کمیسیون اقتصادی مجلس از ورود ۵ میلیارد دلار تقلبی در بازار ارز کشور خبر داد.

وي با اشاره به اينکه نوساناتي که چند وقت اخير در بازار ارز کشور شاهد آن بوده ايم سود جويان را به تلاطم استفاده بشتر از اين بازار انداخته است، افزود:دولت نيز بايد با جديت در اين باره ورود پيدا کند و اقدام قانوني مناسبي در اين باره صورت بگيرد. فتحي پور تاکيد کرد: بايد اين موضوع به سرعت پيگيري شود افراد خاطي شناسايي شده و مجازات شوند مردم هم بايد هوشيار باشند که در دام سوء استفاده گران قرار نگيرند. اين اما همه ماجرا نيست، مشکل بزرگتر اين است که تقريبا کمتر کسي مي داند چگونه مي توان دلار تقلبي را تشخيص داد. طبق يک گزارش ميداني «هيچ کس از ناصرخسرو تا فردوسي دلار هاي تقلبي را نمي شناسد»چرا که به دليل به کارگيري فناوري پيشرفته در جعل اسکناس هاي صددلاري جديد، تشخيص آن بسيار سخت و دشوار است. روايت هاي قديمي، کاربردهاي امروزي اما روايت يک خبرنگار با حضوردر استانبول سبزه ميدان اينگونه است:دو برگ اسکناس صددلاري به دستم مي دهد. مي گويد: «اولي تقلبي و دومي واقعي است.» حال رويش را آن طرف مي کند و در حالي که دستش را به سمتم گرفته مي گويد: «يکي از آنها را به من بده.» اسکناس واقعي را به او مي دهم. بدون آنکه نگاهي به آن بکند در حالي که با يک دست وسط آن را با ناخن لمس مي کند کنار گوشش مي برد. بعد از تقريباً ۳۰ ثانيه مي گويد: «اين صددلاري اصل است.» مي پرسم از کجا متوجه مي شويد؟ پاسخ مي دهد: «اين فوت کوزه گري فقط به تجربه به دست مي آيد. تجربه اي که دست کم بايد ده سالي باشد.» او که به قول خودش از قديمي هاي حرفه خريد و فروش ارز است بيرون محوطه ترمينال پروازهاي خارجي فرودگاه مي ايستد و ارز خارجي خريد و فروش مي کند. خودش مي گويد: ۱۲ سالي هست که به اين کار مشغول است. البته عمده مشتريان او و امثال او راکساني تشکيل مي دهند که حسب مورد به خارج از کشور رفته اند و مايل اند ارز مازاد خود را سريع تبديل به ريال کنند و به ندرت پيش مي آيد که کسي از امثال او ارزخارجي بخرد. گرفتاري در خارج توزيع گسترده دلارهاي تقلبي در بازار خطرات بسياري به همراه دارد به طوري که گزارش هاي متعددي از ايرانيان بازداشتي در کشورهاي مختلف به دليل ارائه دلارهاي تقلبي مي رسد. لذا عموم مردم با خريد اين اسکناس ها از فروشندگان غيرمجاز، در هنگام مسافرت به خارج با مشکلات بسياري از جمله بازداشت هاي طولاني مدت در کشورهاي بيگانه مواجه مي شوند. مجازها به سراق يکي ازقديمي ترين و در عين حال مشهورترين صرافان داراي مجوز از بانک مرکزي مي رويم. وقتي از او در مورد چگونگي تشخيص صددلاري اصل از تقلبي مي پرسم کمابيش صحبت هاي فروشنده قبلي را تأييد مي کند. او در ادامه مي گويد:« وقتي حجم وسيعي از صد دلاري تقلبي در بازار سرريز شد، ما و عموم همکاران اقدام به خريد دستگاه شناسايي دلار تقلبي کرديم، اما دستگاه هم فقط در ۹۵ درصد موارد جوابگوست و گاهي مشاهده مي شود که دلارهاي تقلبي را رد مي کند.» مي پرسم مگر از جاي معتبري دستگاه را تهيه نکرديد؟ در پاسخ مي گويد: «دلارهاي تقلبي مانند اصلي ها هم نخ دارند و هم سايه. پس تنها به تجربه مي توان به تقلبي بودن آن پي برد.» به دستگاه (که هم اندازه يک چاپگر کوچک است) اشاره مي کند و ادامه مي دهد: «اين نمي تواند جاي تجربه ما را پر کند.» وي در مورد منشأ توليد دلارهاي تقلبي جديد، امکان چاپ آن در داخل را غيرممکن مي داند و اظهار مي دارد: «بي شک يک باند بين المللي بزرگ پشت ماجراي چاپ اين دلارها هستند و در حال محک زدن بازار ايران براي رد کردن آنها هستند.» «به گفته وي حتي کارشناسان بانک مرکزي هم از طريق تجربه و با کمک دست، دلارهاي اصل را از تقلبي آن تشخيص مي دهند.» بنابر اظهار وي دلارهاي جديد آن قدر ماهرانه چاپ شده اند که حتي پاره اي از بانک هاي داخلي نيز امکان تشخيص آن را نيافتند و پس از ارسال آنها به سوئيس و اخذ تأييديه متوجه تقلبي بودن آنها شدند. او در ادامه حتي از اغفال برخي از هم صنفان خود خبر داد که صددلاري هاي جاسازي شده در ميان ساير دلارها را تشخيص نداده بودند و گفت: «در پاسخ به هوشياري بازار ارز تهران در برابر جاعلان، آنها اقدام به جاسازي صددلاري در ميان ساير ارزها مي کنند.» بنا به گفته وي صددلاري تقلبي در ميان دستفروشان کنار خيابان به وفور يافت مي شود و شهروندان بايد کاملاً مراقب باشند. اين فعال قديمي صنف صرافان درباره ساير ارزهاي تقلبي بويژه يورو، امکان جعل اسکناس هاي درشت ۵۰۰ يورويي را کاملاً رد مي کند و توضيح مي دهد: «هر پانصد يورويي نزديک به ۲ ميليون ارزش دارد و در حوزه اتحاديه اروپايي براي خريد با مبالغ بالا اغلب از کارت اعتباري و حواله استفاده مي شود و به ندرت کسي به جز بانک چنين اسکناس درشتي را مي پذيرد. پس اگر تقلبي باشد حتماً بانک از آن آگاه خواهد شد، اما اسکناس هاي خردتر يورو، امکان جعل بالاتري دارند. بويژه ۵۰، ۲۰ و ۱۰ يورويي که البته تعداد ۲۰ يورويي هاي تقلبي بيشتر از ساير اسکناس هاست.» دردسرهاي عمومي تر شايد بسياري از مردم که کشورهاي اروپايي مقصد سفر آنها نيست در برابر توزيع ارزهاي خارجي تقلبي بي تفاوت باشند، اما زائران بيت الله الحرام نيز از اين قاعده مستثنا نيستند و توصيه مي شود تا از ارز کشور سعودي يا کارت هاي اعتباري بانک هاي داخل (که اغلب در ATMها و POSهاي عربستان فعال هستند) براي رتق و فتق امور مالي خود بهره گيرند. بويژه آنکه همراه داشتن دلار تقلبي در عربستان سعودي جرم است. چنين قانون سختگيرانه اي بي شک ايجاب مي کند که دقت بيشتري در امور پولي حجاج صورت گيرد. اعماق بازار غيررسمي از ميدان فردوسي و چهارراه استانبول پايين تر مي رويم تا به بازار سکه و دلار سبزه ميدان در شمال بازار تهران نيز سري بزنيم.اين روزها حال و هواي خوبي ندارد.اينجا دلارفروشان کنار خيابان تمايل بيشتري به صحبت و گفت وگو دارند الته در قالب ناشناس. وقتي سراغ صددلاري تقلبي را مي گيرم، يکي دو نفري اندوخته ها را رو مي کنند. اولي ۲ تا صددلاري را کنار هم گرفته و مي پرسد: «مي توني تشخيص بدي کدامشان اصل است؟» وقتي جواب منفي مي شنود توضيح مي دهد: «امضاي دلارهاي جعلي اغلب بزرگ تر ازکار درمي آيد.» بنا به گفته او که همکارانش آقاصمد صدايش مي کنند، خطوط نازک امضا در دستگاه هاي جعل اسکناس به علت ول کردن دستگاه بزرگتر مي شود.» توضيحات حرفه اي تر يکي ديگر از همکارانش صددلاري ديگري دستم مي دهد. با وجود اين که خيلي وارد نيستم، ولي کاملاً مشخص است که کاغذ ضخيم تري دارد. مي گويد: «تازه چرب تر از صددلاري معمولي است.» هرچه روي اسکناس ها دست مي کشم تفاوتي مابين آنها نمي بينم. سرآخر مي گويد: «برادر من، اين کار بلدي مي خواهد.» با وجودي که