تهدیدی بزرگ برای زندگی میلیونها انسان
خبرآنلاین/ ۶ درصد از سطح کره زمین در سه دهه گذشته در مقایسه با ۳۰ سال قبل خشکتر شده است.
در گزارش جدید سازمان ملل به این نکته اشارهشده که تغییرات آب و هوایی باعث خشکی بیسابقهای در سراسر زمین شده و این احتمال میرود که تا سال ۲۱۰۰ پنج میلیارد نفر دنیا تحت تأثیر این خشکسالی قرار بگیرند. در این گزارش یادآوری شده که تغییرات آب و هوایی در سه دهه گذشته باعث خشک شدن دائمی سهچهارم زمینهای سیارهمان شده است.
۷۷.۶ درصد از سطح کره زمین در سه دهه گذشته در مقایسه با ۳۰ سال قبل خشکتر شده است و زمینهای خشک بهاندازه مساحتی بزرگتر از هند گسترشیافته و ۴۰.۶ درصد از زمینهای روی زمین، بهجز قطب جنوب را پوشش داده است.
یافتههای منتشر شده در گزارش جدید کنوانسیون سازمان ملل برای مبارزه با بیابانزایی (UNCCD) هشدار میدهد که اگر این روند ادامه یابد تا پایان این قرن پنج میلیارد نفر در زمینهایی خشک زندگی خواهند کرد که همین باعث تخلیه خاک، کاهش منابع آب و فروپاشی اکوسیستمهای حیاتی خواهد شد.
ابراهیم تیاو، دبیر اجرایی UNCCD در این رابطه گفت: «برای اولین بار، بحران خشکی با مستندات علمی مطرحشده و این از یک تهدید وجودی خبر میدهد که میلیاردها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار میدهد. وقتی آبوهوای یک منطقه خشکتر میشود، توانایی بازگشت به شرایط قبلی از بین خواهد رفت. آبوهوای خشکتری که حالا بر روی زمینهای وسیعی در سراسر جهان تأثیر گذاشته، به حالت قبلی برنخواهد گشت و این تغییر تعریفی دوباره از زندگی در زمین ارائه میکند.»
تأثیرات مخرب تغییرات آب و هوایی بر زمین
تغییرات آب و هوایی از یکسو باعث افزایش دما در سراسر کره زمین میشود و از سوی دیگر، آب با سهولت بیشتری از سطح زمین تبخیر میشود و اتمسفر ظرفیت روزافزونی برای جذب آب پیدا میکند. همین اتفاقات، بخش زیادی از کره زمین را به سمت شرایط خشکی سوق میدهد؛ جنگلهای سرسبز تدریجاً به علفزارهای خشک تبدیل میشوند و رطوبت موردنیاز برای زندگی و کشاورزی از بین میرود.
نتایج یک مطالعه اخیر حاکی از آن است که این بحران همراه با استفادههای مخرب زمینها و سوء مدیریت منابع آبی باعث شده که نزدیک به سه میلیارد نفر و بیش از نیمی از تولید جهانی غذا با فشار بیسابقهای بر سیستمهای آبی خود مواجهاند.
در این میان و باوجود نگرانی فزاینده در بین دانشمندان، مستندسازی میزان خشک شدن کره زمین به دلیل تغییرات آب و هوایی، عمدتاً به دلیل پیچیدگی عوامل مرتبط، نتایج متناقض و اثر احتیاطهای علمی، با چالشهای زیادی همراه بوده است.
برای عبور از این بنبست، نویسندگان گزارش جدید، برای دستیابی به تصویری روشن از روند رو به رشد خشکی، از مدلهای پیشرفته آب و هوایی، روشهای استاندارد و بررسی گسترده دادههای موجود بهره بردند. یافتههای آنها حکایت از آن دارد که در حال حاضر خشکی بر ۴۰ درصد از زمینهای کشاورزی جهان و زندگی ۲.۳ میلیارد نفر تأثیر گذاشته است و باعث تشدید آتشسوزیهای جنگلی، نابودی کشاورزی و تحریک مهاجرتهای رو به رشد گسترده شده است. تقریباً تمام اروپا، غرب آمریکا، برزیل، آسیای شرقی و آفریقای مرکزی ازجمله مناطقی هستند که بهشدت آسیبدیدهاند.
امید به آیندهای روشنتر
البته نویسندگان این مقاله اعلام کردند که درصورتیکه اقدام مثبتی صورت پذیرد، آینده تا این حد تیرهوتار رقم نخواهد خورد. آنها نقشه راه جامعی برای مقابله با این بحران ارائه کردهاند که در آن علاوه بر تلاش برای کاهش شدید انتشار کربن در راستای توقف این روند، نیازمند نظارت بهبودیافتهای بر خشکی، استفاده بهتر از زمین و آب، تقویت انعطافپذیری و همکاری در داخل و بین جوامع سراسر جهان هستیم.
بارون آور، دانشمند ارشد UNCCD دراینباره گفت: «بدون تلاشهای هماهنگ، آیندهای در انتظار میلیاردها نفر است که مملو از گرسنگی، آوارگی و افول اقتصادی خواهد بود؛ اما با پذیرش راهحلهای نوآورانه و تقویت همبستگی جهانی، میتوان برای مقابله با این چالش اقدام کرد. باید ارادهای قوی برای این اقدامات داشته باشیم.»