تیر خلاص به چاقی؛ تبدیل سلول‌های چربی به ماشین‌های کالری‌سوز

 براساس گزارش مؤسسه نوآوری‌های زیست‌پزشکی تراساکی (Terasaki Institute for Biomedical Innovation)، پژوهشگران این مؤسسه با همکاری دانشکده داروسازی دانشگاه مریلند، موفق به توسعه نوعی درمان نانویی نوآورانه برای مقابله با چاقی شده‌اند که همزمان از دو مسیر مکمل عمل می‌کند: تبدیل چربی سفید به چربی بژ (که کالری می‌سوزاند) و کاهش التهاب مزمن مرتبط با چاقی.

بر اساس این پژوهش که نتایج آن در نشریه معتبر Journal of Controlled Release با عنوان «نانوذرات حاوی آپی‌ژنین برای مداخله در چاقی از طریق تنظیم ایمنی و بژسازی آدیپوسیت‌ها» منتشر شده است، دانشمندان نانوذرات ویژه‌ای طراحی کرده‌اند که ترکیب طبیعی آپی‌ژنین (Apigenin) را مستقیم به بافت چربی منتقل می‌کنند. این راهکار هدفمند نه‌تنها اثرگذاری درمان را افزایش می‌دهد بلکه عوارض جانبی را نیز به حداقل می‌رساند.

دکتر علیرضا حسنی نجف‌آبادی و دکتر رایان ام. پیرسون، سرپرستان این تحقیق، موفق به مهندسی نانوذرات پلیمری PLGA شده‌اند که توانایی حمل و تحویل هدفمند آپی‌ژنین به سلول‌های چربی را دارند. این ترکیب طبیعی که پیش‌تر به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی‌اش شناخته شده بود، با کمک نانوذرات حالا می‌تواند مستقیماً به محل مورد نظر رسیده و اثرگذاری موثرتری داشته باشد.

دکتر حسنی نجف‌آبادی در توضیح این فناوری گفت: «فناوری ما نقطه عطفی در درمان چاقی است. با برنامه‌ریزی مجدد سلول‌های چربی برای سوزاندن کالری بیشتر و همزمان مهار التهاب مزمن، به جای کنترل موقتی علائم، به ریشه‌های اصلی این بیماری حمله می‌کنیم.»

پژوهشگران با تمرکز بر تغییر تعادل میان ماکروفاژهای التهابی (M۱) و ضدالتهابی (M۲) در بافت چربی، توانستند مسیرهای التهابی را مهار و محیطی مساعد برای «بژسازی» سلول‌های چربی فراهم کنند. دکتر پیرسون درباره اهمیت این مسیر افزود: «ما با هدف‌گیری هم‌زمان التهاب و تنظیم انرژی، رویکرد تازه‌ای را برای مقابله با بیماری‌های مزمنی چون چاقی پیشنهاد داده‌ایم.»

مطالعات پیش‌بالینی نیز نتایج نویدبخشی را به همراه داشته است؛ به‌طوری‌که بهبود قابل‌توجهی در سلامت متابولیک مشاهده شد و در عین حال هیچ نشانه‌ای از سمیت در بافت‌ها گزارش نشد. این موضوع جایگاه این روش را به‌عنوان یک نامزد جدی برای ورود به مراحل بالینی تثبیت می‌کند.

دکتر علی خادم‌حسینی، مدیرعامل مؤسسه تراساکی، در مورد اهمیت این پژوهش گفت: «با افزایش مداوم نرخ چاقی در جهان، ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند روش‌های درمانی ایمن‌تر و اثربخش‌تر هستیم. این پژوهش نشان می‌دهد چگونه می‌توان با مهندسی زیستی نوآورانه، ترکیبات طبیعی را به ابزارهای درمانی قدرتمند تبدیل کرد.»

این دستاورد، مفهوم «تنظیم ایمنی هدفمند» را به‌عنوان راهبردی نوین در درمان چاقی برجسته می‌کند؛ رویکردی که به‌جای محدودسازی اشتها یا کالری، با تغییر رفتار سلول‌های ایمنی در بافت چربی، به مقابله‌ای دقیق و بنیادین با اختلالات متابولیک می‌پردازد. این تحقیق با همکاری پژوهشگرانی همچون نغمه محقق، آوینی آیِر، اِریک وانگ و جمعی دیگر انجام شده است.