چرا عربستان علیه برجام سنگ اندازی می کند؟

ايرنا/ عربستان که داراي پرونده هاي زياد جنايت عليه بشريت در يمن و اتباع خود است و در تصميم ترامپ براي خروج از برجام نقش‌ داشته ،همزمان با پيروزي بايدن در شرايطي که از احتمال بازگشت دولت جديد آمريکا به توافق هسته‌اي سخن به ميان مي‌آيد با تقويت ايران هراسي بازهم عليه برجام سنگ اندازي مي کند.

با پيروزي «جو بايدن» در انتخابات ۲۰۲۰ و شنيده ‌شدن زمزمه‌هايي مبني بر بازگشت مجدد واشنگتن به برجام، عربستان موج تازه‌اي از تبليغات منفي و فضاسازي عليه توافق هسته‌اي به راه انداخته است. «فيصل بن‌فرحان آل‌سعود» وزيرامور خارجه عربستان روز شنبه يکم آذرماه در گفت‌وگو با شبکه «سي‌ان‌بي‌سي» بيان کرد که اين کشور بايد بخشي از مذاکرات احتمالي ميان ايران و دولت آينده آمريکا درباره «توافق هسته‌اي جديد» باشد. «عادل الجبير» وزير مشاور در امور خارجه عربستان هم در مصاحبه با خبرگزاري آلمان ادعا کرد که کشورش در صورتي که امکان منع ايران از ساخت سلاح‌هاي هسته‌اي نباشد، از حق تسليحات هسته‌اي براي خودش محافظت مي‌کند. «سلمان بن عبدالعزيز» پادشاه سعودي هم ۲۲ آبان ماه در سخنراني سالانه خود در مجلس مشورتي پروسه طرح ادعاها عليه ايران را ادامه داد و گفت موضع قاطعانه جهاني بايد متضمن آن باشد که از دستيابي ايران به سلاح‌هاي کشتار جمعي، توسعه برنامه موشکي بالستيکي و تهديد صلح و امنيت توسط ايران جلوگيري شود. اين نگراني سردمداران سعودي در حالي است که ايران تحت شديدترين نظارت‌هاي پادماني آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است و بارها در گزارش‌هاي آژانس بين‌المللي اتمي پايبندي ايران به توافق هسته‌اي تاييد شده است.

 تلاش عربستان براي جلوگيري از بهره‌مندي ايران از مزاياي توافق هسته‌اي

---

بازار

---

پيروزي بايدن نامزد حزب دموکرات در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا و ايده بازگشت به برجام و همزمان فشار بر عربستان براي اصلاح رفتار باعث شده تا سردمداران سعودي تلاش کنند با اظهاراتي عليه برنامه هسته‌اي ايران توجه دولت بايدن را به سمت شکل‌دهي به يک توافق جامع هدايت کنند تا همزمان توجهات از روي جنايت‌هاي عربستان منحرف شود. آنها نگران هستند که بايدن با آغاز به کار خود در کاخ سفيد در ماه نخست از راهبرد فشار حداکثري ترامپ عليه ايران که رياض به آن دلگرم بود، فاصله بگيرد و با لغو برخي از تحريم‌ها و بازگشت به برجام، دامنه تحريم‌ها و فشار را از تهران بکاهد. حل پرونده هسته‌اي ايران مي‌تواند راه را براي گشوده شدن ساير مشکلات در روابط ايران و غرب هموار سازد. در  رويکرد آل سعود در چنين شرايطي با توجه به اينکه ايران از نطر ژئواستراتژيک و حتي از نظر انرژي، امکانات و ظرفيت‌هايي فراتر از عربستان دارد  اين کشور  اهميت راهبردي خود را در معادلات امريکا و غرب در منطقه از دست خواهد داد.

با توجه به اينکه ذهنيت سعودي‌ها بر اين است که مزاياي اقتصادي حاصل از توافق هسته‌اي و آزادشدن ظرفيت‌هاي راهبردي ايران سبب خواهد شد تهران فرصت مناسبي براي پيشبرد اهداف منطقه اي داشته باشد. از اين رو، آنان با مطرح کردن ادعاهاي بيشتر عليه ايران مي‌خواهند شرايط به گونه‌اي رقم خورد که ايران هراسي هرچه بيشتر تقويت شود.

