چرا فیل‌ها گوش‌های بزرگ دارند؟

زومیت/ فیل‌ها بزرگ‌ترین گوش‌ها را در میان حیوانات دارند و این ویژگی دلیل عملی و مشخصی دارد.
گوش فیل‌های آفریقایی (Loxodonta africana) می‌تواند تا دو متر طول و ۱٫۲ متر عرض داشته باشد، درحالی‌که فیل‌های آسیایی (Elephas maximus) گوش‌هایی کمی کوچک‌تر و گردتر دارند.
بنابراین گوش فیل‌ها، حدود ۱۷ درصد از طول بدن آن‌ها را تشکیل می‌دهد. بااین‌حال، هرچند فیل‌ها بزرگ‌ترین گوش‌ها را در میان حیوانات دارند، در واقع رکورددار بزرگ‌ترین گوش‌ها نسبت به‌اندازه‌ی بدن نیستند. این عنوان به جونده‌ای موش‌مانند به نام «جربوای گوش‌دراز» (Euchoreutes naso) تعلق دارد. اما داشتن گوش‌هایی به بلندی حدود دو متر همچنان بسیار شگفت‌انگیز است.
پس چرا گوش‌های فیل‌ها این‌قدر بزرگ‌اند؟ کارشناسان در گفتگو با لایوساینس گفته‌اند دلیل کاربردی داشتن چنین گوش‌هایی، کمک به خنک نگه‌داشتن بدن فیل‌ها است.
به گفته‌ی ویلایم سندرز، دیرینه‌شناس مهره‌داران از دانشگاه میشیگان که در زمینه فسیل فیل‌ها تخصص دارد، فیلی با اندازه‌ی بزرگ به‌ویژه به‌دلیل زندگی در ساوانا، جنگل‌ها و چمنزارهای داغ مقدار زیادی گرما تولید می‌کند، اما برخلاف انسان‌ها، فیل‌ها واقعاً عرق نمی‌کنند. در عوض، آن‌ها موی بدن بسیار کمی دارند و گوش‌های عظیمشان با عروق خونی بزرگ به‌عنوان ابزارهای خنک‌کننده به تنظیم دمای بدن این جانوران کمک می‌کنند. ادوایت جوکار، دستیار متصدی دیرینه‌شناسی مهره‌داران در موزه تاریخ طبیعی فلوریدا می‌گوید:

وقتی حیوان واقعاً گرم می‌شود، می‌تواند خون را به سمت گوش‌هایش هدایت کند و بعد آن‌ها را به حرکت درمی‌آورد. پوست گوش فیل‌ها نازک است و تنها چند میلی‌متر ضخامت دارد؛ اما رگ‌های خونی که از آن عبور می‌کنند، بزرگ‌اند و به فیل‌ها امکان می‌دهد در هر لحظه تا حدود ۲۰ درصد از حجم خونشان را از گوش‌ها عبور دهند.
بچه فیل آفریقایی پس از بازی پرجنب‌وجوش با عموزاده‌اش، گوش‌های عظیمش را در ساحل اسکلت نامیبیا به نمایش می‌گذارد.

عکاس: Jami Tarris
هرچه گوش‌ها بزرگ‌تر باشند، سطح بیشتری برای آزادسازی گرما به هوای اطراف دارند. از آنجا که خون درون گوش‌ها گرم‌تر از هوای اطراف است، گرما به محیط اطراف فیل منتقل می‌شود. سپس خون خنک‌تر دوباره وارد بدن می‌شود و به کاهش دمای کلی بدن حیوان کمک می‌کند. این حیوانات می‌توانند بسته به هوای سرد یا گرم، رگ‌های خونی خود را منبسط یا منقبض کنند و این کار به تنظیم دمای بدنشان کمک می‌کند.

---

بازار

---

 به گفته‌ی جوکار و سندرز، شواهد فسیلی از نظریه‌ی گوش به‌عنوان ابزار خنک‌سازی پشتیبانی می‌کند. ماموت‌ها که از خویشاوندان فیل‌های امروزی هستند، نخستین ‌بار در آفریقا تکامل یافتند. وقتی این حیوانات به سمت اقلیم‌های سردتر مهاجرت کردند، گوش‌هایشان به‌تدریج کوچک‌تر شدند. سندرز توضیح داد:
 
درباره‌ی ماموت‌های پشمالوی مومیایی‌شده در سیبری می‌دانیم که در مقایسه با فیل‌های ساوانای آفریقا گوش‌های بسیار کوچکی دارند. خصوصیت مهم‌تر برای آن‌ها داشتن پشم بود؛ زیرا به حفظ گرمای بدنشان کمک می‌کرد. پس قضیه کاملا برعکس است.
 
هرچند احتمالاً فیل‌ها گوش‌های بزرگشان را برای خنک نگه‌داشتن بدنشان به‌کار می‌برند، گوش‌های آن‌ها کاربردهای دیگری هم دارد. بر اساس برخی پژوهش‌ها، فیل‌ها از گوش‌های خود برای هدایت امواج صوتی استفاده می‌کنند و با این کار می‌توانند صداهای با فرکانس پایین را بهتر بشنوند. فیل‌ها همچنین می‌توانند ارتعاشات با فرکانس پایین را از طریق پاهایشان تشخیص دهند.
پاهای فیل‌ها گیرنده‌هایی به نام «سلول پاکینین» (Pacinian corpuscles) دارند که می‌توانند این ارتعاشات را به سراسر بدن منتقل کنند؛ بنابراین، با ترکیب حس در پاها و استخوان‌های بزرگ گوش، فیل‌ها می‌توانند در فاصله‌هایی به طول ده‌ها کیلومتر با هم ارتباط برقرار کنند. به گفته‌ی سندرز، گوش‌های بزرگ فیل‌ها به این حیوانات اجتماعی کمک می‌کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. او می‌گوید:
 
آن‌ها نمی‌توانند با تکان دادن دست‌هایشان علامت بدهند، پس باید به روش‌های دیگری پیام دهند. برای مثال، فیل‌هایی که قصد حمله دارند، گوش‌هایشان را به جلو می‌آورند و آن‌ها را سریع تکان می‌دهند تا بزرگ‌تر به نظر برسند. چنین کاری نشانه‌ی این است که آن‌ها واقعاً عصبانی‌اند و دقیقا در این موقعیت، باید ماشینتان را روی دنده عقب بگذارید و فوراً محل را ترک کنید.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar