آیا چیزی بنام فضازدگی وجود دارد؟

بيگ بنگ/ آيا تاکنون پس از يک مسافرت طولاني با خودرو احساس تهوع داشته ايد يا در حين سواري با يک ترن هوايي دچار دل پيچه شده ايد؟ در اين صورت ميتوانيد تا حدي تجربه فضانوردان را حين اقامتشان در فضا احساس کنيد. بين ۶۰ تا ۸۰ درصد همه فضانوردان در نخسين چند روز اقامت خود در فضا کم و بيش فضازدگي را تجربه مي کنند. فضانوردان قبل از رفتن به فضا دوره هاي زياد و طاقت فرسايي را مي گذرانند اما حتي سرسخترين آنها نيز ممکن است دچار فضازدگي شوند. فضانوردان قبل از رفتن به فضا دوره هاي زياد و طاقت فرسايي را مي گذرانند اما حتي سرسخترين آنها نيز ممکن است دچار فضازدگي شوند.  نشانه هاي اين عارضه شباهت زيادي با عوارض ناشي از تکان هاي شديد (دريا زدگي، ماشين زدگي ،… )در روي زمين دارد و از علائم آن مي توان به سردرد، سرگيجه، حالت تهوع و در موارد حادتر به استفراغ نيز اشاره نمود. براي اغلب اعضاي ماموريت هاي فضايي، اين نشانه ها حداکثر پس از سه روز اقامت در فضا برطرف مي شوند اما ممکن است در هر زمان در طول ماموريت اين عوارض بدون هيچ نشانه يا دليل خاصي دوباره بروز کنند. در حقيقت شايد عجيب ترين نکته در مورد فضازدگي غيرقابل پيش بيني بودن آن است. حتي با وجود تجزيه و تحليل و آزمايشات بسيار دقيق قبل از پرتاب نمي توان گفت که کدام يک از فضانوردان ممکن است دچار چنين حالاتي شوند. برخي از فضانوردان که معده هاي حساس دارند ممکن است هيچ مشکلي پيدا نکنند اما ممکن است در ميان آنان افرادي که هيچگونه سابقه عوارض ناشي از تکان هاي شديد روي زمين نداشته اند، سردرد و تهوع را در زندگي خارج از اتمسفر خود تجربه کنند. در حالي که محققان هنوز بررسي دقيق دلايل بروز فضازدگي را به اتمام نرسانده اند، گمان مي رود اين حالت ناشي از جابجا شدن مايع گوش دروني باشد که عامل اصلي عوارض پس از تکان هاي شديد در روي زمين است. شما چه در حال نشستن درون يک خودرو يا يک فضاپيما باشيد در هر صورت بين آنچه چشمانتان مي بيند و بدن شما از وقايع در حال اتفاق حس مي کند عدم تطابقي وجود دارد. اين عدم تطابق به تنهايي براي اينکه حس بيماري را منتقل کند کافي است اما فضانوردان در فضا با معضلات دو چنداني روبرو هستند. به دليل اثرات بي وزني روي سيستم تشخيص و تحريک پذيري داخلي اندام بدن، اين ناهمترازي حس بينايي با حس دروني بسيار محسوس تر است. بر روي زمين، اين سيستم براي ايجاد حس دروني تشخيص وضعيت اندام ها و موقعيت بدن از پيامهاي عصبي استفاده مي کند. اما هنگامي که شما در حالت بي وزني در فضا شناوريد اين سامانه از کار مي افتد و ممکن است از اينکه مي بينيد دست ها و پاهايتان در موقعيتي که فکر مي کرديد نيستند، شگفت زده شويد. حتي بدتر اينکه ممکن است اغلب براي پيدا کردن جهت بالا يا پايين دچار سردرگمي شويد. اين سردرگمي موجب تشديد علائم و عوارض فضازدگي مي شود و ممکن است در توانايي هاي فضانوردان براي انجام وظايفشان اختلالاتي بوجود آورد- به خاطر داشته باشيد آنها حتما براي انجام کاري به آنجا رفته اند. در سال ۱۹۹۷، ناسا موسسه ملي تحقيقات زيست پزشکي را تاسيس کرد تا دلايل و اثرات فضازدگي و نيز ساير تاثيرات رفتن به فضا روي بدن انسان را مورد بررسي و مطالعه قراردهد. بر اساس برخي تحقيقات اين مرکز فضانوردان قبل از اعزام به فضا مي توانند با تقويت ارادي سيستم گوش داخلي و دستگاه دهليزي خود فضازدگي را کاهش داده يا از بروز آن جلوگيري کند. يکي از تمرينات فضانوردان در اين رابطه شرکت در دوره هاي دوي با مانع است در حالي که عينک بسيار تيره اي به چشم زده اند، که اين موجب تقويت چشمگير گوش دروني و به چالش کشيدن قواي درک موقعيت آنان مي گردد. با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar