شبنشینی کُردها در کنسرت اردشیر کامکار
ایرنا/ کنسرت گروه اردشیر کامکار آهنگساز و نوازنده پیشکسوت کمانچه با اجرای موسیقی کُردی به خوانندگی شاهرخ هدایتی در تالار وحدت برگزار شد.
گروه موسیقی «کامکارها» به عنوان بزرگترین گروه موسیقی خانوادگی ایران سال ۱۳۴۴ در سنندج، به سرپرستی زنده یاد حسن کامکار (پدر خانواده و نوارنده ویولن) و عضویت فرزندان؛ هوشنگ (آکاردئون)، بیژن (خواننده)، پشنگ (سنتور)، قشنگ (خواننده و ویولن) و ارژنگ (تمبک) در گونه موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی کُردی تشکیل شد. از سال ۱۳۵۰ برخی از اعضای خانواده کامکار از جمله هوشنگ، بیژن، پشنگ و ارسلان برای فراگیری موسیقی آکادمیک به تهران آمده و در دانشکده هنرهای زیبا مشغول به تحصیل شدند.
پس از چندی کامکارها تحت سرپرستی حسین علیزاده، زنده یادان محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان، به همراه تنی چند از دیگر هنرمندان، به عضویت گروههای «شیدا» و «عارف» درآمدند. این دو گروه کنسرتهایی را با خوانندگی زنده یاد محمدرضا شجریان و شهرام ناظری برگزار کردند، نخستین کنسرت رسمی این خانواده با نام «گروه کامکارها» پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۷ در مجموعه آزادی و تالار وحدت برگزار شد که شامل موسیقی سنتی ایرانی، تکنوازی سنتور اردوان و موسیقی کُردی بود.
پس از درگذشت پدر خانواده در سال ۱۳۷۱، هوشنگ کامکار سرپرستی و آهنگسازی و تنظیمکننده گروه را برعهده گرفت، این گروه متشکل از بیژن (خواننده اصلی و نوازنده دف، رباب، تار، تمبک و دهل)، پشنگ (سنتور)، قشنگ (سهتار)، ارژنگ (تمبک)، ارسلان (بربط و ویولن)، اردشیر(کمانچه و قیچک) و اردوان (سنتور) است که در سالهای بعد فرزندان آنان نیز به این گروه اضافه شدند و کنسرتهای متعددی را با حضور خوانندگان مختلف در داخل و خارج از کشور برگزار کردند.
اعضای گروه «کامکارها» از دهه ۹۰ تاکنون اجرای مشترکی نداشتند و هر یک به صورت مستقل، فعالیتهای هنری خود را ادامه میدهند، با این وجود، هر یک در میان مردم و همزبانان خود، محبوبیت خاصی دارند و کنسرت گروه موسیقی اردشیر کامکار که شامگاه پنجشنبه- ۱۰ آبان ماه- در تالار وحدت برگزار شد، شاهد این موضوع است.
اردشیر کامکار سرپرست گروه، آهنگساز و نوازنده کمانچه به همراه فرزندش تارا کامکار نوازنده بندیر در این کنسرت حضور پیدا کرد و به نوعی رسم گذشته گروه کامکارها را تداعی کرد.
شاهرخ هدایتی خواننده، فراز معروفی و عباس جعفری نوازندگان کمانچه، پوریا وزیری نوازنده قانون، زانیار پندار نوازنده دیوان و عود، کاوان کریمی نوازنده سنتور، مازیار یکتایار نوازنده تار، حامد پیرا نوازنده بالابان و سُرنا، ماهور زمانهپور نوازنده تنبک و سازهای کوبهای و پژمان نقشبندی نوازنده دف و کاخن از دیگر اعضای این گروه بودند.
تمامی قطعات این کنسرت به زبان کُردی اجرا شد و تنها در بخشی از اجرا، خواننده گروه با زبان فارسی ضمن خوشامدگویی به مخاطبان، نوازندگان گروه را معرفی کرد.
در این کنسرت قطعههایی همچون «مامه کرنو»، «لانکوله»، «شکوفه باغ رعنایی»، «گرمیانی»، «مکتب»، «سیرانه من»، «که نیله»، «عباس کمندی»، «که او جوانه»، «چیای مه»، «قاسم خان» و چند قطعه بداههنوازی اجرا شد که عمده این قطعهها فضای شاد و توام با هیجان را برای مخاطبان ایجاد کردند و برخی با دستمالهای سفید با موسیقی ریتمیک و شاد گروه همراه شدند.
