۶۲۰۰ سال پیش خشکسالی شدید خاورمیانه را در بر گرفت!

تینا مزدکی: پیش‌ازاین، باستان شناسان معتقد بودند که این رویداد ناگهانی اقلیمی که به رویداد ۸٫۲ka معروف است، منجر به رهایی سکونتگاه‌های ساحلی در این منطقه شد. بااین‌حال، پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که حداقل یک روستا به نام هابونیم شمالی (Habonim North)، نه‌تنها در این دوره پابرجا مانده، بلکه حتی در این زمان رشد کرده است.

روستای هابونیم شمالی، که اواسط دهه ۲۰۱۰ در سواحل کارمل اسرائیل کشف شد، اطلاعات جدیدی از انعطاف‌پذیری انسان در دوره نوسنگی داد. این پژوهش در ابتدا توسط تیمی از دانشگاه حیفا موردبررسی قرار گرفت و اولین حفاری رسمی سایت در طول قرنطینه COVID-۱۹ انجام شد.

محققان از لایروبی رسوب، نمونه‌برداری، فتوگرامتری و مدل‌سازی سه‌بعدی، برای حفاری سایت استفاده کردند. آن‌ها انبوهی از مصنوعات، ازجمله خرده‌های سفال، ابزار سنگی، سلاح‌های تشریفاتی، وزنه‌های تور ماهیگیری، بقایای حیوانات و گیاهان و سازه‌های معماری را طی این حفاری کشف کردند.

شواهد اشتغال مستمر

تاریخ‌گذاری رادیو کربنی استخوان‌های حیوانات وحشی و اهلی، دانه‌های زغالی گیاهان وحشی، محصولاتی مانند گندم و عدس و علف‌های هرز، موجب شد که محققان قدمت این مواد را به دوران نوسنگی اولیه سفال (EPN) تخمین بزنند. این دوره هم‌زمان با اختراع سفال و رویداد ۸٫۲ka بود. مصنوعات و معماری هابونیم شمالی حاکی از فعالیت مداوم در زمان نوسنگی اولیه سفال بود. این فعالیت‌ها به‌طور شگفت‌انگیزی، تا دوران نوسنگی سفالی پسین ادامه داشت، یعنی درست زمانی که تصور می‌شد روستا متروکه شده است.

کشف وزنه‌های تور ماهیگیری و ابزارهای ساخته‌شده از سنگ بازالت، سنگی که بومی منطقه نیست، نشان می‌دهد که روستاییان با ایجاد تنوع در اقتصاد خود با بحران آب‌وهوایی سازگار شدند. آن‌ها انعطاف‌پذیری و توانایی خود را برای پیشرفت در میان چالش‌های زیست‌محیطی بکار گرفتند و فرهنگ و تجارت دریایی را ادغام کردند.

انعطاف‌پذیری از طریق نوآوری

یافته‌های هابونیم شمالی نشان می‌دهد که روستاییان برای سازگاری با کمک نوآوری و توسعه فرهنگی توانا بودند. یافته‌های این سایت حاکی از آن است که اقتصاد روستا از کشاورزی فراتر رفت و ماهیگیری و تجارت نیز به بخشی از آن تبدیل شدند؛ درنتیجه چنین رفتار اقتصادی به روستا کمک کرد تا در طول ۸٫۲ka پابرجا بماند.

وجود وزنه‌های تور ماهیگیری و ابزار بازالت، همراه با سر گرز تشریفاتی، به جامعه‌ای اشاره می‌کند که استراتژی‌های جدیدی برای بقا و حفظ هویت فرهنگی متمایز، داشته است. یکی از محققان بر این باور است که این مطالعه به پر کردن شکاف درک ما از استقرار اولیه خط ساحلی مدیترانه شرقی کمک کرده و شواهدی از با تاب‌آوری انسان ارائه می‌دهد.

پیشرفت‌های فناوری در باستان‌شناسی

تیم تحقیقاتی از فناوری پیشرفته برای بهبود مطالعه خود در مورد هابونیم شمالی استفاده کردند. آن‌ها از طریق فناوری سه‌بعدی دوقلوی دیجیتال یا دیجیتال تویین (Digital Twin)، حفاری را به‌صورت مجازی و مصنوعات چاپ‌شده با چاپ سه‌بعدی بازسازی کردند و امکان تجزیه‌وتحلیل و مطالعه بیشتر را فراهم کردند. به دلیل نوآوری خاصی که آن تیم در دوران کرونا انجام داد، این رویکرد نوآورانه جایزه نوآوری در شبکه‌سازی را برای برنامه‌های کاربردی تحقیقاتی از CENIC را به ارمغان آورد.

تغییر دیدگاه در جوامع باستانی

رویداد ۸.۲ka، که به‌طور بالقوه توسط فروپاشی صفحه یخی Laurentide آغاز شد که جریان‌های اقیانوسی و دمای جهانی را تغییر داد و یک تحول آب‌وهوایی قابل‌توجه بود. بااین‌حال، کشف فعالیت اجتماعی مداوم در هابونیم شمالی نشان می‌دهد که جوامع اولیه نوسنگی ازآنچه قبلاً تصور می‌شد، انعطاف‌پذیرتر بودند. توانایی روستاییان برای انطباق و پیشرفت، پایه‌های جوامع شهری بعدی را پایه‌گذاری کرد.

همچنین اهمیت مشاهده تحولات تاریخی را از زاویه انعطاف‌پذیری جوامع نشان می‌دهد؛ چراکه ازنظر یکی از محققان، آنچه مهم است تغییر نگاه ما نسبت به مسائل است. بسیاری از باستان شناسان دوست دارند به فروپاشی تمدن‌ها نگاه کنند. شاید زمان آن فرارسیده است که به‌جای تخریب و رها شدن فرهنگ بشری، به توسعه فرهنگ بشری در آن دوران نگاه کنیم.

این پژوهش بر انعطاف‌پذیری جوامع اولیه انسانی و ظرفیت آن‌ها برای سازگاری با چالش‌های زیست‌محیطی تأکید می‌کند و درس‌های ارزشمندی برای درک واکنش‌های ما به تغییرات آب‌وهوایی امروزی ارائه می‌دهد.

منبع: ancient-origins.net