اصول خوردن ماهی و میگو را رعایت کنید

جام جم/ بسياري از خانواده‌هاي ايراني با شروع فصل گرما از خوردن ماهي اجتناب مي‌کنند و اين غذا را مخصوص فصل سرد سال مي‌دانند؛ در حالي که متخصصان طب سنتي غذاهايي که با ماهي تهيه مي‌شوند را ويژه فصل گرم معرفي و مصرف آن را توصيه مي‌کنند. اما سوال اينجاست، ديدگاه طب سنتي در مورد آبزياني مانند ميگو، ماهي و اشپل (تخم ماهي) چيست و به چه دليل بر مصرف ماهي در فصول گرم سال سفارش شده است . دکتر سيدرضا رضايي درياکناري پزشک و متخصص طب سنتي ايران مي‌گويد: از نظر طب سنتي، چون ماهي طبع سردي دارد و مزاج اين فصل گرم است، مصرف انواع ماهي‌ها به صورت کبابي يا بخارپز يا غذاهايي که با ماهي تهيه مي‌شود همچون قليه ماهي و ماهي شکم پر مي‌تواند مزاج بدن را متعادل سازد، ضمن اين که گوشت ماهي علاوه بر مقوي و مغذي بودن در مقايسه با گوشت قرمز و مرغ بسيار سهل‌الهضم و سبک بوده و بسرعت جذب مي‌شود. اين متخصص در پاسخ به اين پرسش که ماهي‌هاي جنوب که در آب شور پرورش مي‌يابند در مقايسه با انواعي که در آب شيرين رودخانه و درياي شمال رشد مي‌کنند، آيا گوشت‌شان طبع متفاوتي دارد مي‌گويد: هر چه شوري آب بيشتر شود سردي ماهي کمتر مي‌شود و هر چه آب سردتر شود بر سردي ماهي افزوده مي‌شود. ماهي را با مصلحاتش بخوريد! متخصصان تغذيه خوردن ماهي با ليموترش را توصيه مي‌کنند چون نه‌تنها ليمو طعم بهتري به گوشت ماهي مي‌‌دهد بلکه ويتامين C موجود در آن به جذب آهن ماهي کمک مي‌کند. دکتر رضايي در اين باره مي‌گويد: مصرف مقادير زياد چاشني‌هايي چون ليموترش و انواع ترشي‌ها به همراه ماهي به دليل آن که هردو طبع سردي دارند بخصوص براي سرد مزاجان توصيه نمي‌شود، چون ضمن اين‌که سبب بي‌حالي، ضعف و هضم سخت غذا مي‌شود، تشديد‌کننده بيماري‌هاي سرد همچون روماتيسم، آلزايمر، افسردگي و... است . در روايات اسلامي آمده است اگر ماهي بخصوص شب هنگام خورده شود و با مصلحاتش همچون خرما، گردو، عسل، روغن بادام شيرين، کنجد، زنجبيل، آويشن يا به همراه ادويه‌جات با طبع گرم خورده نشود، يکي از عوامل تشديد‌کننده ام‌اس و سکته خواهد بود‌. بهترين چاشني ماهي آب نارنج و سير است که هم فوايد بي‌شمار و هم طبع گرمي‌ دارند. اين متخصص درخصوص مصرف ماهي تن کنسروي به همراه تخم مرغ مي‌گويد: در طب سنتي مصرف تخم‌مرغ و شير و هر گوشت ديگري به همراه ماهي منع شده است، زيرا توليد سودا مي‌کند و بر خلق و خوي افراد تاثير منفي گذاشته و سبب تشديد بيماري‌هاي مزمن، افسردگي و يبوست مي‌شود. در نتيجه ماهي بايد در فصل گرما و به همراه مصلحاتش خورده شود. به گفته دکتر رضايي، ماهي براي سردمزاجان يعني کساني که پوست سرد و در کل جنب و جوش کمي دارند يا در مجاورت با هواي سرد يا باد کولر دچار سردرد و رخوت مي‌شوند مناسب نيست. ماهي همه بيماري‌ها را درمان نمي‌کند آبا اين درست است که مي‌گويند ماهي شانس ابتلا به افسردگي را کم مي‌کند، ناراحتي‌هاي قلبي را کاهش مي‌دهد، باعث افزايش قدرت حافظه مي‌شود و اگر زنان باردار زياد ماهي بخورند باعث افزايش هوش فرزندانشان مي‌شود؟ دکتر رضايي پاسخ مي‌دهد افسردگي و فراموشي در گروه بيماري‌هاي سرد قرار دارند و اگر هم ماهي با مصلحاتش خورده شود براي اين گروه از بيماران مناسب نيست. در مورد بيماري‌هاي قلبي، اگر مشکلات قلبي در اثر اختلالات ناشي از گرمي مزاج رخ دهد مصرف ماهي توصيه مي‌شود، اما در غير اين صورت سردي ماهي خود سست و ضعيف‌کننده قلب خواهد بود که بهتر است در اين خصوص ميگو و اشپل که طبع گرمي دارند را جايگزين ماهي کرد. اشپل و ميگو از تقويت‌کننده‌هاي حافظه و هوش و التيام‌دهنده افسردگي هستند، اما چون ماهي رطوبت زيادي دارد و توليد‌کننده بلغم است، براي رفع اين امراض مناسب نيست‌. بنابراين کساني که بيماري‌هاي سرد دارند بهتر است از ميگو و تخم ماهي و افرادي که بيماري‌هاي گرم دارند از ماهي استفاده کنند‌. در طب سنتي مصرف دو بار در هفته ماهي را مناسب و مکفي دانسته‌اند و به گفته دکتر رضايي اگر به هر دليلي نتوانستيد از ماهي استفاده کنيد انواع مغزها و روغن کنجد جايگزين خوب ماهي براي دريافت امگا ـ‌3 هستند. ماهي‌ها خوب و بد دارند ماهي‌ها هر چه در آب تميزتري پرورش يابند و جنب و جوش بيشتري داشته باشند، کيفيت بيشتر و بهتري دارند . دکتر رضايي مي‌افزايد: ماهي‌هاي پرورشي که به تعداد زياد در استخرهاي کم وسعت رشد مي‌کنند يا ماهي‌هايي که اغلب کف رودخانه، دريا يا اقيانوس بي‌حرکت و ساکن هستند و شناي کمتري مي‌کنند يا در آب‌هاي آلوده به سر مي‌برند، در گروه ماهي‌هاي خوب قرار نمي‌گيرند. ‌ ماهي قزل‌آلاي غيرپرورشي که در خلاف رودخانه حرکت مي‌کند يا ماهي سفيد درياي شمال از بهترين و پر‌جنب و جوش‌ترين ماهي‌هاي شمال هستند. ضمن اين که کيلکا و ساردين نيز به دليل جثه ريزشان شناگرهاي فعالي هستند و در طب سنتي مصرف ماهي‌هاي ريز براي درمان بيماري‌هاي زردي و يرقان و اختلالات کبدي بسيار توصيه شده است.