ابداع دارویی برای پرتوهای فضایی خطرناک

بيگ بنگ/ تيمي از دانشمدان علوم عصبي از دانشگاه کاليفرنيا، سانفرانسيسکو و دانشگاه لوما ليندا موفق به يافتن نخستين درمان بالقوه براي آسيب‌هاي مغزيِ ناشي از پرتوهاي کيهاني کهکشاني شدند. داروي جديد مي تواند در عمليات فضايي از فضانوردان در مقابل پرتوهاي کيهاني خطرناک محافظت کند. عصر بعدي کاوش‌هاي انساني چالش برانگيز و مهيج خواهد بود. همچنان که انسان به اقدامات خود در راستاي کاوش سيارات ديگر ادامه مي دهد، دشواري‌هايي‌ها نيز در طول اين گونه سفرها تجربه خواهد کرد. عمليات فضايي طولاني مثل سفر به مريخ که در آينده تحقق خواهد پذيرفت، به درک شفافي از اثرات سفرهاي فضايي بر قابليت‌هاي ذهني و فيزيکي فضانوردان دارد. عوامل تنش‌زاي رواني که فضانوردان در طول سفرهاي فضايي با آنها مواجه مي شوند، قوي و البته متغير مي باشد که از جمله آنها مي توان به انزواي اجتماعي، تغيير الگوي خواب و محدوديت‌هاي فضاي فيزيکي اشاره کرد. تاثير مستقيم محيط نامساعد فضا هم را بايد به آن عوامل اضافه کرد که قرارگيري در معرض پرتوهاي کيهاني (پروتون‌ها، هسته‌هاي هليوم، هسته‌هاي پرانرژي) را نيز در بر مي گيرد. فضانوردان در عمليات‌هاي فضايي با مقاديري از تابش کيهاني روبرو مي شوند که تخمين زده مي شود هزار برابر بيشتر از آنچه در زمين يا مدار ايستگاه فضايي بين‌المللي تجربه مي کنيم، باشد. استاد دانشگاه کاليفرنيا «سوزانا روسي» و همکارانش تحقيقاتي را با حمايت مالي ناسا در چهار سال گذشته انجام داده‌اند تا ببينند تابش کيهاني چگونه بر مغر فضانوردان تاثير مي گذارد. محققان قبلا دريافته‌اند که قرار دادن موش در معرض تابش کيهاني شبيه‌سازي شده باعث بروز مشکلاتي در حافظه، تعامل‌هاي اجتماعي و اضطراب مي شود؛ اين علائم قرارگيري در مقابل تابش را با فعال‌سازي سلول‌هاي به نام «ميکروگليا» مرتبط دانسته‌اند؛ ميکروگليا بخشي از دستگاه ايمني مغز مي باشد. ميکروگلياي فعال در ايجاد التهاب مغزي نقش دارد؛ يعني مشابه به آنچه در اختلالات عصبي از قبيل بيماري آلزايمر مي بينيم. در مطالعه جديد، دانشمندان موش‌ها را به مدت يک روز در مقابل مقداري تابش قرار دادند، تا حدودي مثل آنچه در عمق فضا تجربه مي شود. آزمايش‌ها در آزمايشگاه تابش فضايي ناسا به انجام رسيد. يک هفته بعد، برخي از موش‌ها با دارويي به نام PLX5622 درمان شدند. موش‌هايي که در برابر تابش بودند، هيچ نقص شناختي نداشتند، اما پس از سه ماه، آنها علائمي از اختلال حافظه را نشان دادند. به طور عادي، وقتي محققان موش‌ها را در اتاقي با يک جسم آشنا و ناآشنا قرار مي دهند، موش‌ها زمان زيادي را براي بررسي جسم جديد صرف مي کنند. اما موش‌هايي که در معرض تابش فضايي قرار گرفته بودند، دو جسم را به طور مساوي بررسي مي کردند. موش‌هايي که مدت کوتاهي پس از تابش با PLX5622 مورد مداوا قرار گرفتند، در کارهاي مربوط به حافظه به مانند موش‌هاي سالم عمل کردند. محققان به بررسي مغز موش‌ها پرداخته و نشان دادند که اگرچه مغز موش‌هاي درمان نشده مملو از سلول‌هاي ميکروگلياي فعال بود و تعداد قابل توجهي از سيناپس‌ها را از دست داده بود، مغز موش‌هاي مداوا شده خيلي عادي به نظر مي رسيد. محققان گفتند: «با وادار کردن مغز براي جايگزيني سلول‌هاي ميکروگلياي قرار گرفته در معرض تابش، اين دارو به موش‌ها اجازه داد تا از پيامدهاي شناختي تابش اجتناب کنند. ترکيب‌هاي مشابهي در حال حاضر در فاز آزمايش‌هاي باليني قرار دارند و اين احتمال مي رود که در آينده نزديک چنين داروهايي را در مورد انسان‌ها نيز به کار برد. در پروازهاي فضايي، اين داروها مي توانند به شکل بالقوه‌اي براي پيشگيري از اختلالات شناختي مورد استفاده قرار بگيرند.» اين تحقيق در مجله Scientific Reports منتشر شده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد