در شرایط نا اطمینانی سیاسی و اقتصادی کدام بازار برای سرمایه گذاری مناسب تر است؟

آخرین خبر/ یکی از عوامل بسیار مخرب برای بازارهای سرمایهگذاری نا اطمینانی سیاسی و اقتصادی است. نا اطمینانی سیاسی به معنی وجود تنشهای سیاسی بین دو یا چند کشور است. از سوی دیگر نااطمینانی اقتصادی به مفهوم عدم ثبات در اقتصاد کلان و وجود تورم در یک دورهی بلند مدت است. هرکدام از این شرایط باعث میشود سرمایهگذاران رفتارهای اقتصادی خود را به سرعت تغییر دهند و داراییهای خود را وارد بازاری کنند که بتواند در برابر چنین شرایطی قدرت خرید آنها را حفظ کند.
بررسی عوامل ایجاد نا اطمینانی در ایران و جهان
عوامل ایجاد نا اطمینانی در جهان و ایران تا حدودی با یکدیگر متفاوت هستند.
عوامل نا اطمینانی سیاسی در جهان
در سطح جهانی در حال حاضر تنشهای سیاسی بین کشورهای اروپایی باعث ایجاد نا اطمینانی بین سرمایهگذاران شده است. از سوی دیگر اعمال تعرفههای اقتصادی بر کالاهای چینی و اوروپایی از سوی ایالات متحده مزید بر علت شده است.
عوامل نا اطمینانی سیاسی در ایران
اما در سطح داخلی، منشا نا اطمینانی در فضای اقتصادی کشور عمدتا ناشی تحریمهای نفتی و بانکی است. وجود چنین تحریمهایی باعث شده است که سرمایهگذاران به بازارهایی روی بیاورند که بتواند در برابر چنین فشارهایی ارزش پول آنها را حفظ کند. از سوی دیگر سیاستهای بانک مرکزی بر ایجاد نا اطمینانی بسیار موثر است. بانک مرکزی برای کنترل تورم از ابزار نرخ بهره استفاده میکند. اگر نرخ بهره واقعی به اندازهای نباشد که سرمایهگذاران حداقل بتوانند تورم موجود را پوشش دهند، عملا کارایی خاصی در بازار نخواهد داشت. به همین دلیل سرمایهگذاران بجای سپردن داراییهای خود به بانک آن را وارد بازارهایی همانند طلا و دلار میکنند.
واکنش سرمایهگذاران به شرایط نا اطمینانی
سرمایهگذاران در زمانی که نا اطمینانی در بازار وجود دارد، سرمایههای خود را وارد داراییهای امن میکنند. در نتیجه به دلیل وجود نا اطمینانی تقاضای مازاد برای داراییهای امن بوجود خواهد آمد. با توجه به اینکه قیمت یک دارایی در بازار بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین میشود. با افزایش تقاضا برای آنها برای اینکه بازار به تعدل برسد قیمت افزایش پیدا میکند.
از سوی دیگر بازارهایی که احتمال دارد به چنین نااطمینانیهایی واکنش منفی نشان دهند، ریسک سرمایهگذاری در آنها بالا میرود. در نتیجه سرمایهگذاران تمایل چندانی به سرمایهگذاری در این بازارها را نخواهند داشت. اما در این حالت ممکن است برخی از افراد جامعه دیدگاه سرمایهگذاری خود را از کوتاه مدت به بلند مدت تغییر دهند. چون شرایط نا اطمینانی تا ابد پا برجا نیست. به همین دلیل بازارهایی که در چنین شرایطی اصلاح قیمت منطقی را تجربه کرده باشند، برای سرمایهگذارانی که دید بلند مدت در سرمایهگذاری دارند، میتواند گزینه بسیار جذابی باشد.
