ايسنا/ عضو هيأت علمي گروه سلولي- مولکولي دانشگاه فردوسي مشهد گفت: سلولدرماني راهي براي درمانبيماريهاي مختلفي مانند، پيوند مغز استخوان، اختلالات پوستي، مشکلات ارتوپدي و بيماريهاي قلبي است.
دکتر مريم مقدممتين در خصوص کارآزماييهاي باليني بر مبناي محصولات سلولي، اظهار کرد: کار سلول درماني با کارآزمايي باليني در رابطه با دارو کمي متفاوت است، زيرا سلول درماني ميتواند نسبت به دارو نقش درماني طولانيمدتتري داشته باشد که بسته به نوع سلول و بيماري اين اثربخشي و ماندگاري آن متفاوت است.
وي افزود: بدين ترتيب احتمال نياز به تکرار تزريق سلول در فرايند درمان نيز ايجاد ميشود، هرچند اين تناوب نسبت به دارو بسيار کمتر است. ماندگاري سلول در بدن بسيار طولانيتر بوده، در نتيجه نسبت به دارو به دفعات کمتري تزريق سلول را خواهيم داشت.
مقدممتين با اشاره به اينکه «سلول درماني نسبت به دارو پيشرفت کمتري داشته»، اظهار کرد: قدمت سلول درماني بسيار کمتر است، در نتيجه سؤوالات و ابهامات در خصوص آن بيشتر ميشود. سلول درماني براي بيماريهاي مختلفي در حال انجام است. به عنوان مثال، درمانهاي مبتني بر پيوند مغز استخوان قدمت بيشتري دارند، اما براي برخي بيماريها مانند اختلالات پوستي، مشکلات ارتوپدي و بيماريهاي قلبي جديدتر بوده و در بسياري موارد به صورت کارآزمايي باليني در حال انجام است.
اين استاد دانشگاه درخصوص مراحل کارآزمايي باليني برمبناي سلول، گفت: قبل از رسيدن به کارآزمايي باليني بايد آزمايشهايي در شرايط آزمايشگاهي و سپس در مدلهاي حيواني انجام شوند. سلول مورد نظر بايد در شرايط آزمايشگاهي قابليت استحصال و تکثير مناسب را داشته باشد، طول عمر و پايداري ژنومي مناسبي داشته و داراي قابليتهاي تمايزي مورد نظر در شرايط کشت باشد.
عضو هيأت علمي گروه سلولي- مولکولي دانشگاه فردوسي مشهد، بيان کرد: پس از مطالعات برونتني، ايمني، اثربخشي و کارآيي سلول درماني در مدلهاي جانوري بيماري مورد نظر بررسي ميشوند. در صورت موفقيت، پس از تعريف يک کارآزمايي باليني فاز I و گرفتن مجوز از کميتههاي اخلاق ميتوان وارد فاز باليني شد.
وي در خصوص تخلفات در سلول درماني، عنوان کرد: ممکن است در بعضي موارد پلاسماي غني شده با پلاکت تحت عنوان سلول درماني تزريق شود؛ همچنين ممکن است سلول استفاده شده براي درمان کيفيت مناسب و ويژگيهاي مورد نظر براي سلول درماني را نداشته باشد. يعني در شرايط بهينه و اتاق تميز استاندارد تهيه نشده باشد، سلول از نظر آلودگيهاي مختلف بررسي نشده يا مواد مورد استفاده براي کشت گريد درماني نداشته باشند. اين موارد ميتوانند در اثربخشي درمان موثر باشند.
مقدممتين اضافه کرد: اگر کار در چارچوبهاي درست و کنترل شده انجام شود، اين مشکلات کمتر خواهد شد. انتقال سلول از محل توليد تا مصرف نيز شرايط خاصي دارد که اگر رعايت نشود به کيفيت سلول آسيب ميرساند و در درمان تاثيرگذار خواهد بود.
بازار