نگرانیها از تکرار خاموشی و آلودگی هوا؛ زمستان بدون مازوت؟

ایسنا/با وجود افزایش ذخایر سوخت مایع در نیروگاهها نسبت به سال گذشته، کارشناسان و نمایندگان مجلس هشدار میدهند در صورت بروز محدودیت در تأمین گاز، احتمال تکرار خاموشیها و مازوتسوزی همچنان وجود دارد. آنها تأکید دارند که استمرار تأمین پایدار سوخت و کاهش وابستگی به سوختهای آلاینده، اقدامی ضروری برای عبور بدون بحران از زمستان پیشرو است.
با توجه به اینکه بخش عمده نیروگاههای کشور قابلیت استفاده از گاز طبیعی را دارند و تنها ۱۴ نیروگاه بخاری در شرایط اضطراری از مازوت بهعنوان سوخت دوم استفاده میکنند، تأکید کارشناسان بر آن است که در شرایط فعلی باید تا حد امکان از سوختهای پاکتر بهره گرفته شود. آمارها نشان میدهد که در مدت استقرار دولت چهاردهم، میانگین مصرف روزانه سوخت مایع در نیروگاهها ۳۵.۴ میلیون لیتر بوده که رشد ۸ درصدی نسبت به سالهای ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ را نشان میدهد. همچنین موجودی مفید نفتگاز نیروگاهی در ۱۷ مرداد امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۰ درصد افزایش یافته و موجودی نفتکوره نیز ۱۷ درصد رشد داشته است.
سال گذشته نیز از ابتدای فروردین تا پایان اسفند ۱۴۰۳ بیش از ۲۲ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاهها تحویل شد؛ رقمی که نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲ رشد ۴۰ درصدی داشته و عاملی برای افزایش آلودگی هوا شده بود. این در حالی است که از مجموع ۱۳۴ نیروگاه فعال کشور، تنها ۱۴ نیروگاه بخاری از مازوت بهعنوان سوخت دوم استفاده میکنند و سایر واحدها به گازوئیل وابسته هستند. تجربه زمستان گذشته ثابت کرد که با افزایش محدودیت گاز، مصرف سوخت مایع بهطور چشمگیری بالا رفت و پیشبینی میشود امسال نیز شرایط مشابهی حاکم باشد. به همین دلیل ذخیرهسازی از ماههای گذشته آغاز شده است.
آنطور که ناصر اسکندری - معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی - در این باره به ایسنا گفته تاکنون ذخایر نیروگاهها نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته، اما هنوز به سطح ایدهآل نرسیده و تقویت این روند ضروری است. در مجموع وضعیت ذخیرهسازی سوخت مایع مطلوب ارزیابی میشود و با هماهنگی وزارتخانههای نفت و نیرو، انتظار میرود تأمین انرژی در زمستان پیشرو بدون مشکل انجام شود.
احمد انارکیمحمدی، نماینده رفسنجان و انار، در خصوص مازوتسوزی در کشور که آلودگی هوا و تهدید سلامت مردم را در پی داشته است، اعلام کرد: ناترازی انرژی در کشور بسیار بالاست و صدای همه را درآورده است. از اینرو، نگاه خیلیها به وزارت نیرو است، بسیاری از این موضوعات متوجه وزارت نیرو نیست. مثلاً تأمین سوخت نیروگاهها، رسالتی است که عهدهدار آن وزارت نفت است.
وی افزود: اکنون در حال نزدیک شدن به فصل سرما هستیم و باید برای تأمین سوخت نیروگاهها تا الان کارهای اساسی شده باشد، وگرنه باز هم مشکلات گذشته را خواهیم داشت. این کارهای بزرگ، کار یک روز یا چند روز نیست، کارهای زیرساختی را میطلبد که امید است وزارت نفت با تجربه سال گذشته، در سال جاری، روندی متفاوت را از خود نشان دهد.طبیعتاً زمانی که مصرف گاز خانگی افزایش پیدا میکند، چالش مازوتسوزی پررنگ میشود، زیرا غیر از نیروگاهها، صنایع بزرگ هم به خاطر کمبودها، درگیر این اتفاق ناخوشایند میشوند. سال گذشته، بسیاری از مخازن سوخت خالی بودند و مجبور بودیم به سمت مازوتسوزی برویم، ولی این رویه نباید همیشگی باشد و نبایستی مردم را بیش از این نگران و عصبانی کنیم.
به گفته وی از وزارت نفت خواهش دارم پیش از آن که مجدداً شاهد بحران باشیم، در حد امکان شرایط بهتری را نسبت به سالهای قبل تجربه کنیم و سوخت نیروگاهها و صنایع بزرگ را تأمین کند تا شاهد مازوتسوزی گسترده که ابعاد منفی اجتماعی و زیستمحیطی دارد، نباشیم.
این شرایط بیانگر آن است که اگرچه تحویل و ذخیرهسازی سوخت نیروگاهی در سطح بیسابقهای انجام شده است، اما همچنان ضرورت اقدامات اساسی برای کاهش وابستگی به مازوت و استفاده بیشتر از سوختهای پاکتر در نیروگاهها باقی است؛ موضوعی که هم از منظر زیستمحیطی و هم از نظر اجتماعی بهعنوان مطالبهای جدی مطرح میشود، لازم است که برای جلوگیری از افزایش آلودگیها دولت به این موضع توجه ویژه داشته باشد تا با چالشهای سال قبل مواجه نشویم.