پیشرفتی چشمگیر در ساخت واکسن ضد سرطان

به نقل از دانشگاه MIT، پیشرفت بزرگی در حوزه ایمنی‌درمانی و واکسن‌های ضد سرطان گزارش شده است. این کشف که توسط تیمی از محققان دانشگاه MIT و مؤسسه فناوری جورجیا انجام شده است راهی جدید برای برنامه‌ریزی دوباره سلول‌های ایمنی، به‌ویژه سلول‌های دندریتیک (dendritic cells)، ارائه می‌دهد و این سلول‌ها را به سمت شناسایی و مبارزه با سلول‌های سرطانی هدایت می‌کند.

این تحقیق حاصل همکاری چهار گروه مختلف از دانشگاه MIT و همچنین گروهی به سرپرستی دکتر M.G. Finn از مؤسسه فناوری جورجیا است. هدف این همکاری توسعه راه‌حل‌های جدید برای تقویت پاسخ سیستم ایمنی و ایجاد واکسن‌های مؤثرتر ضد سرطان است.  

اهمیت سلول‌های دندریتیک

سلول‌های دندریتیک به عنوان نگهبانان سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند. آن‌ها آنتی‌ژن‌ها را که نشانگرهای پروتئینی یا کربوهیدراتی روی سطح میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی هستند، شناسایی می‌کنند. این سلول‌ها آنتی‌ژن‌ها را به سیستم ایمنی ارائه داده و سلول‌های T را برای مبارزه فعال می‌کنند. با این حال، شناسایی سلول‌های سرطانی به دلیل شباهت‌های زیاد با سلول‌های بدن انسان معمولاً بسیار سخت است. در این پژوهش، تیم تحقیقاتی راهکاری برای بهبود این شناسایی و فعال‌سازی بهتر سیستم ایمنی یافته است.

استراتژی جدید: ترکیب ذرات ویروس‌مانند با گلیکان‌ها

تیم تحقیقاتی ذرات ویروس‌مانندی را توسعه داده است که با گلیکان‌ها (glycans) پوشانده شده‌اند. این گلیکان‌ها مشابه کربوهیدرات‌های سطح میکروب‌ها هستند و باعث می‌شوند سلول‌های دندریتیک این ذرات را به عنوان تهدیدی شناسایی کرده و آنتی‌ژن‌ها را به سیستم ایمنی ارائه دهند. با استفاده از این ذرات پوشش‌دار، سلول‌های دندریتیک تحریک شده و به جای نادیده گرفتن سلول‌های سرطانی، سیستم ایمنی را برای حمله به آن‌ها فعال می‌کنند.

هنگامی که سلول‌های دندریتیک این ذرات ویروس‌مانند را می‌بلعند، یک واکنش زنجیره‌ای در سیستم ایمنی رخ می‌دهد. این سلول‌ها ابتدا آنتی‌ژن‌ها را پردازش کرده و سپس آن‌ها را به سلول‌های T که به مبارزه با سلول‌های سرطانی می‌پردازند، ارائه می‌دهند. این استراتژی باعث فعال‌سازی قوی‌تر سیستم ایمنی نسبت به واکسن‌های معمولی می‌شود. در واقع، این فرآیند نه تنها به پیشگیری از رشد تومورها کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک روش درمانی برای مقابله با سرطان‌های موجود نیز استفاده شود.

پتانسیل استفاده درمانی و پیشگیرانه

یکی از جنبه‌های منحصر به فرد این واکسن جدید، عملکرد آن به صورت پیشگیرانه و درمانی است. این واکسن می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آموزش دهد تا سلول‌های سرطانی را قبل از شروع رشد و گسترش شناسایی و از بین ببرد. علاوه بر این، در بیمارانی که از قبل تومور دارند، این واکسن می‌تواند سیستم ایمنی را فعال کرده و به بدن کمک کند تا به‌طور مؤثرتری با تومورها مبارزه کند.

چشم‌انداز آینده

این کشف می‌تواند راه را برای توسعه واکسن‌های جدید ضد سرطان هموار کند و به ویژه در درمان سرطان‌هایی که به درمان‌های فعلی پاسخ نمی‌دهند، امیدواری‌های زیادی ایجاد کند. همچنین، این تکنولوژی پتانسیل به کارگیری در برابر بیماری‌های عفونی دیگر مانند مالاریا و HIV را دارد، که این موضوع می‌تواند تحولی بزرگ در زمینه ایمنی‌درمانی باشد.

این پژوهش نشان‌دهنده گامی مهم در مسیر پیشرفت درک ما از سیستم ایمنی و توانایی‌های آن در مقابله با سرطان است. محققان MIT و مؤسسه فناوری جورجیا با ایجاد راهکاری برای تقویت پاسخ‌های ایمنی از طریق سلول‌های دندریتیک، به دنبال ایجاد واکسن‌هایی هستند که نه تنها از بروز سرطان جلوگیری می‌کنند، بلکه در درمان بیماران سرطانی نیز نقش مؤثری ایفا می‌کنند.

این نوآوری می‌تواند زمینه‌ساز تحولات بزرگ‌تری در طراحی واکسن‌های آینده باشد، زیرا نشان می‌دهد که چگونه تغییرات دقیق در ساختار مولکولی می‌تواند منجر به پاسخ‌های ایمنی بهتری شود. این فناوری نه تنها در درمان سرطان موثر است، بلکه پتانسیل کاربرد در برابر دیگر بیماری‌ها را نیز دارد.