ای.تی. شکوفایی انسانیت در موجود فرازمینی

سيناپرس/ اي.تي شايد فاقد بسياري از جنبه‌هاي جزئي‌نگرانه و ريزه‌کاري‌هاي علمي در روايت خود باشد ولي يکي از خاطره‌انگيز‌ترين و دلنشين‌ترين فيلم‌هاي علمي-تخيلي است که ديدن آن نه تنها علاقه‌مندان علمي-تخيلي که هر علاقه‌مند به سينمايي را به وجد مي‌آورد فيلم سينمايي جنگ ستارگان؛ بيداري نيرو تا چند روز ديگر به اکران در مي آيد و احتمالا به يکي از پرفروش ترين فيلم هاي تاريخ سينما بدل خواهد شد که توجه هاي زيادي در سراسر جهان را به خود جلب مي کند. اين بازه فرصت خوبي براي مرور برخي از خاطره انگيز ترين فيلم هاي سينمايي علمي – تخيلي جهان است. به همين مناسبت سيناپرس در مجموعه اي که از اکنون تا پس از اکران فيلم ادامه مي يابد، به معرفي مجموعه اي از فيلم هاي سينماي علمي تخيلي جهان مي پردازدفيلم سينمايي جنگ ستارگان؛ بيداري نيرو تا چند روز ديگر به اکران در مي آيد و احتمالا به يکي از پرفروش ترين فيلم هاي تاريخ سينما بدل خواهد شد که توجه هاي زيادي در سراسر جهان را به خود جلب مي کند. اين بازه فرصت خوبي براي مرور برخي از خاطره انگيز ترين فيلم هاي سينمايي علمي – تخيلي جهان است. به همين مناسبت سيناپرس در مجموعه اي که از اکنون تا پس از اکران فيلم ادامه مي يابد، به معرفي مجموعه اي از فيلم هاي سينماي علمي تخيلي جهان مي پردازد اي.تي. )مخفف عبارت فرازميني) شاهکار فراموش نشدني استيون اسپيلبرگ و يکي از خاطره‌انگيز‌ترين و پرطرفدارترين فيلم‌هاي علمي–تخيلي تاريخ است. اين فيلم نه تنها با استقبال شگفت‌انگيز مخاطبان مواجه شد که براي يکي از معدود موارد تاريخ سينما، منتقدان را با مخاطبان عام همصدا کرد و همه تقريبا يک صدا به تحسين فيلم پرداختند. فيلم در سال ۱۹۸۲/۱۳۶۱ برنده جايزه گولدن‌گلاب شد و در همان سال نامزد جايزه اسکار بهترين فيلم شد. هرچند در آن سال اين فيلم گاندي بود که اسکار بهترين فيلم سال را از آن خود کرد، اما کارگردان گاندي درباره اين جايزه گفت اي.تي شايسته‌ترين فيلم براي بهترين فيلم سال بود. جادوي اين فيلم بيش از ۳۰ سال که از ساخته شدن آن مي‌گذرد هنوز ادامه دارد و نسخه‌هاي ديجيتال و بازسازي شده آن کماکان در رده فيلم‌هاي پرفروش قرار دارند. خلاصه داستان براي مدت‌هاي طولاني تمدني بيگانه سياره ما را زير نظر دارد. آنها صرفا به تحيقات علمي مشغولند و دخالتي در امور انساني نمي‌کنند، ولي به طور جدي نگران و علاقمند محيط زيست سياره ما هستند. در يکي از سفرهاي گشت‌زني، يکي از دانشمندان زيست‌شناس اين سفينه فضايي بيشتر از محدوده تعيين شده براي بررسي محيط دور مي‌شود و زماني که سفينه متوجه مي‌شود افراد زميني متوجه حضور آنها شده‌اند، مجبور مي‌شود به سرعت زمين را ترک کند و بدين ترتيب، دانشمند فرازميني از سفينه جا مي‌ماند. او تنها از خانه خود جدا افتاده و به دنبال پناهگاهي امن به پارکينگ يک منزل مسکوني پناه مي‌برد، جايي که اليوت به همراه خواهر، برادر و مادرش زندگي مي‌کند. مادر خانواده از همسرش جدا شده و بايد به تنهايي بزرگ کردن بچه‌ها را بر عهده بگيرد. در اين شرايط اليوت با موجود فرازميني يا E.T (اي .