آیا می‌دانستید؛ فکر کردن مغز شما را شارژ می‌کند؟

باشگاه خبرنگاران/ شايد شما هم اين مطلب به گوشتان آشنا باشد که فکر کردن نوعي تمرين و يا ورزش مغز است و سبب فعال شدن مغز مي‌شود، اما نکته‌اي که در اين بين وجود دارد اين است که اين موضوع چطور رقم مي‌خورد و يا اصلا چطور مي‌توانيم فکر کردنمان را گسترش داده و آن‌ را در زندگي نمايان کنيم. فکر کردن باعث شارژ شدن مغز مي‌شود ممکن است شما نيز بار‌ها در جمع‌هاي دوستانه يا از زبان بعضي بزرگ تر‌ها شنيده باشيد که مغز انسان پس از تولد تغيير نکرده و آدم از کودکي يا باهوش است يا فردي معمولي! البته در گذشته نه چندان دور بسياري از دانشمندان اعتقاد داشتندمغز پس از دوران کودکي تغيير نمي‌کند، يعني معتقد بودند مغز مانند يک سيستم کامپيوتري از پيش طراحي شده است که با ورود انسان به دوره بزرگ سالي ثابت مي‌ماند و امکان افزايش توانمندي‌هايش وجود ندارد. با اين حال با پيشرفت‌هاي انجام شده دهه اخير، مشخص شده که اين موضوع صحت ندارد. مغز مي‌تواند در طول عمر انسان چيز‌هاي جديد ياد بگيرد و خودش را با شرايط هماهنگ کند. متخصصان مغز و اعصاب اين فرايند را انعطاف پذيري عصبي ناميده اند که در ادامه بيشتر درباره آن خواهيد خواند. انعطاف پذيري عصبي يعني چه؟ مغز انسان به طور قابل توجهي انعطاف پذير است به اين معني که توانايي تغيير و واکنش به محيط و تجارب شما را دارد و مي‌تواند خودش را به روز کند. هر زمان که انسان شروع به فکر کردن يا يادگيري موضوعي جديد مي‌کند، ارتباطاتي جديد بين نورون‌هاي مغز او برقرار مي‌شود. اين ارتباطات وابسته به تجربه نيز هستند و در سراسر طول زندگي فرد، به روز مي‌شوند. اين فرايند فوق العاده پوياست، زيرا افزايش همکاري فعال بين دو نورون (سلول عصبي) باعث تقويت اتصالات آن‌ها و بيشتر شدن توانايي يادگيري خواهد شد. انعطاف پذيري عصبي چطور کار مي‌کند؟ اگر مغز را مانند يک شبکه برق در نظر بگيريم، ميليارد‌ها مسير عصبي و راه ارتباطي در آن وجود دارد. هر بار که شما فکري مي‌کنيد، تلاش براي يادگيري موضوع جديدي را شروع مي‌کنيد يا کاري انجام مي‌دهيد، اين مسير‌هاي عصبي به کار مي‌افتند. بعضي از اين مسير‌ها به راحتي طي مي‌شوند مانند عادت‌ها، اعتقادات و باور‌هاي قديمي، احساسات و کار‌هايي که هم اکنون انجام مي‌دهيم. هرگاه به افکار، اعمال و احساسات قديمي‌مان مي‌انديشيم، اين مسير را قوي‌ کرده و تردد در اين مسير‌هاي عصبي براي مغز آسان مي‌شود. در اين بين در زماني که به چيزي جديد فکر مي‌کنيم، کاري جديد ياد مي‌گيريم يا احساسي جديد را تجربه مي‌کنيم، مغزمان شروع به ساختن مسير عصبي جديد مي‌کند. وقتي اين اتفاق چندين بار بيفتد، مغز ما به ساختن و استفاده بيشتر از اين مسير‌هاي عصبي جديد عادت مي‌کند و اين مسير‌هاي عصبي جديد به هويت جديد در مغز تبديل مي‌شوند. به اين ترتيب مسير‌هاي قبلي به مرور کم رنگ‌تر و ضعيف مي‌شوند. اين روند برنامه ريزي مجدد مغز که با ساخت مسير عصبي جديد، فعال شدن مغز و ضعيف شدن مسير‌هاي قبلي همراه است، انعطاف پذيري عصبي ناميده مي‌شود. خبر خوب اين که همه ما توانايي يادگرفتن چيز‌هاي جديد و تغيير دادن مغز را با برنامه ريزي کردن داريم. اگر تا به حال عادت بدي را تغيير داده ايد يا در شرايط تان تغيير ايجاد کرده ايد، شما يک مسير عصبي جديدي را براي اولين بار در مغزتان به وجود آورده ايد؛ بنابراين ما مي‌توانيم با قدرت تکرار افکارمان به تغييراتي که دوست داريم دست يابيم و مي‌توانيم مغزمان را مجدد برنامه ريزي کنيم. تاثير محيط بر عملکرد مغز امروزه با استفاده از تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (MRI) ما مي‌توانيم اثرات محيط و تجربه بر هر دوي ساختار و عملکرد مغز را ببينيم. در پژوهشي که در انگليس انجام شد محققان، مغز ۱۶ راننده تاکسي در لندن را بررسي کردند تا اثرات تجربه ناوبري گسترده را بر ساختار مغز بررسي کنند. از آن جايي که رانندگان تاکسي در لندن بايد تست دانش را که درباره مسير‌ها و مکان‌هاي متعدد است بگذرانند، محققان با مقايسه مغز اين رانندگان تاکسي با گروه رانندگان غير تاکسي دريافتند که رانندگان تاکسي، داراي ماده خاکستري بيشتري در هر دو طرف مغزشان هستند، ماده‌اي که داراي عملکرد‌هاي متعددي در مغز است، اما به ويژه درگير ذخيره سازي و بازنمايي فضاي محيط اطراف فرد است. علاوه بر اين نشان داده شد که رانندگان قديمي‌تر نسبت به رانندگان جديد‌تر ماده خاکستري بيشتري در اين منطقه دارند. مطالعه جالب توجه ديگري در آلمان انجام شد که در آن مغز شرکت کنندگان قبل و بعد از دستيابي به يک مهارت جديد اسکن شد. محققان، مغز داوطلبان را قبل و بعد از سه ماه تمرين‌هاي مداوم و منظم تردستي اسکن کردند. براي شعبده باز موفق شدن، نياز است که فرد به هماهنگي و تمرکز خوب دست و چشم برسد. مطالعات پژوهشگران نشان داد که بعد از تمرينات منظم تردستي، افزايش قابل توجهي در ماده خاکستري منطقه‌اي از مغز که در پردازش حرکات پيچيده بصري درگير است، براي همه افراد روي داده است. همچنين پژوهش‌هاي اخير در حوزه عصب شناختي نشان مي‌دهد بازي با اسباب بازي‌هايي که بيشترين حواس کودک را درگير مي‌کند، باعث اتصالات عصبي بيشتر و در نتيجه يادگيري بهتر مي‌شود. مثلا بازي با اسباب بازي‌هايي که علاوه بر داشتن صدا، ديدن و تعاملات اجتماعي را درگير مي‌کند و با ايجاد راه‌هاي عصبي جديد باعث يادگيري مفاهيم غني‌تر مي‌شود. قرباني ژن‌ها نيستيم اگر... فکر کردن، ياد گرفتن و عمل کردن يا برعکس اين سه مورد رفتار کردن، مي‌تواند عصب‌هاي مغز ما را فعال يا غير فعال کند و از اين راه ساختمان مغز و رفتار ما را شکل دهد. ما آمادگي‌هاي ژنتيکي زيادي داريم و مغز از سن جواني گرفته تا پيري مي‌تواند به شيوه شگرفي تغيير کند و به روز شود. ما قرباني ژن‌ها يا نورون‌هاي مان نيستيم بلکه ما مبدعان و خالقان توانمند وضعيت رواني خود هستيم. اين باور نادرست که مغز ما همانند نوشته روي سنگ ثابت يا تغيير ناپذير است، مي‌تواند افراد را از تلاش براي تغيير باز دارد و مسئوليت پذيري براي بهبود وضعيت خود را از آن‌ها دور کند. بر اساس تئوري انعطاف پذيري عصبي، مغز انسان اين توانايي را دارد که در حضور محرک مناسب، نورون‌هاي جديد بسازد؛ بنابراين با توجه به قدرت بي بديل مغز آدمي، مي‌توان با ايجاد محيط‌هاي غني، زمينه را براي انعطاف پذيري هر چه بيشتر مغز فراهم کرد و بهره بيشتري از اين نعمت خدادادي برد. ۵ عادت بزرگ فکر کردن اين افکار ما هستند که واقعيت ما را مي‌سازند پس عاقلانه است که با بزرگ فکر کردن مي‌توانيد زندگي بزرگي را در هر سطحي براي خودتان بسازيد، چه معنوي، چه احساسي و چه جسماني. ۵ عادت زير به شما کمک مي‌کنند تفکرتان را گسترش دهيد تا بتوانيد در نتيجه آن‌ها زندگيتان را گسترده‌تر کنيد. ۱. انتخاب‌هاي شما