استاد دانشگاه: نرخ ارز بالا می‌رود حتی اگر مکانیسم ماشه فعال نشود

اقتصاد نيوز

بروزرسانی 1404/06/11 - 20:45

استاد دانشگاه: نرخ ارز بالا می‌رود حتی اگر مکانیسم ماشه فعال نشود

اقتصاد نیوز/ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) می‌گوید: حتی اگر مکانیسم ماشه فعال نشود با توجه به مسائلی که ریشه داخلی دارد، روند حرکتی نرخ ارز صعودی است.

با اعلام رسمی سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس،روند فعال سازی مکانیسم ماشه از روز پنجشنبه ۶ شهریورماه آغاز شد و ایران تا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت کمتر از ۳۰ روز فرصت دارد.
اما در این فاصله چه مسیرهایی پیش روی ایران و تروئیکای اروپایی است؟ آیا احتمال تفاهم وجود دارد؟ مکانیسم ماشه چه میزان اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
اقتصادنیوز این سوالات را با کامران ندری تحلیلگر اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در میان گذاشته است.
آقای ندری! پیش‌بینی‌ شما از وضعیت اقتصادی کشور بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه چیست؟ اگر در این ۳۰ روز فرصت ایران و تروئیکای اروپایی به سمت توافق بروند یا به توافق نرسند چه اتفاقاتی در پیش خواهد بود؟

حتی اگر توافقی صورت نگیرد، روند نرخ ارز با توجه به مشکلاتی که در اقتصاد داریم صعودی خواهد بود و در حال حاضر تورم بالایی در ماه‌های گذشته تجربه کردیم.
دولت با کسری‌های متعدد مواجه است و همه این‌ها نشان‌دهنده این است به احتمال زیاد در ادامه با رشد نقدینگی مواجه خواهیم بود، چرا که تامین کسری‌های دولت و تامین سرمایه در گردش بنگاه‌ها به منابع مالی نیاز دارد و عمدتا این مشکلات را از طریق وام و اعتبار بانکی حل می‌کنیم.
اگر بانک مرکزی بخواهد برای میزان وام و اعتبارات سخت‌گیری و آن را محدود کند، بنگاه‌ها و دولت با مشکل مواجه می‌شوند. مشکلات داخلی اگر به صورت ریشه‌ای حل نشود، به طور طبیعی برای ما دردسرساز می‌شود. حتما تولید کشور به مشکل می‌خورد و صادرات با محدودیت مواجه می‌شود.
همه این‌ها نشان‌هنده این است حتی اگر مکانیسم ماشه فعال نشود، با توجه به مسائلی که ریشه داخلی دارد، روند حرکتی نرخ ارز صعودی است. البته اگر مکانیسم ماشه به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل منتهی شود، به طور طبیعی ما با جهش نرخ ارز هم مواجه می‌شویم. یعنی به جای روند صعودی، جهش نرخ ارز خواهیم داشت.

چه راهکاری برای تیم دیپلماسی و اقتصادی دولت در این ۳۰ روز پیشنهاد می‌دهید؟ می‌توان به ایجاد یک راه‌حل بینابینی امیدوار بود؟ به خصوص که برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه اعلام کرده‌اند که این پایان مسیر نیست و دیپلماسی همچنان جریان دارد.
دعوایی که الان بین ما و کشورهای اروپایی و آمریکا، حداقل در مسائل هسته‌ای وجود دارد، ریشه اقتصادی ندارد. دعوا سر منافع اقتصادی نیست، بلکه بر سر مسائل ایدئولوژیک است. یعنی ایران چیزی را حق خودش می‌داند و آنها هم زورگویی می کنند. ایران روی حق خودش ایستاده است و هزینه خیلی بالایی هم دارد پرداخت می‌کند.
از نظر ایدئولوژیک رفتار ایران قابل درک است، چرا که ایران می‌خواهد بگوید کشوری مستقل است و کسی حق زورگویی ندارد، اما متاسفانه این مقاومت هزینه‌های اقتصادی دارد.
سیاستمداران ما چون خودشان مشکلات اقتصادی ندارند و در واقع بنگاه‌دار هستند، فشار اقتصادی را که روی مردم هست درک نمی‌کنند؛ بنابراین روی شعارهای خودشان ایستاده‌اند و عقب‌نشینی هم نمی‌کنند، چون خودشان این هزینه را پرداخت نمی‌کنند بلکه مردم پرداخت می‌کنند.
متاسفانه مسئولان و سیاستمداران با مردم فاصله زیادی گرفته‌اند و نمی‌توانند فشار و مشکلات اقتصادی را که مردم تجربه می‌کنند، درک کنند.
همه‌چیز روشن است. دغدغه کشورهای اروپایی، اقتصاد و معیشت مردمشان است، چون نظام دموکراتیک دارند و باید برای باقی ماندن در قدرت از مردم رأی بگیرند. می‌بینید که این کشورها زیر فشارهایی که آمریکا به آنها وارد می‌کند، عقب‌نشینی می‌کنند، چرا که منافع ملی برای شان مهم است.
بنابراین واضح است مناقشه هسته‌ای برای ما نفع اقتصادی ندارد، بلکه یک حقی است که تصورمان این است که غربی‌ها به زور می‌خواهند ما را از این حق دور کنند. ما هم می‌گوییم غیرت و حیثیت ایرانی اجازه نمی‌دهد از این حق صرف نظر کنیم.

در صورت بازگشت تحریم‌ها، چین، روسیه و کشورهایی که با ایران مناسبات دیپلماتیک خوبی دارند چه نقشی می‌توانند در تبادلات اقتصادی داشته باشند؟
به طور قطع تبادلات را ادامه می‌دهند، اما هزینه‌ها را بالا می‌برند، چون بر این باورند ریسک تبادلات افزایش یافته است و باید ریسک بیشتری قبول کنند. بنابراین هزینه‌های خدماتی را که ارائه می‌دهند بالا می‌برند.