اگر فضانوردی روی ماه بمیرد، چه اتفاقی برای جسدش میافتد؟
عصر ایران/با توجه به شرایط متفاوت ماه نسبت به زمین، در صورت مرگ یک نفر روی ماه آیا بدنش تجزیه میشود یا چیزی شبیه مومیایی قمری ایجاد میشود؟
وقتی روی زمین میمیرید، حتی اگر نخواهید به آن فکر کنید، معمولاً میدانید چه اتفاقی برای بدنتان میافتد. اما اگر در فضا، روی ماه یا در مسیر رفتن به ماه بمیرید، چه اتفاقی برای بدنتان میافتد؟
گرچه احتمالاً ناسا دوست ندارد به این موضوع فکر کند، اما این سازمان فضایی برای مواقعی که مرگی در فضا رخ دهد، برنامههای از پیش تعیینشدهای دارد.
کریس هدفیلد، فضانورد و فرمانده سابق ایستگاه فضایی بینالمللی میگوید ناسا برای مواقعی که ممکن است کسی در فضا بمیرد، تمرینهایی انجام میدهد. در این تمرینها (که به آنها شبیهسازی مرگ میگویند)، فضانوردان یاد میگیرند اگر چنین اتفاقی بیفتد، چه کاری باید انجام دهند و چطور با این شرایط کنار بیایند.
کریس هدفیلد میگوید اگر کسی حین انجام کاری خارج از فضاپیما (مثل پیادهروی فضایی) بمیرد، اولین اقدام این است که بدن او را به بخش هوابند میبرد. او میافزاید، اگر کسی در فضا بمیرد، بدنش را داخل لباس فضایی نگه میدارند، چون اگر آن را از لباس خارج کنند، بوی بدی از تجزیهی بدن پخش میشود و فضانوردان دیگر را اذیت میکند. سپس جسد را در جای سرد در ایستگاه فضایی میگذارند تا سرما باعث شود بدن دیرتر تجزیه شود.
ناسا برای مواقعی که ممکن است کسی در فضا بمیرد، تمرینهایی انجام میدهد
در ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS)، مشکل مرگ فضانوردان میتواند نسبتاً سریع حل شود. در چنین وضعیتی ابتدا بدن را برای مدتی در قسمت سردتر ایستگاه نگه میدارند و سپس احتمالاً منحصربهفردترین تشییع جنازه یا حمل جسد در تاریخ بشر رخ خواهد داد. درنهایت، واحد برنامهی ایستگاه فضایی بینالمللی تصمیمگیرنده نهایی درباره نحوه نگهداری یا دفن بقایای جسد است.
اگر فضانوردی در ایستگاه فضایی بینالمللی بمیرد، ناسا سه انتخاب برای برخورد با بدن دارد: نخست اینکه بدن را به زمین باز میگردانند. دوم، اینکه بدن را به مسیری پرتاب میکنند تا به طور کامل از بین برود و سوم اینکه جسد را وارد جو زمین میکنند تا بسوزد و از بین برود. البته ناسا به خواستههای خود فضانورد نیز که قبلاً گفته شده باشد، توجه خواهد کرد. اما در سفرهای طولانیتر مثل سفر به مریخ، ممکن است به روشهای متفاوتی برای برخورد با جسد نیاز باشد.
میتوان جسد را به فضا پرتاب کرد؛ اما این کار ممکن است باعث تبدیل جسد به زباله فضایی شود و برای فضاپیماها و تجهیزات دیگر خطرناک باشد. پرتاب جسد به فضا برخلاف قوانین بینالمللی برای جلوگیری از زبالههای فضایی است و میتواند باعث بروز مشکلات و تنش بین کشورها شود.
یکی از پیشنهادات ناسا این است که بدن فرد فوتشده را در کیسهای بگذارند و سپس آن را به بازوی رباتیکی که بیرون فضاپیما قرار دارد، وصل کنند. در فضا، جسد یخ میزند. سپس بازوی رباتیک کیسه را به مدت ۱۵ دقیقه تکان میدهد تا جسد به تکههای کوچکی تبدیل شود. آب داخل کیسه ازطریق دریچهای بخار میشود و در پایان حدود ۲۵ کیلوگرم از بقایای بدن باقی میماند که باید به زمین بازگردانده شوند.
سوزان ویگ-ماساک از شرکت ارائهدهندهی خدمات دفن سازگار با محیط زیست، میگوید در فضاپیما باید همه چیز کمحجم و دقیقاً تنظیمشده باشد؛ چون فضای زیادی وجود ندارد و جایی برای نگهداری جسد سالم نیست. برای این منظور، تعداد کیسههای جسد باید با تعداد اعضای خدمه منهای یک نفر برابر باشد؛ چرا که آخرین نفر نمیتواند جسد خود را در کیسه قرار دهد.
اما اگر به ماه برسید و در آنجا بمیرید، چه اتفاقی برای بدنتان میافتد؟
درباره نحوهی برخورد با جسد کسی که روی ماه فوت میکند، هنوز دستورالعمل خاصی وجود ندارد. تصمیمگیری احتمالاً بستگی به نظر سایر فضانوردان حاضر در مأموریت و تیمهای پشتیبانی در زمین خواهد داشت. خواستههای فضانوردی که فوت کرده است نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت.
ناسا بسیار مراقب است میکروبهای زمین به دیگر سیارهها و قمرها منتقل نشوند. بنابراین، اگر جسد فضانورد به زمین برگردانده نشود، ناسا ترجیح میدهد آن را بسوزاند تا میکروبها از بین بروند. اگر این کار ممکن نباشد (مثلاً اگر برای تمام خدمه اتفاقی بیفتد) ممکن است اجساد در سطح ماه دفن یا رها شوند.
اگر جسد در سطح ماه رها شود، مانند روی زمین تجزیه نمیشود. اگر در روز ماه بمیرید و لباس فضانوردی بر تن داشته باشید، باکتریهای داخل بدن، مثل همان اتفاقی که روی زمین میافتد، روند عادی تجزیهی بدن را آغاز میکنند. اما این فرآیند چندان دوام نمیآورد یا آنچنان موثر نخواهد بود؛ زیرا آب موجود در جسد به سرعت در محیط خلاء نزدیک ماه بخار میشود.
اگر جسد در سطح ماه رها شود، مانند روی زمین تجزیه نمیشود
وقتی شب طولانی ماه شروع میشود (که ۱۴ روز زمینی طول میکشد)، جسد شما یخ میزند و فعالیت باکتریهای تجزیهکننده بهکلی متوقف میشود. در آن هنگام، چون دیگر هیچ باکتریای برای تجزیهی جسد وجود ندارد، بافتهای نرم بدن سالم میمانند و تبدیل به «مومیایی ماه» میشود.
بدون محافظت جو و میدان مغناطیسی زمین، تابشهای فضایی جسد شما را بیشتر تجزیه میکنند. این فرآیند بسیار زمانبر است و ممکن است میلیونها سال طول بکشد تا فقط استخوانهای شما باقی بماند.
تغییرات دمایی در ماه نیز که از ۱۲۷ درجه سانتیگراد در طول روز تا منفی ۱۷۳ درجه سانتیگراد در شب نوسان میکند، بر بدن تأثیر میگذارد و ممکن است باعث شوند بدن در اثر یخزدن و ذوبشدن مداوم، متلاشی شود. اگر بدن شما را در ماه دفن کنند، از تابشهای خطرناک سطح ماه محافظت میشوید و دمای بسیار سرد باعث میشود بدنتان برای مدتی سالم بماند و به شکل مومیایی حفظ شود.
درنهایت، اگر قرار است بمیرید، بهتر است روی زمین این کار را انجام دهید؛ چون در فضا برای آژانسهای فضایی دردسرهای بسیاری خواهد داشت.