اغلبشان سرووضع نامناسبي دارند ولي مشخص است که سعي مي کنند خود را به روز نگه دارند. ازجمله آن که قيمت ارزهاي معتبر را مرتب از بلومبرگ و سايت هاي داخلي رصد مي کنند. حتي يکي از آنها اخبار بورس فلزات لندن را هم پيگيري مي کند. دراين ميان درد دل هايي هم دارند. يکي از آنها که موقرتر به نظرمي رسيد، گفت: «آقا چرا بانک مرکزي و اصناف اين دعوايشان را تمام نمي کنند. آخر چرا ما کار به اين مهمي را بايد گوشه خيابان انجام بدهيم. آخه چه کسي ۳ ميلياردتومان پول دارد که تو فردوسي سرقفلي بخرد. چرا دولت يک بازار ارز رقابتي براي ما ايجاد نمي کند. (جالب است که معناي رقابت در اقتصاد را هم مي داند). اين بازار رو درست کنن، نماينده بانک مرکزي هم وايسه بالاسر بازار. هم خيال مردم راحت مي شه از خريدشون، هم صنف ما از بدنامي درمي آد! تو راديو، تو تلويزيون هروقت مي خوان يه آدم بد رو مثال بزنن به ما اشاره مي کنن. آخه مگه ما چه مونه. اينو نگاکن (به يکي از همکارانش اشاره مي کند)، ۳ تا خانواده رو نون مي ده. اين کجاش خلافکاره؟ تازه زبانشم فوله مثل شما درس خونده هم هست.» منشأ دلارها از کجاست؟ بنابر اظهار فعالان بازار ارز دلارهاي تقلبي که به تازگي در بازار ارز توزيع شده در تايلند يا هنگ کنگ به چاپ رسيده و از طريق کردستان عراق و افغانستان به کشور راه يافته است. گرچه برخي نيز معتقدند که اين دلارها منشأ کلمبيايي دارد. اما اين همه ماجرا نيست. در بازار شايعات ديگري هم وجود دارد که با اندکي تغيير ازسوي بيشتر دلارفروشان تأييد مي شود. بنابر مشهورترين شايعه حدود يک سال و نيم قبل، ۲ کانتينر دلار سياه از عراق به کشور آورده شد و بسياري سعي کردند تا با پاک کردن لکه هاي سياه به نان و نوايي برسند که البته موفق نشدند. بنابر اظهار فعالان بازار، دلار سياه، دلاري است که آمريکايي ها در نقاط پرآشوب (پس ازپاک کردن لکه با دستگاه مخصوص) توزيع مي کنند تا اوضاع به نفع آنها پيش برود و پس از پايان آشوب به دليل تقلبي بودن آن دارندگان را دستگير و قلع و قمع مي کنند و آخرين بار نيز به مناسبت انتخابات عراق اين دلارها به عراق راه يافته بود که گويا چند گروه مسلح موفق به دزديدن آن از آمريکايي ها مي شوند. يک نحوه شناسايي يکي ازصرافان مي گويد از جمله راههاي تشخيص دلار در مواقعي که مي خواهيد بصورت رندوم چند تا از دلارها را بررسي نماييد، آغشته کردن قسمتي از دلار به بزاق دهانه، (مثل روش تمبر يا پاکت نامه)، البته به جهت غير بهداشتي بودن غير قابل توصيف اسکناس، مي توان انگشت سبابه را با نوک زبان مرطوب کرد و روي قسمتي از دلار که در تصوير زير (تصوير شماره ۱) مشخص شده کشيد و بعد آن قسمت از دلار را روي يک سطح سفيد (اعم از ديوار يا روي کاغذ و...) بکشيد، در صورتي که رنگ پس بدهد دلار اصل است (دلار اصل رنگ پس ميدهد). و همچنين در نظر داشته باشيد که کاغذ دلار داراي اليافي است که اگر با ذره بين مشاهده نماييد مانند تارهاي ريز و نامنظم مو به رنگهاي قرمز و آبي را در آن خواهيد ديد که در دلارهاي تقلبي اين نقش الياف را چاپ مي کنند و با مقداري تمرين و مشاهده دلار اصلي مي توان، کاغذ الياف دار دلار اصلي را با چاپ الياف بر روي اسکناس تقلبي، تشخيص داد. درهرحال اگر قصد خريد ارز خارجي داريد و از فروشنده اطمينان نداريد، از کساني که مورد تاييد بانک مرکزي هستند ارز تهيه کنيد.