همچنین تکنوازی سنتور، تکنوازی و دونوازی کمانچه، همنوازی سازهای کوبهای، سازهای کمانچه، قانون، دف و دیوان به صورت هماهنگ، بسیار قابل تحسین بود.
لباس محلی اعضای گروه و اجرای قطعههایی با زبان کُردی، سفری موسیقایی را برای مخاطبان به خطه کردستان ایجاد میکرد، استقبال قابل توجه مخاطبان از این کنسرت نشان داد که موسیقی نواحی و اقوام همچنان مخاطبان خود را دارد و مسئولان باید برای این گونه موسیقی و ترویج آن، برنامهریزی بهتری داشته باشند و اجراهای بیشتری را در ایام سال به هنرمندان موسیقی اقوم اختصاص دهند.
گروه موسیقی اردشیر کامکار ۱۱ تیرماه امسال نیز با اجرای قطعاتی از موسیقی کُردی در تالار وحدت به روی صحنه رفت و اجرای شب گذشته، دومین کنسرت گروه در سال جاری بود.
به گزارش ایرنا، اردشیر کامکار متولد آبان ۱۳۴۱ در سنندج آهنگساز، نوازنده کمانچه، قیچک، دف و ویولن است. وی از کودکی، ویولن را نزد پدرش حسن کامکار فراگرفت. چندی بعد، وی به عنوان نوازنده کمانچه و ویولن به عضویت ارکستر فرهنگ و هنر سنندج درآمد. او در ابتدا قطعات ویولن ابوالحسن صبا را با کمانچه اجرا میکرد.
کامکار سال ۱۳۶۰ به تهران آمد و همکاری خود را با گروههای عارف و شیدا و با بسیاری از خوانندگان پیشرو ایران آغاز کرد. همچنین مطالب تکمیلی در زمینه ردیف سنتی ایران را نزد زنده یاد محمدرضا لطفی، زنده یاد محمدرضا شجریان داوود گنجهای، زنده یاد اصغر بهاری و پشنگ کامکار برادرش آموخت. وی سال ۱۳۶۵، برای نخستین بار با ساز کمانچه آثاری از ابوالحسن صبا را در آلبومی به نام «به یاد صبا» به همراه برادرانش پشنگ و ارژنگ کامکار منتشر کرد.
کامکار همواره برای گسترش هر چه بیشتر قابلیتهای ساز کمانچه کوشیده است. وی با استفاده از تکنیکهای خاص ویولن و پوزیسینهای ویولن بر روی ساز کمانچه توانست چهرهای دیگر از این ساز به نمایش بگذارد. در این راستا، قطعات ابوالحسن صبا را در دو اثر به «یاد صبا» و «بر تارک سپیده»، به کمک کمانچه و ارکستر به اجرا درآورد. وی در «بر تارک سپیده»، با تکیه بر تواناییهای خود دست به ابتکارات بدیعی زده و کمانچه را به سازی فوقالعاده تأثیرگذار و وجدآور تبدیل کرده است.
«بر تارک سپیده» با آهنگسازی و نوازندگی اردشیر کامکار و تنظیم برای ارکستر توسط ارسلان کامکار که یک کنسرتو برای کمانچه و ارکستر سمفونیک است، یکی از مهمترین آثار او محسوب میشود. اردشیر کامکار همواره بر این اعتقاد بوده است که ساز کمانچه قابلیتهای بسیاری در اجرای قطعات تکنیکی و پیچیده دارد و از اینرو آثاری برای کمانچه تصنیف کرده است که اجرای چنین قطعاتی در موسیقی ایرانی بیسابقه بوده است.
کامکار نوازنده بسیاری از گروههای موسیقی بوده است و در آلبومهای بیشماری به عنوان نوازنده کمانچه، قیچک و دف حضور داشته، وی در زمینه تدریس ساز کمانچه فعالیتهای گستردهای داشته است و سعی کرده تا تکنیکهای کمانچهنوازان کشورهای همجوار مانند ارمنستان و آذربایجان را نیز بررسی کرده و از آنها بهره بگیرد.
از کامکار آثاری برای تکنوازی و دونوازی کمانچه و کمانچه به همراه ارکستر بزرگ به صورت نت و لوح فشرده منتشر شده است که از جمله آنها میتوان به «تال» اشاره کرد، همچنین از آلبومهای مستقل او میتوان «ناشکیبا» با خوانندگی همایون شجریان، «راز نگاه» و آلبوم «بیغبار عادت» که با همنوازی شاگردش، شروین مهاجر عرضه شده، نام برد.