مکانیک کوانتومی باز هم نوبل گرفت؛ فصل تازهای در داستان ذرات و ابررساناها

آخرین خبر/ نوبل فیزیک ۲۰۲۵ به سه دانشمند آمریکایی، جان کلارک، میشل دِووره و جان مارتینیس رسید؛ پژوهشگرانی که با کار روی سامانههای کوانتومی ابررسانا و پدیدهی تونلزنی کوانتومی، فصل تازهای در فهم رفتار کوانتومی در مقیاسهای بزرگ گشودند.
آنها نشان دادهاند که تونلزنی کوانتومی و کوانتیده شدن انرژی میتواند نه فقط در سطح اتم و ذره، بلکه در مدارهای الکتریکی ماکروسکوپی نیز رخ دهد — جایی که فیزیک کلاسیک دیگر پاسخگو نیست و جهان کوانتوم خود را در ابعادی ملموستر آشکار میکند.
این دستاورد، سنگبنایی برای توسعهی رایانههای کوانتومی ابررسانا و فناوریهای آیندهی محاسبات است؛ جایی که تونلزنی، دیگر فقط یک پدیدهی نظری نیست، بلکه ابزاری کاربردی برای ساخت مدارهای نسل آینده است.
از هایزنبرگ و شرودینگر در دههی ۱۹۳۰ تا آلن اسپکت و زایلینگر در ۲۰۲۲، شاهد دریافت جوایز نوبل فیزیک در شاخه مکانیک کوانتومی بودیم و حالا نوبل ۲۰۲۵ نشان میدهد که این شاخهی شگفتانگیز علم بعد از گذشت 100 سال از تولدش هنوز به پایان راه نرسیده است.