد و دشمن آفات کم مي‌شود و براي از بين بردن آفات نيز از سموم استفاده مي‌شود که پس از مدتي سبب مقاوم شدن آن‌ها مي‌شود. 
وي اضافه کرد: از مهم‌ترين راهکارهاي نجات جنگل‌هاي زاگرس اين است که در جهت احيا و تعادل طبيعي جنگل حرکت کنيم، در بيشتر موارد لازم نيست کارهاي زيادي انجام دهيم بلکه فقط کافي است برخي کارها که به ضرر طبيعت است را انجام ندهيم، زراعت و شخم زدن زير درختان، دام‌گذاري بي‌رويه در جنگل، وابستگي معيشت روستاييان حاشيه جنگل از تهديدات بسيار مهم جنگل‌هاي بلوط است.
خاکپور تشريح کرد: تا زماني که مشکل شغل و معيشت روستاييان برطرف نشود نمي‌توان انتظار داشت عوامل تهديدکننده جنگل‌ها کنترل شود و راهکار آن همکاري و مشارکت مردم حاشيه جنگل‌ است، براي برطرف شدن اين مسئله نياز به اعتمادسازي و آگاه‌سازي در روستاها داريم و بايد شغل‌هاي سازگار با طبيعت که موجب تخريب طبيعت، آب و خاک نبوده و درآمدزا و پايدار باشد مانند گردشگري، صنايع دستي، کشت گونه‌هاي اقتصادي، زراعت محصولات کشاورزي پايا نياز به شخم هر ساله ندارد، زنبورداري و تغيير دامداري سنتي به صنعتي ترويج شود.
وي با اشاره به اينکه بايد به جنگل فرصت بازآفريني بدهيم، يادآور شد: اگر دخالت انسان نباشد جنگل مي‌تواند خود را احيا کند و به حالت طبيعي برسد تا جايي که کنترل آفات که دغدغه مهم امروز ما هستند نيز برطرف شوند، قاچاق چوب و زغال از ديگر دلايل مهم تخريب و سودجويي جنگل‌هاي بلوط است که هم نياز به تامين نيازمندان واقعي دارد و هم بايد برابر قانون بايد با سودجويان برخورد شود. 
رئيس اداره آموزش و ترويج مشارکت‌هاي مردمي اداره کل منابع طبيعي و آبخيزداري استان چهارمحال و بختياري گفت: تصميم‌گيري در خصوص تغييرات بايد در سطح ملي باشد و ستاد راهبري زاگرس با معاونت رئيس جمهور و دبيري سازمان جنگل‌ها و مراتع تشکيل و با مشارکت سازمان محيط زيست، فني و حرفه‌اي و گردشگري اقداماتي در مورد حفظ و احياي جنگل‌هاي بلوط با رويکرد اشتغال‌هاي سازگار با طبيعت انجام مي‌دهند. 
وي با اشاره به اينکه نجات جنگل‌هاي زاگرس بايد در همه سطوح تصميم‌گيري کشور در حد قانون‌گذاري در مجلس نيز لحاظ شود، ادامه داد: برخي اقدامات در قالب طرح‌هاي مختلف به صورت پايلوت انجام شده است اما بايد انسجام و هم‌افزايي ميان دستگاه‌ها باشد و يک برنامه مدون با پشتيباني و ساختار سازماني در سطوح مختلف مديريتي وجود داشته باشد.

خاکپور در پايان توضيح داد: اهميت طبيعت و حفظ منابع طبيعي هنوز آنقدر که بايد توسط مقامات مختلف سياست‌گذاري درک نشده و ذهنيت مشترک بين همه شکل نگرفته است؛ اعتبارگذاري مناسب براي حجم و ميزان گسترده تخريب، تعريف ساختار و هدفمندي و همدلي دستگاه‌هاي اجرايي مي‌تواند کمک بسزايي در اجراي اقدامات پيشگيرانه و احياگرانه داشته باشد.

آخرين خبر چهارمحال و بختياري در اينستاگرام :
https://instagram.com/Shahrekordtoday