 محمدي تحليلگر روزنامه «عربي ۲۱» مصر در اين زمينه در گزارشي اذعان کرد: کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس پس از پيروزي بايدن در محاسبات خود بازنگري مي‌کنند. در حالي که ايران انتظار دارد وعده‌هاي بايدن درباره توافق هسته‌اي نتيجه بخش باشد عربستان و امارات از کاهش فشارها عليه تهران در دوره بايدن نگران هستند. براي سردمداران آل سعود رفتن ترامپ فراتر از تغيير روش است، بلکه آنها دوست قدرتمند خود را که از جنايت‌هاي آنان چشم‌پوشي مي‌کرد از دست داده‌اند. عربستان، امارات و رژيم اسرائيل به عنوان يک محور نگران آن هستند که رويکرد دولت جديد آمريکا منافع آنها را تهديد کند. از اين رو، پادشاه سعودي که يک روز پس از پيروزي بايدن به وي تبريک گفت در اظهاراتي ادعايي از جامعه بين‌الملل خواست که در برابر ايران و تلاش‌هاي اين کشور در مسير دستيابي به سلاح هسته‌اي و توسعه برنامه موشک‌هاي بالستيک موضع سختي در پيش گيرند. در اين ميان البته فقط موضوع ايران، نگراني عربستان را به دنبال نداشته است. بايدن که وعده پايان دادن به حمايت تسليحاتي از عربستان در جنگ مصيبت بار يمن و بازنگري در روابط با عربستان را داده نگراني‌هايي را براي رياض به بار آورده است.

تهديد اصلي کجاست؟

درخواست مقام‌هاي سعودي براي نقش‌آفريني در مذاکرات در حالي مطرح شده است که عربستان در پروژه هاي هسته‌اي خود با چين و برخي ديگر از کشورها همکاري مي‌کند. اين کشور پيش از اين اعلام کرده که قصد دارد طي سال‌هاي آينده ۱۶ رآکتور هسته‌اي بسازد و هزينه آن حدود ۸۰ ميليارد دلار برآورد شده است. همچينن «محمد بن‌سلمان» وليعهد عربستان ۲ سال پيش در يک مصاحبه با شبکه «سي بي سي» آمريکا گفته بود که رياض، در صورتي که ايران به سوي توليد سلاح اتمي برود، «بدون هدر دادن وقت» تلاش براي دستيابي به سلاح اتمي را آغاز خواهد کرد. چند روز پيش مقامات سعودي از جمله عادل الجبير تأکيد کردند که رياض تلاش در راستاي به دست اوردن سلاح‌هاي هسته‌اي را به عنوان يک گزينه مورد توجه قرار داده است. مدت‌هاست اين نگراني وجود دارد که عربستان گزينه توليد سلاح اتمي خود را پيش مي‌برد. نگراني عربستان از برنامه هسته‌اي ايران در حالي است که ايران تحت شديدترين نظارت‌هاي پادماني آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است وسلاح هاي دفاعي اين کشور هم تا کنون طي بيش از ۴۰ سال گذشته هيچ تهديدي براي کشورهاي منطقه نبودند. اين در شرايطي است که عربستان در جنگ يمن از انواع سلاح‌هاي ممنوعه براي به خاک و خون کشيدن مردم اين کشور استفاده کرده است.

تحليلگر «العرب» چاپ لندن در گزاشي با اشاره به اظهارات الجبير که در آن گفته است رياض تلاش براي به دست اوردن سلاح‌هاي هسته‌اي را به عنوان يک گزينه مورد توجه قرار داده است، نوشت: مطرح شدن اين موضوع در شرايط کنوني به تغيير موضعي که بايدن پس از پيروزي در انتخابات آمريکا درباره پرونده هسته‌اي ايجاد خواهد کرد، در ارتباط است. بسياري از گماني‌زني‌ها نشان از اين دارد که بايدن در برخورد با نرمش رفتار خواهد کرد و او سياست «باراک اوباما» را درباره پرونده هسته‌اي ايران دنبال خواهد کرد.

«مصطفي کامل السيد» استاد علوم سياسي دانشگاه قاهره نيز در گفت‌وگو با بخش عربي زبان «دويچه وله» آلمان، نگراني عربستان نسبت به بازگشت بايدن به توافق هسته‌اي را غير قابل توجيه دانست. او گفت بازگشت به توافق هسته‌اي به سود عربستان و کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس است و به رقابت‌هاي تسليحاتي در منطقه پايان خواهد داد.

برخي رسانه هاي عرب اين سوال را مطرح کرذند که بايد از  آل سعود پرسيد چگونه به خود اجازه مي‌دهتد درباره برنامه هسته‌اي ايران اظهار نظر کنند و در خواست نقش‌آفريني داشته باشند، در حالي جامعه جهاني  ضرورت دارد براي خاتمه دادن به بحران‌هاي خودساخته  عربستان در کشورهايي مانند يمن  و نسل کشي و جنايات جنگي در  اين کشورها ورود کند و  در برخورد با پرونده هاي جنايت عليه بشريت آل سعود قاطعيت لازم را داشته باشد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar