برگزیده

صعود ایران در رتبه‌بندی جهانی پاسپورت

ايسنا

بروزرسانی 1400/02/04 - 13:52

ايسنا/ در تازه‌ترين رتبه‌بندي جهاني پاسپورت، ژاپن همچنان قوي‌ترين و افغانستان ضعيف‌ترين گذرنامه را دارند. گذرنامه ايران نيز امسال با امکان دريافت ويزاي فرودگاهي به عمان، دو رتبه صعود کرده است.

۲۲۷ مقصد سفر در جهان وجود دارد که براي ورود به خاک آن‌ها بايد گذرنامه داشت. ورود به هيچ کشوري تضمين‌شده نيست، اما افزايش جابه‌جايي‌هاي جهاني باعث مي‌شود کشورهايي که معتبرترين گذرنامه را دارند تضمين و شانس بيشتري براي سفر داشته باشند. از همين‌رو، در سال‌هاي اخير درخواست براي گذرنامه دومليتي بيشتر شده است.

اطلاعات تازه‌اي که شرکت «هنلي پاسپورت ايندکس» منتشر کرده نشان مي‌دهد کدام کشورها با پايان يافتن پاندمي کرونا شانس بيشتري براي سفر دارند. اين اطلاعات از طريق انجمن بين‌المللي حمل و نقل جهاني (ياتا) جمع‌آوري شده است که مشخص مي‌کند چه تعداد از مقاصد سفر براي ۱۹۹ پاسپورت در دسترس قرار گرفته‌اند. جايگاه گذرنامه‌ها نيز براساس شاخص‌هايي چون نياز نداشتن به ويزا هنگام سفر، امکان دريافت ويزا در فرودگاه و مرز و فرايند و مدت زمان انتظار براي دريافت ويزا تعيين شده است.

با توزيع سريع‌تر واکسن اين احتمال وجود دارد که بعضي از کشورها از پاسپورت‌شان امسال استفاده کنند، اما سوال اين است کدام کشور کليد ورود به بيشترين کشورها را به خود اختصاص داده است‌.

دانمارک و استراليا رتبه پنجم اين فهرست را به دست آورده‌اند؛ شهروندان اين دو کشور امکان سفر آسان و بدون ويزا به ۱۸۹ کشور را دارند.

ايتاليا، فنلاند و اسپانيا با امکان سفر به ۱۹۰ کشور، در رتبه چهارم اين فهرست ايستاده‌اند.

کره‌ جنوبي و آلمان که در رتبه سوم قرار گرفته‌اند، مي‌توانند آسان و يا بدون ويزا به ۱۹۱ کشور سفر کنند.

گذرنامه سنگاپور با رتبه دوم اين جدول، به ۱۹۲ کشور امکان سفر آسان را دارد.

ژاپن با امکان سفر به ۱۹۳ کشور، همانند سال گذشته داراي قوي‌ترين پاسپورت جهان است.

نکته مهم اين رتبه‌بندي، خروج انگليس و آمريکا از فهرست معتبرترين پاسپورت‌هاي جهان است؛ قدرت گذرنامه اين دو کشور برخلاف آن‌چه تصور مي‌شود کاهش يافته است، به‌طوري که اکنون در رتبه هفتم اين جدول قرار گرفته‌اند. شهروندان اين دو کشور امکان دسترسي به ۱۸۷ را دارند. انگليس و آمريکا آخرين‌بار در سال ۲۰۱۴ بالاترين رتبه را داشتند. البته دليل افت جايگاه گذرنامه اين دو کشور دقيق مشخص نيست، اما اين گمان مي‌رود افزايش احساسات ضدمهاجرتي دولت‌هاي اين دو کشور و البته مديريت ضعيف و مورد انتقاد آن‌ها در ويروس کرونا، از اصلي‌ترين دلايل باشد.

اين اطلاعات همچنين نشان مي‌دهد مقاصد مختلف سفر در اروپا رتبه خود را تثبيت کرده‌ و بالاتر از آمريکا و انگليس قرار گرفته‌اند.

بسياري از کشورهاي آسيايي از سال ۲۰۰۶ به خاطر ضعيف بودن پاسپورت‌شان رنج مي‌برند، اما ژاپن براي چند سال متوالي موفق شده قوي‌ترين گذرنامه را در جهان داشته باشد.

در ۱۰ سال گذشته، امارات متحده عربي نيز سعي کرده به کشورهاي بيشتري امکان دسترسي بدهد و متعاقبا شهروندانش امکان سفر آسان به ۱۷۴ کشور را به دست آورده‌اند، درحالي که قبلا به ۶۷ کشور دسترسي داشتند.

تلاش‌هاي چين در سال‌هاي اخير باعث جهش رتبه‌اي از ۹۰ به ۶۸ شده است که به سياست درهاي باز اين کشور به روي شهروندان بيشتري از جهان برمي‌گردد. چيني‌ها اينک مي‌توانند بدون ويزا و يا با ويزاي فرودگاهي به ۷۷ کشور سفر کنند.

اما وضعيت در انتهاي جدول تغيير چنداني نداشته است؛ سوريه، عراق و افغانستان همچنان ضعيف‌ترين گذرنامه را دارند، شهروندان اين کشورها امکان سفر به کمتر از ۳۰ کشور را دارند. هرچند، عراق که رتبه ۱۰۹ اين جدول را دارد، تلاش مي‌کند با آسان‌تر کردن شرايط مهاجرت و پذيرش اتباع خارجي، با اين مساله مقابله کند.

گذرنامه ايران نيز با دو رتبه جهش در جايگاه ۹۹ ايستاده است. در سال ۲۰۲۰ ايران رتبه ۱۰۱ را داشت. درحال حاضر با گذرنامه ايراني مي‌توان به ۴۲ کشور بدون ويزا يا با ويزاي فرودگاهي (On arrival) سفر کرد. اين مقاصد شامل آذربايجان، قطر، لبنان، ترکيه، ارمنستان، گرجستان، عمان، سوريه (خاورميانه)، سريلانکا، مالديو و ماکائو (چين)، کامبوج، مالزي، نپال، تيمور شرقي يا لسته از مستعمره‌هاي اندونزي (آسيا)، اکوادور، بوليوي، ونزوئلا (آمريکا)، جزاير کوک، ميکرونزي، نيووي، جزاير پالائو، ساموآ و تووالو (اقيانوسيه)، دومينيکا و هاييتي (کارائيب)، جزاير کيپ‌ورد، جزاير کومورس، گينه بيسائو، کنيا، ماداگاسکار، موريتاني، موزامبيک، روآندا، سنگال، سيشل، سيرا لئون، سومالي، تانزانيا، توگو، اوگاندا و زيمبابوه (افريقا) است. در بيشتر اين مقاصد ويزاي فرودگاهي صادر مي‌شود. البته تعداد زيادي از آن‌ها نيز جزو مقاصد سفر ايراني‌ها محسوب نمي‌شوند و پرواز مستقيمي براي آن‌ها وجود ندارد.

بررسي رتبه‌بندي گذرنامه‌ها نشان مي‌دهد امسال اختلاف اعتبار گذرنامه‌ها بيشتر شده است؛ مثلا ژاپني‌ها در مقايسه با شهروندان افغانستاني (که ضعيف‌ترين پاسپورت را دارند) به ۱۱۵ کشور بيشتر مي‌توانند سفر کنند.

از جمله عواملي که باعث اختلاف فاصله در اعتبار گذرنامه‌ها شده، ويروس کرونا و مديريت آن بوده است. پيش‌بيني مي‌شود با تزريق گسترده واکسن در کشورهاي پيشرفته که اقتصاد ثروتمندتري دارند، مثل اتحاديه اروپا، امارات، انگليس و آمريکا جابه‌جايي جهاني براي برخي کشورها آسان‌تر شود و شهروندان کشورهاي درحال توسعه، چون توزيع واکسن در آن‌ها کندتر است امکان کمتري براي گرفتن ويزا در آينده داشته باشند.