مزایا و معایب بازارهای مختلف در شرایط نا اطمینانی
بازارهای سرمایهگذاری مختلف بر اساس ماهیتی که دارند مزایا و معایب خاص خود را دارند. شناسایی مزایا و معایب بازارهای مختلف به سرمایهگذاران کمک میکند تا بتوانند در زمان بروز نا اطمینانی بهترین تصمیم اقتصادی را بگیرند.
بازار طلا و سکه: پناهگاه سنتی سرمایهگذاران
بازار طلا و سکه، بصورت سنتی پناهگاه امنی برای سرمایهگذاران در شرایط وجود نااطمینانی است. طلا به عنوان یک دارایی عملکرد بسیار خوبی در برابر تورم دارد. حتی اگر سرمایهگذاران دادههای سری زمانی، روند قیمت طلا، تورم و دلار را بررسی کنند، متوجه خواهند شد که قیمت طلا همیشه رشد بالاتری نسبت به قیمت دلار و تورم داشته است. به همین دلیل است که خانوارهای ایرانی در زمان وجود نا اطمینانی در فضای اقتصادی کشور در طلا سرمایهگذاری میکنند.
اما باید توجه داشت که بازار طلا و سکه به شدت به انتشار اخبار سیاسی و اقتصادی واکنش نشان میدهد. به این معنی که اگر اخباری منتشر شود مبتنی بر اینکه نا اطمینانی ممکن است در فضای اقتصادی بر طرف شود، این بازار در کوتاه مدت نوسانات قیمتی زیادی را تجربه میکند. به همین دلیل ممکن است سرمایهگذاران در این شرایط گرفتار رفتار گلهای شوند و دارایی خود را در معرض ضرر قرار دهند. نکتهی حائز اهمیت دیگری که وجود دارد، ریسک فیزیکی سرمایهگذاری در طلا است. طلای فیزیکی به دلیل اینکه ممکن است مورد سرقت قرار بگیرد ریسک سرمایهگذاری بالایی دارد.
بازار ارز: جذاب اما پرریسک و غیرقابل پیشبینی
بازار طلا همبستگی شدیدی به بازار ارز دارد. یعنی زمانی که قیمت دلار در بازار آزاد رشد کند، قیمت طلا نیز رشد خواهد کرد. به همین دلیل است که خانوارهای ایرانی برای اینکه بتوانند در شرایط نااطمینانی قدرت خرید خود را حفظ کنند، در بازار ارز سرمایهگذاری میکنند. اما بازار ارز یک بازار پر ریسک محسوب میشود. چون شرایطی که بر بازار طلا اثرگذار هستند بر بازار ارز نیز موثر خواهند بود. ارزهای خارجی نیز همانند دلار در معرض ریسک فیزیکی به سرقت رفتن قرار دارند.
بازار سرمایه (بورس): فرصت رشد بلندمدت در کنار نوسانهای کوتاهمدت
بازار بورس در زمان وجود شرایط نااطمینانی، گزینهی بسیار خوبی برای سرمایهگذاری نیست. چون در چنین حالتی سرمایهگذاران سعی میکنند داراییهای خود را وارد بازارهای طلا و ارز کنند.
اما بازار سرمایه در بحبوحهی وجود نااطمینانی ممکن است اصلاح قیمتی قابل توجهی را تجربه کند. در این حالت بازار سهام ارزندگی زیادی دارد. چون شرایط نا اطمینانی در بلند مدت از بین میروند. از طرفی، بازار سهام در بلند مدت گزینه بسیار خوبی برای سرمایهگذاری است، چون این بازار در بلند مدت نسبت به سایر کلاسهای دارایی بازدهی بیشتری دارد.
بازار سهام بزرگترین ایرادی که به آن وارد است، این است که در شرایط خاصی همانند شروع تغییرات ژئوپولیتیک یا تنشهای سیاسی و اقتصادی نقد شوندگی آن کم میشود. یعنی سرمایهگذاران نمیتوانند در زمان مناسب دارایی خود را از بازار خارج کنند.
صندوقهای سرمایهگذاری: ابزار مدیریت ریسک و تنوع بخشی
صندوق های سرمایه گذاری گزینه جدیدی برای سرمایهگذاری غیر مستقیم در بورس هستند. این صندوقها بر اساس هدفی که دارند در داراییهای مختلفی سرمایهگذاری میکنند که برای تنوع بخشی در سبد سرمایهگذاری ابزار حائز اهمیتی محسوب میشوند. صندوقهای سرمایهگذاری و بورس تنها بازارهای رسمی در ایران هستند که سرمایهگذاری آنلاین و مطمئن محسوب میشوند. سرمایهگذاری آنلاین به دلیل اینکه ریسک به سرقت رفتن دارایی را حذف میکند در شرایط وجود نا اطمینانی گزینه مناسبی برای سرمایهگذاری خواهد بود.
صندوق طلا
صندوقهای طلا سبد دارایی آنها از اوراق گواهی سکه طلا و اوراق گواهی شمش طلا تشکیل شده است. در نتیجه بازدهی سرمایهگذاری در صندوق طلا همانند سود سرمایهگذاری در طلای فیزیکی است. اما این صندوقها شرایطی دارند که طلای فیزیکی از آن بیبهره است. صندوقهای طلا بر خلاف طلای فیزیکی، ریسک فیزیکی سرمایهگذاری ندارد، چون معاملات آنها بصورت آنلاین است و هرگز مورد سرقت قرار نمیگیرند. از سوی دیگر خرید صندوقهای طلا هزینه های اضافی ندارد. اما برای خرید طلای فیزیکی سرمایهگذاران باید اجرت ساخت، مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده پرداخت کنند.
صندوق درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت سبد دارایی آن از اوراق با درآمد ثابت و سپرده بانکی تشکیل شده است. این صندوقها ریسک سرمایهگذاری ندارند و همانند سپردهگذاری در بانک امنیت بالایی دارند. سپردهگذاری در بانک نرخ شکست دارد. یعنی اگر فردی در بانک سپردهگذاری کند و بخواهد قبل از موعد سر رسید دارایی خود را از بانک خارج کند باید بخشی از سود خود را تحت عنوان نرخ شکست به بانک پرداخت کند. این در حالی است که صندوقهای درآمد ثابت نرخ شکست ندارند و افراد جامعه میتوانند بصورت روزانه از این صندوقهای سرمایهگذاری کسب سود کنند.
صندوق سهامی
سهام و صندوق سهامی یکی از سرمایه گذاری هایی است که ممکن است به نظر برسد که ریسک نسبتا بالایی دارد. اما تنوع سبد سرمایه گذاری با در نظر گرفتن سناریوهای خوش بینانه در مورد شرایط سیاسی موجب این می شود که صندوق سهامی هم بخشی از سبد سرمایه گذاری افراد باشد. زیرا در شرای طنامطمئن که ریسک وجود دارد قیمت واحدهای این صندوق ها در حداقل مقدار خود قرار دارد. بنابراین سرمایه گذاران به دید بلندمدت و با مدیریت ریسک در سرمایه گذاری میتوانند بخشی از دارایی خود را تبدیل به سهام و یا صندوق سهامی کنند. زیرا در صورتی که ریسک های سیاسی کم تر شود یکی از گزینه هایی که میتواند حاشیه سود خوبی را به سرمایه گذار بدهد سهام ارزنده و صندوق های سهامی هستند. صندوقهای سهامی بیشترین حجم از سبد دارایی آنها به سهام و حق تقدم سهام اختصاص پیدا کرده است. این صندوقها مدیریت حرفهای دارند. به همین دلیل مدیر صندوق، سهامی که پتانسیل سودآوری در آینده را داشته باشند برای سبد دارایی صندوق انتخاب میکنند. در نتیجه صندوق سهامی برای افرادی که دانش اقتصادی کافی برای انتخاب سهام سودآور را ندارند، گزینه مناسبی خواهد بود. می توانند با ریسک کم تر و در نهایت بازدهی بهتر اقدام به خرید صندوق سهامی کنند.