ايسنا/ براساس نتايج يک مطالعه جديد، يک قطعه دي.ان.اي مرتبط با کوويد-۱۹ از ۶۰ هزار سال پيش از نئاندرتالها به ما منتقل شده است.
دانشمندان هنوز نميدانند که چرا اين بخش خاص از دي.ان.اي، خطر ابتلا به بيماري شديد کوويد-۱۹ را افزايش ميدهد، اما يافتههاي جديد آنها که روز جمعه به صورت آنلاين منتشر شده و هنوز در يک مجله علمي منتشر نشده است، نشان ميدهد که چگونه برخي از سرنخهاي مربوط به سلامت مدرن از تاريخ باستان سرچشمه ميگيرد.
"جاشوا آکي" متخصص ژنتيک در دانشگاه پرينستون که در اين مطالعه جديد مشارکت نداشته است، گفت: اين تأثير واسطهاي که ۶۰ هزار سال پيش اتفاق افتاده است، هنوز هم تأثير دارد.
براساس اين مطالعه، اين قطعه از ژنوم که داراي شش ژن در کروموزوم سه است، در طول تاريخ حيات بشر سفري معماگونه داشته است. اين ژن در حال حاضر در بنگلادش رايج است، جايي که ۶۳ درصد از مردم حداقل يک نسخه از اين ژنوم را در خود دارند و در تمام آسياي جنوبي، تقريباً يک سوم مردم اين قطعه را به ارث بردهاند.
اما در نقاط ديگر زمين، اين قطعه بسيار کمتر متداول است و تنها هشت درصد اروپاييها آن را حمل ميکنند، فقط چهار درصد از مردم آسياي شرقي داراي آن هستند و تقريباً در آفريقا يافت نميشود.
يک سوال با جايزه 10 هزار دلاري
هنوز مشخص نيست که چه الگوي تکاملي اين توزيع را در ۶۰ هزار سال پيش ايجاد کرده است. "هوگو زبرگ" متخصص ژنتيک در موسسه کارولينسکا در سوئد که يکي از نويسندگان اين مطالعه جديد است، گفت: اين يک سؤال با جايزه ۱۰ هزار دلاري است.
يک احتمال اين است که نسخه نئاندرتال مضر است و با گذر زمان نادر شده است. همچنين ممکن است اين قطعه سلامت مردم را در جنوب آسيا بهبود بخشد و شايد واکنش ايمني قدرتمندي را به ويروسها در آن منطقه فراهم ميکند.
"سوانته پابو" محقق مسئول مطالعه دکتر "زبرگ" و مدير موسسه ماکس پلانک در بخش انسان شناسي تکاملي در لايپزيگ آلمان ميگويد: بايد تأکيد کرد که در اين مرحله اينها تنها گمانه زني محض است.
محققان تازه شروعکردهاند به دريافتن اينکه چرا کوويد-۱۹ براي بعضي از افراد خطرناکتر از ديگران است، افراد مسن بيشتر و شديدتر از افراد جوان بيمار ميشوند و چرا مردان بيشتر از زنان در معرض خطر هستند.
نابرابري اجتماعي نيز اهميت دارد. در ايالات متحده، افراد سياه پوست به مراتب بيشتر و شديدتر از سفيد پوستان به بيماري کروناويروس مبتلا ميشوند که به احتمال زياد به دليل نژاد پرستي سازمان يافته در اين کشور است. همين موضوع موجب نرخ بالاتر ابتلاي افراد سياه پوست به بيماريهاي مزمن مانند ديابت شده است و همچنين شرايط زندگي و شغلي آنان به گونهاي است که اين افراد بيشتر در معرض کروناويروس قرار ميگيرند.
پاي يک ژن در ميان است
ژنها نيز نقش دارند. ماه گذشته، محققان افرادي را در ايتاليا و اسپانيا که بسيار شديد به کوويد-۱۹ مبتلا شده بودند با کساني که ابتلاي خفيفي داشتند، مقايسه کردند. آنها دو جا را در ژنوم پيدا کردند که با خطر بيشتر همراه است. يکي روي کروموزوم ۹ و شامل "ABO" يعني ژني است که گروه خوني را تعيين ميکند. بخش ديگر بخش نئاندرتال در کروموزوم ۳ است که از انسانهاي نخستين به ما ارث رسيده است.
دادههاي جديد ارتباط قويتري را بين بيماري کوويد-۱۹ و بخش کروموزوم ۳ نشان ميدهد. افرادي که دو نسخه از اين نوع را حمل ميکنند، سه برابر بيشتر از افرادي که آن را ندارند، احتمال ابتلاي شديد دارند.
پس از به دست آمدن اين اطلاعات جديد، دکتر "زبرگ" تصميم گرفت که دريابد آيا بخش کروموزوم ۳ از نئاندرتالها به ما منتقل شده است يا خير.
حدود ۶۰ هزار سال پيش، بعضي از اجداد انسانهاي مدرن از آفريقا مهاجرت کردند و در اروپا، آسيا و استراليا پخش شدند. اين افراد با نئاندرتالها روبرو شدند و آميزش جنسي داشتند. هنگامي که دياناي نئاندرتالها وارد استخر ژن ما شد، در طول زمان و حتي حالا که نئاندرتالها منقرض شدهاند، در نسلهاي ما در حال انتقال است.
اغلب ژنهاي نئاندرتال براي انسانهاي مدرن مضر بودهاند، در نتيجه ژنهاي نئاندرتال به مرور زمان در روند تکاملي نادرتر شده و بسياري از آنها اکنون از استخر ژن ما ناپديد شدهاند.
اما به نظر ميرسد برخي از اين ژنها بسيار رايج شدهاند. در ماه مه، دکتر "زبرگ"، دکتر "پابو" و دکتر "جنت کلسو" از موسسه مکس پلانک کشف کردند که يک سوم زنان اروپايي داراي گيرندههاي هورمون نئاندرتال هستند که با افزايش باروري و کاهش سقط جنين همراه است.
دکتر "زبرگ" ميدانست که ديگر ژنهاي نئاندرتال که امروزه رايج هستند، حتي به ما در مبارزه با ويروسها کمک ميکنند. هنگامي که انسانهاي مدرن به آسيا و اروپا گسترش يافتند، ممکن است با ويروسهاي جديدي روبرو شده باشند که نئاندرتالها از قبل ديوار دفاعي را در مقابل آنها توسعه داده بودند و ما از آن زمان تاکنون اين ژنها را نگه داشتهايم.
دکتر "زبرگ" در پايگاه داده آنلاين ژنومهاي نئاندرتال به کروموزوم ۳ نگاه کرد و دريافت که نسخهاي که خطر ابتلاي شديد به بيماري کوويد-۱۹ را افزايش ميدهد، همان نسخه بجا مانده از نئاندرتالها است که ۵۰ هزار سال پيش در کرواسي زندگي ميکردند.
اين احتمال وجود دارد که يک واکنش ايمني که عليه ويروسهاي باستاني کار ميکرده است، اکنون در برابر کروناويروس جديد بيش از حد واکنش نشان ميدهد. افرادي که ابتلاي شديدي به کوويد-۱۹ دارند به طور معمول اين را تجربه ميکنند، زيرا سيستم ايمني بدن آنها حملات کنترل نشدهاي را تجربه ميکند که منجر به زخم شدن ريهها و ايجاد التهاب ميشود.
دکتر "پابو" ميگويد: اين قطعه دياناي ممکن است تا حدودي دليل اين امر باشد که چرا بنگلادشي تبارها نرخ مرگ و مير بيشتري بر اثر ابتلا به کوويد-۱۹ در انگلستان دارند.
بازار