ساخت آنزیمی برای امکان اهداء هر نوع گروه خونی به بیماران

ديجياتو/ اهداي خون کاري است خداپسندانه که البته به گفته پزشکان براي سلامتي بدن هم مفيد است. اما اين نوع بخشش شرايطي دارد و نمي توان هر نوع خوني را به هر فردي تزريق کرد؛ در ميان گروه هاي خوني مختلف، O خاص ترينشان است و دارندگان آن مي توانند فارغ از گروه خوني گيرنده، آن را به هر فردي اهدا کنند. در مقابل، تنها افرادي مي توانند گروه خوني A را دريافت کنند که خونشان A يا AB باشد و خون نوع B هم به بيماران داراي گروه خوني B يا AB قابل اهداست. علاوه بر اين، لازم است يادآور شويم که بيماران داراي گروه خوني O تنها مي توانند همين گروه را دريافت کنند. اما حالا به لطف پژوهش تازه اي که انجام شده است، احتمال مي رود که به زودي امکان اهداي هر نوع گروه خوني به افراد فراهم گردد و در عين حال هيچگونه عوارض جانبي در بدن آنها رويت نشود. علت آنکه مي توان گروه خوني O را به هر فردي انتقال داد اين است که اين نوع خون فاقد آنتي ژن هاي نوع A يا B است؛ چنانچه اين آنتي ژن ها وارد بدني شوند که فاقد آنهاست، سيستم ايمني بدن به شدت به وجود آنها واکنش نشان مي دهد. از همين رو، پژوهشگران مدت هاست که تلاش دارند از طريق آنزيم هاي گرفته شده از باکتري ها قندهاي مختص به گروه هاي خوني نوع A يا B را (که اصطلاحا به آنها آنتي ژن گفته مي شود) از گلبول هاي قرمز جدا کنند و خوني را بسازند که امکان اهداي آن به هر فردي وجود دارد. متاسفانه آنزيم هايي که تا به امروز کشف شده اند از اثربخشي کافي برخوردار نبوده اند و براي دستيابي به يک نتيجه مطلوب به حجم بالايي از آنها نياز خواهد بود. اما اين مساله احتمالا تغيير خواهد کرد. گروهي از دانشمندان و پژوهشگران دانشگاه بريتيش کلمبيا و مرکز تحقيقات خون اين کشور نوعي آنزيم «تغيير پذير» ساخته اند که از اثربخشي به مراتب بالاتري نسبت به موارد ساخته شده قبلي برخوردار است. براي اين منظور دانشمندان تغييراتي را در ژن باکتريايي تعيين کننده آنزيم ايجاد نمودند و سپس عوامل تغيير پذيري را که مشخصا در جداسازي آنتي ژن ها موثر بودند را انتخاب کردند. پس از انجام اين کار براي پنج مرتبه، دانشمندان به آنزيمي دست يافتند که ۱۷۰ مرتبه نسبت به موارد تهيه شده قبلي اثرگذارتر بوده و با سهولت بيشتري آنتي ژن ها را جداسازي مي کرد. اين آنزيم در تست هاي آزمايشگاهي صورت گرفته موفق شد بخش اعظمي از آنتي ژن هاي گروه هاي خوني A و B را از ميان بردارد، با اين همه، پيش از آنکه اين فناوري روي انسان قابل استفاده باشد لازم است از لحاظ پيشرفت به نقطه اي برسد که تمامي قندها در خون ناسازگار (حتي تعداد معدودي آنتي ژن ناسازگار مي تواند بيش از اندازه خطرناک باشد) را از ميان بردارد. مقاله اي در باب اين پروژه تحقيقاتي اخيرا در نشريه جامعه شيمي آمريکا منتشر شد و محض اطلاعتان بايد بگوييم که پژوهشگران ديگر موسسات نيز هم اکنون مشغول ساخت خون مصنوعي و نوع تهيه شده در محيط آزمايشگاه هستند.