نحوه ازدواج در انسان‌های نخستین چگونه بود؟

سيناپرس/ بررسي و مقايسه دو نمونه استخوان جمجمه انسان راست‌قامت در آفريقا و وجود تفاوت در ابعاد آن‌ها در مقايسه با ساير نخستينيان، اين احتمال را تقويت مي‌کند که انسان‌هاي اوليه از الگوي چندهمسري پيروي مي‌کردند. يکي از هيجان‌انگيزترين بخش‌هاي هر کاوش و حفاري باستان‌شناسانه‌اي، کشف و شناسايي فسيل و بقاياي مرتبط با انسان‌هاي اوليه و ساير نژادهاي منقرض‌شده انساني است. باستان‌شناسان اخيراً در مطالعات و کاوش‌هاي علمي خود موفق به شناسايي کوچک‌ترين گونه شناخته‌شده انسان راست‌قامت قاره افريقا با نام Homo erectus cranium شدند. در اين کاوش، جمجمه‌هاي مرتبط با اين‌گونه انساني منقرض‌شده در کشور اتيوپي کشف‌شده است. يافته‌هاي باستان‌شناسان همچنين نشان مي‌دهد که چند مايل دورتر از اين محل، بقاياي جمجمه ديگري از همين‌گونه انساني ولي با ساختاري محکم‌تر و کمي بزرگ‌تر ازنظر ابعاد کشف‌شده است. با توجه به اينکه هردوي اين جمجمه‌ها متعلق به انسان راست‌قامت هستند، باستان‌شناساني که روي اين پروژه کار مي‌کنند تصور کردند که اين دو جمجمه نشان‌دهنده تفاوت‌هاي موجود بين جنسيت مذکر و مؤنث را نشان مي‌دهد. اگر هر دو جمجمه به انسان‌هاي راست‌قامت تعلق داشته باشند که محققان در اين رابطه اطمينان دارند، اين اختلاف اندازه مي‌تواند مشابه اختلاف اندازه بين شامپانزه‌ها يا گوريل‌هاي نر و ماده باشد. بررسي‌هاي انجام‌شده در اين رابطه نشان مي‌دهد که اکثريت اعضاي خانواده نخستينيان که در آن‌ها اختلاف اندازه جمجمه و حجم مغزي بين اعضاي مذکر و مؤنث وجود دارد، داراي سيستم ازدواج مبتني بر چندهمسري هستند. مايکل راجرز (Michael Rogers) سرپرست اين تيم تحقيقاتي و باستان‌شناس دانشگاه ايالتي کنِتيکت جنوبي، در اين رابطه مي‌گويد: تفاوت‌هاي جسمي بين زن و مرد ممکن است با عادت‌هاي اوليه جفت‌گيري انسان‌ها مرتبط باشد. اين يافته ممکن است موضوع موردبحثي را براي انسان شناسان که سال‌هاست وجود دارد، زنده کند. جمجمه کوچک مي‌تواند بحثي را در مورد اينکه چه ميزان تغييرپذيري در يک‌گونه از انسان وجود دارد، مجدداً آغاز کند. انسان راست‌قامت يکي از نژادهاي انسان‌هاي اوليه محسوب مي‌شود که بسيار شبيه به انسان هوشمند است. در اين انسان بازوها کوتاه‌تر از پاها و بدن است که احتمالاً اين ويژگي به وي امکان مي‌دهد راحت‌تر روي زمين راه‌رفته و البته حرکت و بالا رفتن از درختان براي وي به نسبت نخستينيان، دشوارتر است. پيش‌ازاين باستان‌شناسان برخي از بقاياي آن‌ها مانند استخوان‌هاي لگن را در منطقه آفار (Afar) اتيوپي، در پروژه حفاري که بيش از 20 سال پيش انجام‌شده بود، يافته بودند. هر يک از اين دو حفاري منجر به کشف قسمت‌هاي متفاوتي از جمجمه انسان راست‌قامت شد. مجموعه قطعات جمجمه کوچک‌تر به حدود يک‌ميليون و 500 هزار سال پيش بازمي‌گردد، درحالي‌که قطعات جمجمه بزرگ‌تر، کمي جديدتر بوده و متعلق به يک‌ميليون و 250 هزار سال پيش است. مايکل راجرز در اين رابطه مي‌گويد، مقايسه اين دو جمجمه نشان مي‌دهد که اندازه آن‌ها باهم متفاوت است. باستان‌شناسان بر اساس اندازه قطعات باقي‌مانده، تخمين مي‌زنند که جمجمه کوچک‌تر مي‌توانست ظرفيت مغزي برابر با 590 سانتيمتر مکعب را در خود جاي دهد درحالي‌که جمجمه بزرگ‌تر داراي مغزي حدوداً بين 819 تا 901 سانتيمتر مکعب بود. اگر هر دو جمجمه به انسان‌هاي راست‌قامت تعلق داشته باشد که محققان در اين رابطه اطمينان دارند، اين اختلاف اندازه مي‌تواند مشابه اختلاف اندازه بين شامپانزه‌ها يا گوريل‌هاي نر و ماده باشد. بررسي‌هاي انجام‌شده در اين رابطه نشان مي‌دهد که اکثريت اعضاي خانواده نخستينيان که در آن‌ها اختلاف اندازه جمجمه و حجم مغزي بين اعضاي مذکر و مؤنث وجود دارد، داراي سيستم ازدواج مبتني بر چندهمسري هستند. باستان‌شناسان همچنين تصديق مي‌کنند که ممکن است جمجمه کوچک‌تر به‌طورکلي متعلق به گونه‌هاي اوليه انسان راست‌قامت باشد؛ زيرا 250 هزار سال فاصله بين اين دو نمونه وجود داشته و احتمال دارد که جمجمه بزرگ‌تر، نسخه تکامل‌يافته‌اي از نمونه کوچک‌تر باشد. سيلشي سماو (Sileshi Semaw) از ديگر اعضاي اين تيم تحقيقاتي و باستان‌شناس موسسه عصر سنگ در اين رابطه مي‌گويد، بااين‌وجود، نکات اختلاف اندازه بين جنس‌ها در ساير نخستينيان، پيش از انسان ظاهر مي‌شود. يافته‌هاي اخير جمجمه‌هاي کوچک به همين اندازه، اعتقاد ما را تقويت مي‌کند که اين يافته الگويي از تفاوت‌هاي جنسي در اندازه بدن اعضاي مذکر و مؤنث گونه انساني راست‌قامت است. به‌اين‌ترتيب ما مي‌توانيم حدس بزنيم که الگوي چندهمسري بين انسان‌هاي اوليه رايج بوده است. در خاتمه بايد اذعان داشت که اين نتيجه‌گيري تنها بر اساس مطالعه چند نمونه از فسيل‌هاي انسان راست‌قامت بوده و قابل‌تعميم به همه گونه‌هاي انسان‌هاي اوليه نيست. به همين دليل باستان‌شناسان نيازمند مطالعه و انجام کارهاي ميداني بيشتري براي مطالعه نحوه ازدواج و جفت‌گيري انسان‌هاي نخستين هستند. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد