ايسنا/ دانشمندان دانشگاه "آکسفورد" براي نجات جان کرگدنها و کاهش شکار آنها تنها به خاطر شاخ شان، اقدام به توليد شاخهاي مصنوعي کرگدن کردهاند که مانند شاخهاي اصلي از کراتين ساخته شده است و تفاوتي با نمونه اصلي ندارد.
ما عادت کردهايم که با شنيدن واژههاي جعلي و مصنوعي و تقلبي به نکات منفي فکر کنيم، اما به نظر ميرسد يک نوآوري جديد از دانشگاه "آکسفورد" اين مفهوم را تغيير داده است چرا که با توليد شاخ جعلي کرگدن به عدم انقراض آنها توسط شکارچياني که تنها به خاطر شاخ کرگدنها آنها را شکار ميکنند، کمک ميکنند.
جمعيت کرگدنها به دليل تقاضاي بيش از حد شاخ آنها بر اثر شکار غيرقانوني بسيار کم شده است چرا که تصور ميشود شاخ کرگدن در طب سنتي چين يک ماده افزايش قواي جنسي است.
شاخ کرگدن برخلاف شاخهاي بقيه حيوانات که هسته استخواني دارند، فقط از کراتين ساخته شده و دقيقاً مشابه مو و ناخن انسان است. از ديرباز شاخ کرگدن را در طب سنتي اروپا و آسيا و براي ساخت دسته خنجر در عمان و يمن استفاده ميکردند. از سال ۲۰۰۸ تاکنون تقاضاي شاخ کرگدن در ويتنام به شدت افزايش يافته و قيمت آن از ۲۵۰ تا ۵۰۰ دلار براي هر کيلو به ۳۰۰ هزار دلار يعني چندين برابر قيمت طلا رسيده است. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۷ هر سال تنها ۱۵ کرگدن در آفريقاي جنوبي شکار غيرقانوني ميشدند اما اين رقم در سال ۲۰۱۲ به ۶۸۸ رسيد.
اکنون سهچهارم مصرف شاخ کرگدن دنيا در ويتنام است و ظاهراً دليل اصلي آن شايعه درمان سرطان يکي از سياستمداران ويتنامي با مصرف شاخ کرگدن بوده است. اين درحاليست که حتي در طب سنتي چين هم شاخ کرگدن ارتباطي با درمان سرطان ندارد. در منابع طب سنتي چين شاخ کرگدن فقط براي تب و تشنج و افزايش قواي جنسي تجويز شده که تأثير شاخ کرگدن بر تب و تشنج هم در تحقيقات علمي رد شده و مصرف شاخ کرگدن دقيقاً مشابه مصرف ناخن انسان است.
در گزارش کنوانسيون تجارت بينالمللي گونههاي در خطر، دليل تقاضاي شاخ کرگدن با قيمتهاي نجومي را در حالي که حتي طب سنتي هم آن را اشتباه ميداند، به افزايش سريع شمار ميلياردرها در ويتنام، ميزان بالاي سرطان و کمبود مراکز درماني براي سرطان در ويتنام مرتبط دانسته است.
با اين وجود چه راهي بهتر از پر کردن بازار از شاخهاي تقلبي ارزان قيمت غيرقابل تشخيص براي تاثير بر بازار شاخ کرگدن و کمک به ادامه حيات اين گونه جانوري بر روي زمين است؟
محققان دانشگاه "آکسفورد" با استفاده از موهاي دم اسب توانستهاند ماده جديدي توليد کنند که ساختار آن بسيار به شاخ کرگدن نزديک است.
موي اسب کانديد خوبي است، زيرا همانطور که گفته شد، شاخ کرگدن به هيچ وجه شاخ نيست، بلکه متشکل از موهاي محکم و فشرده و دفع غدد چربي بر روي بيني کرگدن است.
دانشمندان نيز دستههاي فشرده موي اسب را با يک ماده چسبناک مبتني بر ابريشم ترکيب کردند تا کاملا شبيه به شاخ کرگدن شوند. براساس اعلاميه مطبوعاتي دانشگاه آکسفورد، نتيجه کاملا گيج کننده و از نظر ظاهري کاملا شبيه به شاخ کرگدن واقعي شد. همچنين تجزيه و تحليل طيفي و حرارتي، ترکيب شيميايي مشابه با شاخ کرگدن اصلي را تأييد ميکند.
مهمتر از همه اينکه اين مواد را ميتوان به راحتي در يک قالب از شاخ کرگدن قالب ريزي کرد.
"فريتز ولراث" يکي از محققان اين پروژه ميگويد: تحقيقات ما نشان داد ساختن يک ماده شبيه به ساختار شاخ کرگدن هم ساده و ارزان است.
با اين حال محققان هيچ برنامهاي براي توليد انبوه و توزيع اين شاخهاي جعلي ندارند، چرا که ولراث افزود: ما توسعه اين فناوري را به ديگران واگذار ميکنيم تا اين شاخها را با هدف ايجاد سردرگمي در بازار و کاهش قيمتهاي نجومي شاخ کرگدن و درنهايت حمايت از کرگدن توزيع کنند.
کرگدن وحشي در خطر است. تعداد کرگدنهاي سفيد در اوايل قرن بيستم ۱۰۰ زنجير(واحد شمارش کرگدن) بود که اکنون به لطف تلاشهاي فعالان محيط زيست به بيش از ۲۰ هزار زنجير رسيده است. همچنين فقط حدود ۵ هزار کرگدن سياه آفريقايي در طبيعت وجود دارد که که در مقايسه با آمار ۲۳۰۰ در سال ۱۹۹۳ پيشرفت اندکي را نشان ميدهد.
در عين حال هم اکنون در آسيا کمتر از ۸۰ کرگدن سوماترايي و ۶۷ کرگدن جاوهاي وجود دارد.
مطالعه محققان دانشگاه آکسفورد مبني بر ايجاد شاخهاي مصنوعي کرگدن از موهاي اسب در مجله Science Reports منتشر شده است.
بازار