آذرخش چگونه بوجود می آید؟

سخن آنلاين/ از جمله آيات شگفت انگيز پروردگار که سالهاست موجب بهت و حيرت انسانها مي شود آذرخش و يا همان رعد و برق است که آثاري عجيب و ناشناخته بر زمين و زندگي انسان ها بر جاي مي گذارد. سخن، گروه علم و فن آوري: از جمله پديده هاي شگفت انگيز که انسان در اثر تکرار و آشنايي روزمره آن را ساده و عادي فرض مي کند و آن را منسوب به طبيعت مي داند، رعد و برق، آذرخش يا صاعقه است که همه افراد بشر با آن آشنايي دارند و در طول عمر خود بارها مشاهده کرده و مي کنند. خداوند رعد و برق را از نشانه هاي عظمت و قدرت لايزال خود ياد کرده در قرآن کريم در آيه 12 سوره رعد مي فرمايد: هُوَ الَّذِي يُرِيکُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنْشِىءُ السَّحَابَ الثِّقَالَ (او کسي است که برق را به شما نشان مي دهد که هم مايه ي ترس است و هم اميد، و ابرهاي سنگين ايجاد مي کند) و همچنين در سوره ي نور آيه 43 مي فرمايد :اَلم تر أنَّ الله يُزجي سَحابا ثمَُ يُولِّفُ بَيَنهُ ثُمَّ يجَعَلُهُ رُکاماً فَتَريَ الوَدَق يَخرُجُ مِنَ خِلالِهِ و يُنَزَّلَ مِن السَّماءِ (آيا نديدي خداوند ابر ها را به آرامي مي راند، سپس بين آن ها پيوستگي و اتصال برقرار مي سازد، سپس آن ها را يکي برروي ديگري انبوه مي نمايد، سپس باران را مي بيني که از لابلاي آن خارج مي شود؟) اما برقي که از قطعات ابر به وجود مي آيد با درخشندگي خاص خود و صداي مهيب رعد که از آن بر مي خيزد گاهي انسان را به وحشت مي اندازد. ترس و وحشتي که از آن ناشي مي شود اگر طوري باشد که بيشتر مردم بترسند نماز آيات واجب مي شود و ترس و اضطراب از خطرات ديگر آن مثل آتش سوزي هم گاهي وجود دارد. در اين زمينه نيز مي توان آيه 24 سوره روم اشاره کرد که پرودگار متعال مي فرمايد: وَمِنْ آيَاتِهِ يُرِيکُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاء مَاء فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِکَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (و از نشانه هاي قدرت اوست که برق را به قصد بيم و اميد، به شما مي نماياند و از آسمان باران مي فرستد تا زمين مرده را بدان زنده سازد در اين عبرتهايي است براي کساني که به عقل در مي يابند) ويا در سوره رعد آيه 13 مي فرمايد: وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلاَئِکَةُ مِنْ خِيفَتِهِ وَيُرْسِلُ الصَّوَاعِقَ فَيُصِيبُ بِهَا مَن يَشَاء وَهُمْ يُجَادِلُونَ فِي اللّهِ وَهُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ (رعد به ستايش او و فرشتگان از بيم او تسبيح مي کنند و صاعقه ها را مي فرستد و هر که را بخواهد بدان آسيب مي رساند باز هم در باره خدا مجادله مي کنند و او به سختي عقوبت مي کند.) *رعد و برق يا همان صاعقه و آذرخش از منظر فيزيکي چگونه بوجود مي آيد؟ آذرخش، برق، صاعقه، يا آتشه 'گونه‌اي برون‌ داد الکتريکي است که در اثر الکتريسيته ايستا ميان دو ابر و يا ابر و زمين ايجاد مي‌شود. در اثر برخورد ذرات آب يک جبهه هواي گرم به ذرات يخ يک جبهه هواي سرد، الکتريسيته ساکن بوجود مي‌آيد که نسبت به زمين داراي بار الکتريکي منفي بوده و در صورتي که فاصله منبع جريان الکتريکي کم و بيش، نزديک به سطح زمين باشد، رعد و برق بروز مي‌کند. در رعد و برق هاي شديد بيش‌ترين برون‌ داد الکتريکي رخ مي‌دهد. دما در محل اصابت برق فوق العاده بالا مي‌رود (حدود ۲۸٬۰۰۰ درجه کلوين که حدود ۵ برابر دماي سطح خورشيد است) در هنگام رعد و برق معمولاً مقداري از نيتروژن هوا به ترکيبات نيتريدي محلول در آب تبديل مي‌شود. رعد و برقي که بين ابر و زمين است معمولاً از ابر به زمين مي‌زند (رعد منفي) ولي در برخي موارد نادر هم رعد از زمين به ابر مي‌زند (رعد مثبت). در اين حالت (رعد مثبت) زمين داراي بار منفي است و ابر داراي بار مثبت. به رعد پيشگام و کوب برگشتِ آن در تخليه الکتريکي اَبربه‌زمين «کوب آذرخش» گفته مي‌شود. درخشندگي شديدي که در آخرين مرحله هر کوب آذرخش ناشي از تخليه الکتريکي اَبربه‌زمين، از زمين به سوي پايه اَبر بالا مي‌رود کوب برگشت يا کوب اصلي مي‌گويند. *فايده رعد و برق چيست؟ 1- سم پاشي و کود رساني است. وقتي برق با آن حرارتش آشکار مي شود قطرات باران با مقداري اکسيژن اضافي ترکيب مي شوند و آب سنگين يعني آب اکسيژنه ايجاد مي کنند به همين دليل آب اکسيژنه يکي از آثارش کشتن ميکروب هاست. لذا گفته اند هر سالي که رعد و برق کم باشد، آفات گياهي بيشتر است. همچنين قطرات باران که بر اثر برق و حرارت شديد، حالت اسيد کربني پيدا مي کنند به هنگام پاشيده شدن بر روي زمين و ترکيب با خاک، يک کود مؤثر گياهي مي سازد. اينها از ديگر فوايد رعد و برق اين پديده اي است که انسانها از آن وحشت دارند. به راستي هيچ پديده ا ي در اين جهان هستي بي حکمت و مصلحت نيست. 2- حرارت بالاي رعد و برق که سبب سوختن مقدار زيادي از هواي اطراف خود مي شود،‌ در اثر اين سوختن فشار هوا کم مي شود و محيط مناسبي براي بارش باران بوجود مي آيد، شايد اين هم دليلي بر بارانهاي درشت بعد از رعد و برق باشد.(فرانکلين در سال 1752 ميلادي، براي نخستين بار وجود جريان الکتريسيته در ابرها را ثابت کرد.) 3- سمپاشي طبيعي؛ در اثر حرارت بسيار زياد،‌ قطرات باران با مقداري اکسيژن اضافي ترکيب مي شوند و تشکيل آب اکسيژنه را مي دهند، امروزه از اين ترکيب در پزشکي براي شستشو و ضد عفوني کردن استفاده مي شود. 4- رعد و برق انيدريک ازتيک توليد مي کند که به همراه باران بر زمين نازل مي شود. مقدار نيتروژني که از اين طريق توليد مي شود قريب 5.2 کيلو در هر 4000 متر مربع است . *بعضي از انواع رعد و برق رعد و برق داخل ابر: عمومي ترين نوع آذرخش است. اين برق بين مراکز بارهاي منفي و بارهاي مثبت و در داخل توفان هاي همراه با رعد و برق سفر مي کند. رعد و برق ابر به زمين: اين برق از يک ابر توفاني همراه با رعد و برق به زمين مي رسد. رعد و برق ابر به ابر: يک حادثه نادر است و برقي است که از يک ابر به ابر ديگر سفر مي کند. رعد و برق ورقه اي: اين برق در داخل يک ابر به وجود مي آيد و مثل يک ورقه نور مي دهد. رعد و برق نواري: اين برق موقعي به وجود مي آيد که از پهلو به يک آذرخش ابر به زمين باد مي وزد و آنها به صورت دو آذرخش همانند کنار هم ظاهر مي شوند. رعد و برق دانه تسبيحي: همچنين "آذرخش زنجيره اي" ناميده مي شود، اين موقعي است که آذرخش به صورت قطعه قطعه ظاهر مي شود و اين به خاطر روشنايي متفاوت يا به خاطر بخش هايي از آذرخش است که به وسيله ابرها پوشانده مي شوند. رعد و برق توپي: به ندرت ديده مي شود. اين نوري به شکل و اندازه ميوه گريپفروت است و تنها چند ثانيه به طول مي انجامد. رعد و برقي از آسمان آبي: يک برق آذرخش از يک توفان رعد و برقي دوردست است که به نظر مي رسد از آسمان آبي شفاف آمده، اما درواقع از سر يا گوشه يک توفان رعد و برقي که چند کيلومتر دورتر است آمده است.