سازنده نتيجه زندگيتان هستند. براي اينکه چيزي براي خودتان بسازيد، بايد تصميم بگيريد آنچه که مي‌خواهيد همين الان مال شماست نه يک هفته ديگر يا يک ماه ديگر يا ۵ سال ديگر. بايد حس کنيد که داشتن آنچه که مي‌خواهيد چه حسي دارد و بعد تغييرات لازم را در زندگيتان ايجاد کنيد. ممکن است گاهي برايتان سخت باشد که خودتان را از منطقه آرامشتان بيرون بکشيد، اما با نگه داشتن تصوير آنچه مي‌خواهيد در ذهنتان، مي‌توانيد تصميماتتان را براساس آن تصوير اتخاذ کنيد. سعي کنيد تصميماتتان را از نقطه‌اي بگيريد که انگار آنچه مي‌خواهيد را به دست آورده‌ايد، نه از نقطه‌اي که واقعاً هستيد. ۲. عادات شما سازنده نتيجه زندگيتان هستند. اگر بخواهيد دونده ماراتن شويد، بايد عادات و خصوصيات يک دونده ماراتن را در خود ايجاد کنيد. اگر مي‌خواهيد يک ميليونر شويد، بايد عادت‌هاي ميليونر‌ها را داشته باشيد. اگر مي‌خواهيد سلامت باشيد، بايد عادت و رفتار‌هاي افراد سالم را داتشه باشيد. عادت‌هاي جسماني و شخصي شما بايد در جهت خواسته‌هايتان باشند. ۳. محيط شما سازنده نتيجه زندگيتان است. از جايي که زندگي يا کار مي‌کنيد راضي هستيد؟ بايد محيطي براي خود بسازيد که پشتيبان شما و هدفتان باشد. محيطي که موافق و در جهت اهدافتان باشد، به شما اين قدرت را مي‌دهد که بتوانيد با انرژي بهتري روي ميسر کردن اهداف و آرزوهايتان تمرکز کنيد. محيط احساسيتان چطور؟ آيا کسانيکه اطرافتان هستند از اهداف و آرزوهايتان حمايت مي‌کنند؟ محيطي که آنچه الان هستيد را ساخته است ممکن است محيطي نباشد که بتواند کسي که دوست داريد باشيد را بسازد. محيط عقلانيتان چطور؟ به طرز تفکر اطرافيانتان دقت کنيد. اطرافتان را با کساني پر کنيد که مثبت‌انديش هستند و مثل شما بزرگ فکر مي‌کنند. اگر در اطراف کساني هستيد که مدام نگران هستند و مي‌ترسند، به خاطر داشته باشيد که آن ترس و نگراني‌ها واقعيت ندارند و سعي کنيد روابطتان را با اين افراد منفي‌باف کمتر کنيد. ۴. بطور مداوم دماسنج فراوانيتان را بالا ببريد. ما در دنيايي گسترده زندگي مي‌کنيم که از هر چيز به اندازه کافي براي همه وجود دارد. هر چيزي که ممکن است نياز داشته باشيد يا بخواهيم در دسترس ماست، فقط به شرط اينکه آن را وارد تجربياتمان کنيم. نمي‌توانيد با ذهني محدود، به گستردگي و فراواني دسترسي پيدا کنيد. بايد انتظار آن را در زندگيتان داشته باشيد و به خودتان اين اجازه را بدهيد که در هر سطحي زندگيتان را گسترده کنيد، چه معنوي، چه احساسي و چه مادي. ۵. روي "چراها" تمرکز کنيد. چرا اين چيزيکه مي‌خواهيد را مي‌خواهيد؟ وارد هدف و علايقتان شويد. وقتي فهميديد هدف و تمايلاتتان چه‌ها هستند، برايتان ساده‌تر خواهد بود که زندگيتان را در جهت آن اهداف و تمايلات پيش ببريد. وقتي در نظر بگيريد که چرا چيزي را مي‌خواهيد، ارتعاشاتتان معمولاً به سمت تمايلاتتان خواهد رفت. هرزمان به اين فکر کنيد که چطور، کي يا از طريق چه‌کسي اين اتفاق مي‌افتد، ارتعاشاتتان دوباره به سراغ مشکل و تمام دلايل اينکه چرا نمي‌توانيد آن را داشته باشيد، برمي‌گردد. با اجراي همه اين عادات در زندگيتان، متوجه مي‌شويد که انرژيتان تغيير خواهد کرد. اگر اجراي همه آن‌ها به طور همزمان دشوار به نظر مي‌رسد، هر بار با يک عادت جديد شروع کنيد. مطمئن باشيد که زندگيتان گسترده‌تر خواهد شد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد