نقشه‌برداری 3 بعدی از زمین پیش از فروپاشی اقلیم جهان

زوميت/ دانشمندان قصد دارند با کمک فناوري LIDAR، تصويري باکيفيت از مناطق آسيب‌‌پذير زمين تهيه کنند؛ مناطقي که به‌‌زودي از صحنه‌ي روزگار ناپديد خواهند شد. تغييرات زمين با شدتي فراتر از حد تصور ما آغاز شده است و هرروز با اخبار آتش‌‌سوزي‌‌هاي بيشتري در جنگل‌‌ها مواجه مي‌‌شويم. يخسارها سريع‌‌تر از گذشته ذوب مي‌‌شوند و نشانه‌‌هاي فرهنگ زندگي پيشين ما در حال ناپديدشدن هستند. شايد برخي از اين تغييرات ناگزير بودند؛ ولي حالا به‌‌لطف فعاليت‌‌هاي مداخله‌‌جويانه‌‌ي در طبيعت و موج تازه‌ي تغييرات اقليمي، روند تحولات سرعت بيشتري به‌‌خود گرفته است. همين موضوع خود اسباب نگراني برخي دانشمندان شده است؛ چراکه هرچه سرعت تغييرات زمين بيشتروبيشتر مي‌‌شود، مجال کمتري براي فراگرفتن تاريخ اين زمين و کشف اسرار آن برايمان باقي خواهد ماند. به‌‌تازگي دو پژوهشگر روشي تازه براي ثبت تاريخچه‌‌اي از وضعيت فعلي سياره‌‌مان پيشنهاد کرده‌‌اند و آن «استفاده از ليزر براي تهيه‌‌ي نقشه‌‌ي سه‌‌بعدي باکيفيت از تمام جهان» است. اين مأموريت اکنون بخشي از پروژه‌‌ي غيرانتفاعي جديدي به‌نام The Earth Archive است که به‌‌رهبري کريس فيشر، باستان‌‌شناس و استيو ليز، جغرافي‌‌دان دانشگاه ايالتي کلورادو، در حال اجرا است. فيشر در کنفرانس تِد در اوايل سال جاري گفت: تغييرات اقليمي اکنون نابودي ميراث فرهنگي و زيست‌‌محيطي چندده‌‌ساله‌‌ي ما را نشانه گرفته است. چگونه مي‌‌توانيم همه‌‌چيز را پيش از آنکه بسيار دير شود، ثبت و ضبط کنيم؟ پاسخ فيشر به اين پرسش فناوري تشخيص و ثبت نوري يا به‌‌اختصار لايدار (LIDAR) است. لايدار تکنيک اسکن از راه دور است که در آن با کمک هواپيما، شبکه‌‌اي از پرتوهاي ليزري به منطقه‌‌اي از زمين تابانده مي‌‌شود. ازطريق اين بمباران ليزري، پژوهشگران نقشه‌‌هايي سه‌‌بعدي و باکيفيت از آن منطقه به‌‌دست مي‌‌آورند و درادامه، مي‌‌توانند به‌‌صورت ديجيتالي بخشي از جزئيات پنهان‌‌شده در نزديک سطح زمين را اصلاح کنند. در سال ۲۰۱۸، باستان‌شناسان با بمباران ليزري بخشي از جنگل‌هاي گواتمالا توانستند شمايلي کلي از کلان‌شهري باستاني را کشف کنند. حال پژوهشگران مؤسسه‌ي غيرانتفاعي The Earth Archive قصد دارند از همين تکنيک براي نقشه‌برداري از سطح کل خشکي‌هاي زمين بهره ببرند. در سال‌‌هاي گذشته، اين تکنيک رواج بسياري در مطالعات باستان‌‌‌شناسي يافته است؛ به‌‌گونه‌‌اي که به پژوهشگران کمک کرده است با کمک آن، شهرهاي گم‌‌شده در دل جنگل‌‌هاي انبوه آفريقا و آمريکاي‌جنوبي، جاده‌‌هاي مدفون در يونان باستان و نيز شهرهاي کشف‌‌نشده در کلمبيا را آشکار کنند. در سال ۲۰۰۷، فيشر يکي از پژوهشگراني بود که توانست با کمک فناوري لايدار، نشانه‌‌هايي از کلان‌‌شهر گم‌‌شده در جنگل‌‌هاي هندوراس را کشف کند. به‌‌گفته‌‌ي فيشر، اين اسکن‌‌ها توانسته در ۱۰ دقيقه، جزئياتي براي پژوهشگران آشکار کند که انجام آن در عمليات زميني، بيش از ۱۰ سال زمان مي‌‌برد. اين تجربه پژوهشگران را متقاعد کرد که امروزه بيش از هر زمان ديگري به اسکن مکان‌‌هاي آسيب‌‌پذير زمين پيش از نابودي آن‌‌ها نياز داريم. پروژه‌‌ي The Earth Archive قرار است روي اسکن تمامي نواحي زميني سياره‌ تمرکز کند؛ مناطقي که مساحتي حدود ۲۹ درصد کل سياره را تشکيل مي‌‌دهند. در ابتدا، کار از مناطق آسيب‌‌پذير نظير جنگل‌‌هاي آمازون و نواحي ساحلي و درمعرض خطر پيش‌ روي درياها آغاز مي‌‌شود. فيشر پيش‌‌بيني مي‌‌کند پروژه‌‌ي يادشده چندين دهه طول بکشد؛ اما نتيجه‌‌ي نهايي آن، يعني «عکس فوري از زمين»، هديه‌‌اي گران‌‌بها براي نسل‌‌هاي آينده خواهد بود. البته انجام چنين پروژه‌‌اي به سرمايه‌‌گذاري هنگفتي نياز خواهد داشت. فيشر در مصاحبه با گاردين مي‌‌گويد تنها اسکن بخش اعظم آمازون در سه سال آينده حدود ۱۰ ميليون سرمايه مي‌‌طلبد. همين هزينه‌‌ي زياد موجب شده است برخي پژوهشگران در توجيه‌‌پذيري اقتصادي چنين پروژه‌‌اي با شک و ترديدهايي مواجه شوند. مت ديزني، استاد بخش جغرافياي دانشگاه کالج لندن، به گاردين مي‌‌گويد انجام چنين پروژه‌‌اي مي‌‌تواند منابع مالي دردسترس براي پروژه‌‌هاي مفيد ديگر را با محدوديت مواجه کند. او اضافه مي‌‌کند حتي درصورت تخصيص مناسب بودجه، هنوز وجود ممنوعيت پروازهاي تحقيقاتي برفراز برخي مناطق مي‌‌تواند اجراي پروژه را با مشکلات جدي مواجه کند. ديزني با اشاره به کارنامه‌‌ي ضعيف زيست‌‌محيطي جير بولسونارو، رئيس‌‌جمهور تندرو بزريل مي‌‌افزايد: چه‌‌ کسي به آن‌‌ها اجازه‌‌ي پرواز برفراز برزيل را خواهد داد؟ دولت برزيل چنين مجوزي را صادر نخواهد کرد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد