روباه تبتی با صورت بامزه و نگاه قضاوتگر؛ با عجیبترین شکارچی هیمالیا آشنا شوید

زومیت/ روباه تبتی با صورت مربعی شکل عجیب و نگاهی که همیشه قضاوتگر به نظر میرسد، یکی از شگفتانگیزترین نمونههای سازگاری حیوانات با طبیعت خشن هیمالیا است.
روباه تبتی از آن دسته حیواناتی است که فقط باید یک بار به صورت مربعی و نگاه قضاوتگرش خیره شوید تا هرگز فراموشش نکنید. این ظاهر عجیب که بیشتر شبیه یک کاریکاتور طبیعی به نظر میرسد، در واقع راز بقا و شکارگری موفق او در طبیعت خشن زیستگاهش است.
صورت مربعی شکل و حالت چشمهای روباه تبتی که در نگاه اول خندهدار و بامزه به نظر میرسد، ابزار مهمی برای بقای او در ارتفاعات سرد و بادخیز هیمالیا است؛ جایی که سرسختترین موجودات برای بقا با طبیعتی خشن دستوپنجه نرم میکنند.
روباه تبتی کجا زندگی میکند؟
بهنقلاز آیافالساینس، روباه تبتی در گسترهای وسیع و مرتفع زندگی میکند که از هند و چین تا منطقهی خودمختار تبت و نپال کشیده شده است. زیستگاه اصلی او دشتهای کمپوشش علفی هستند، جایی که طعمهی اصلیاش، یعنی خرگوشموش فلات تبت به وفور یافت میشود.
هرچند این روباه از دیگر پستانداران کوچک نیز تغذیه میکند، حضورش وابسته به خرگوشموش است و در مناطقی که این جوندگان وجود نداشته باشند، بهندرت دیده میشود. پژوهشها نشان دادهاند که روباه تبتی شکارچی اجباری خرگوشموش است. حتی تصور میشود که این گونه نوعی همکاری غیرمستقیم با خرسهای قهوهای داشته باشد: خرسها تونلهای زیرزمینی خرگوشموشها را حفر میکنند و آنها را بیرون میرانند و روباهها همان لحظه از فرصت استفاده و طعمه را شکار میکنند.
دلیل ظاهر بامزه روباه تبتی چیست؟
ظاهر غیرعادی این حیوان در واقع نقشی کلیدی در بقایش دارد. سر بزرگ و مربعی شکل او برای شکار خرگوشموشها بسیار کارآمد است و برخی پژوهشگران معتقدند که این ویژگی میتواند نوعی سازگاری با بادهای شدید فلات تبت باشد.
افزونبراین، پوشش ضخیم بدن روباه تبتی او را در برابر تغییرات شدید دمایی محافظت میکند؛ دمای هوا در منطقهی زیستگاه این حیوان، در تابستان تا ۳۰ درجهی سانتیگراد افزایش مییابد و در زمستان به منفی ۴۰ درجه میرسد.
روباههای تبتی تکهمسر هستند و پس از دورهی بارداری ۵۰ تا ۶۰ روزه، معمولاً دو تا پنج توله به دنیا میآورند. زیستگاه خشک و بدون درخت این حیوان شرایطی فراهم کرده است که تولهها برای هفتههای نخست زندگی خود در لانههای زیرزمینی بمانند تا از خطرها در امان باشند.
روباه تبتی در معرض چه تهدیداتی قرار دارد؟
اتحادیهی بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) وضعیت روباه تبتی را «کمترین نگرانی» ارزیابی کرده است و تهدیدهای گستردهای برای بقای آنها وجود ندارد. با اینحال، برخی خطرها در مناطق خاص مشاهده میشود.
سگهای اهلی در برخی نواحی، تهدید جدی برای گونه به شمار میآیند. همچنین مسمومسازی گستردهی خرگوشموشها که توسط دولتها بهعنوان آفت انجام میشود، میتواند باعث مسمومیت ثانویه در روباهها شود. شکار روباه تبتی برای استفاده از پوست و تهیهی کلاه نیز همچنان رایج است، هرچند گستردگی آن به حدی نیست که جمعیت کلی را تهدید کند.
ویژگیهای رفتاری و زیستی در کنار ظاهر منحصربهفرد، روباه تبتی را به یکی از جذابترین گونههای جانوری فلات هیمالیا تبدیل کرده؛ حیوانی که هم در پژوهشهای علمی مورد توجه قرار دارد و هم با چهرهی خاص و «نگاه قضاوتگرش» در میان مردم شهرت یافته است.