تي مخفف عبارت اکستراترسشيال (Extra Terrestrial) به معني فرازميني است) آشنا مي‌شود و بين آنها رابطه‌اي عاطفي شکل مي‌گيرد. درنهايت اي.تي با کمک ابزارهاي ساده با سياره مادري تماس مي‌گيرد. در اين بين ماموران دولتي او را پيدا کرده و مورد آزمايش قرار مي‌دهند، در حالي که ارتباطي روحي ميان او و اليوت شکل گرفته است… اي.تي. يکي از محبوب‌ترين فيلم‌هاي علمي–تخيلي با محوريت موجودات فضايي است. در اين فيلم از موجودات فضايي و بيگانه‌هاي فرازميني چهره‌اي مهربان و انساني به نمايش گذاشته مي‌شود. اگرچه فيلم از نظر سينمايي بسيار ارزشمند و از نظر جلوه‌هاي ويژه به کار رفته نيز در زمان خود و در تناسب با داستان چشمگير است اما بيش از آن‌که به جزييات علمي و فني تماس با فرازميني‌ها بپردازد، حضور موجود فرازميني را بهانه‌اي براي روايت داستان و نمايش روابط اجتماعي و عاطفي ميان انسان‌ها قرار داده است. فرازميني‌ها، دوست يا دشمن؟ اما اين فيلم در واقع يکي از نقاط اوج و چشمگيرترين آثار مربوط به نوع خاصي از ديدگاه درباره ملاقات با فرازميني‌ها به شمار مي‌رود. آينده‌نگارها و نويسندگان علمي–تخيلي سال‌هاي طولاني است که درباره کيفيت و نحوه مواجهه ما با موجودات فرازميني گمانه‌زني مي‌کنند. در اين بين دو نوع مواجهه با موجودات فرازميني هوشمندتر يا پيشرفته‌تر از ما مورد توجه جدي‌تر قرار گرفته و هرکدام از آنها بستر داستان‌ها و روايت‌هاي علمي-تخيلي ويژه‌اي بوده‌اند و بحث درباره آنها هم‌اکنون نيز در ميان متخصصان جريان دارد. اگر روزي ما با موجودات هوشمند فرازميني که از ما پيشرفته بودند برخورد کرديم، اگر يک روز بيدار شديم و ديديم سفيران تمدني ديگر به ملاقات ما آمده‌اند و يا متوجه حضور آنها در اطراف خود شديم، اين مواجهه چگونه رخ خواهد داد؟ گروهي براي تجسم شرايط و ويژگي‌هاي چنين برخوردي به تنها مواردي که ما به آن دسترسي داريم مراجعه مي‌کنند. مواردي در تاريخ تمدن ما زمينيان که حوزه‌هاي تمدن پيشرفته‌تر و توسعه‌يافته‌تر با تمدن‌هاي ابتدايي‌تر مواجه شده‌اند. در اکثر موارد چنين مواجهه‌اي براي حوزه ضعيف‌تر و کمتر توسعه‌يافته ويرانگر بوده است. نمونه آشناي چنين برخوردي را مي‌توان در فتح قاره آمريکا توسط اروپايي‌ها ديد. نوع برخوردي که با بوميان اين مناطق صورت گرفت مي‌تواند تخميني از نوع مواجهه احتمالي ما با تمدني بدهد که به مراتب از ما پيشرفته‌تر است. ما براي آنها نه تنها به شدت عقب‌مانده‌تر و تکامل‌نيافته‌تر به شمار مي‌رويم که حتي از نژاد آنها نيستيم (توجه کنيد که در اين سناريو آنها هستند که به ملاقات ما آمده‌اند و در نتيجه از نظر فني توانايي سفرهاي ميان‌ستاره‌اي را دارند و براي اين کار، بايد به گونه شگفتي پيشرفته‌تر از ما باشند ). براي آنها ما بيشتر يک نمونه ابتدايي از گونه‌اي ديگر به شمار مي‌رويم که ارزش چنداني نداريم و تنها ممکن است کنجکاوي آنها را برانگيخته باشيم، و در بهترين حالت، اين منابع سياره ماست که توجه آنها را جلب کرده است. اين ديدگاه را برخي از چهره‌هاي سرشناس علمي نيز مطرح کرده‌اند – از جمله استيفن هاوکينگ – و معتقدند چنين مواجهه‌اي به فاجعه‌اي براي تمدن ضعيف‌تر و عقب‌مانده‌تر منجر خواهد شد. زماني که اين ديدگاه به داستان‌ها و فيلم‌هاي علمي–تخيلي مي‌رسد، خود را در قالب بيگانه‌ها و موجودات فضايي مهاجم، بي رحم و ترسناک نشان مي‌دهد. از سوي ديگر نظريه ديگري نيز درباره اين نوع مواجهه با موجودات فضايي وجود دارد. اين نوع نگاه به موجودات فضايي پيشرفته و توسعه‌يافته‌تر از ما به چشم موجوداتي نگاه مي‌کند که به دليل توسعه و رشد فوق‌العاده خود توانسته‌اند ناپايداري‌هاي رواني و شخصيتي و برتري‌طلبي‌هاي نژادي و سياسي و اقتصادي را پشت سر بگذارند و در سايه دانش و بينش عميق و فناوري توسعه يافته خود به مرزهاي اخلاقي بي‌قيدوشرطي برسند که بر مبناي آن با موجودات کمتر توسعه‌يافته و ضعيف‌تر برخوردي از سر دلسوزي، خيرخواهي و مهرباني و نگهباني‌کننده است. و زماني که نوبت به چنين نوع نگاهي مي‌رسد، فيلم اي.تي به يکي از شاخص‌ترين‌هاي اين ژانر بدل مي‌شود؛ فيلمي‌که در آن بيگانه‌ها تنها ناظرند، قصد دخالت و يا تهديد و استفاده از زور – با وجود دارا بودن پتانسيلش – را ندارند و اين برخورد ما انسان‌ها با اين بيگانگان است که تندخوانه و شريرانه است. شايد اوج اين روايت را به طور نمادين در فيلم در ارتباط اي.تي با اليوت و در آن سو با يک گياه مي‌بينيم. داستان E.T. درعين‌حالي که روايتي از ملاقات با بيگانه‌ها را بستري براي روايت داستان خود قرار داده است، فيلمي درباره خانواده و بحراني‌هاي نوجواناني است که در خانواده‌اي آسيب‌ديده از طلاق در حال رشد و رسيدن به بلوغ هستند. داستان غيبت پدر خانواده و تلاش‌هاي مادري براي تأمين فضايي امن براي کودکان است. درصحنه‌اي از داستان و پيش از ملاقات فرزندان با E.T. در انبار خانه، آن‌ها عطري را استشمام مي‌کنند که پدرشان استفاده مي‌کرده است و با سکوتي طولاني به ياد ايامي مي‌افتادند که خانه کامل بوده است. شايد همين نياز است که در اي‌اتي تجسم پيدا مي‌کند. اي‌اتي هم در تلاش براي بازگشت به خانه است و رد اين بين براي اليوت و خانواده‌اش به عضوي از خانواده بدل مي‌شود. اي.تي شايد فاقد بسياري از جنبه‌هاي جزئي‌نگرانه و ريزه‌کاري‌هاي علمي در روايت خود باشد ولي يکي از خاطره‌انگيز‌ترين و دلنشين‌ترين فيلم‌هاي علمي-تخيلي است که ديدن آن نه تنها علاقه‌مندان علمي-تخيلي که هر علاقه‌مند به سينمايي را به وجد مي‌آورد. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد