ايرنا/ در اسفند ۹۸، که اولين پيک شيوع کروناويروس در ايران و جهان بود، شرکتهاي دارويي و دانشگاههاي داخلي و خارجي پيشبيني کردند که تا ۲ الي ۴ ماه آينده واکسن کرونا کشف ميشود؛ اما ساختار پيچيده مولکولي و RNA (کدهاي ژنتيکي در ويروسها) ناشناخته ويروس کرونا، کار را سختتر کرد. حالا حدود ۵ ماه از اولين پيک شيوع اين بيماري ميگذرد و ما هنوز منتظر خبرهاي خوش هستيم. خبر ساخته شدن واکسن کرونا براي همهي جوامع، خبري فرحبخش است. جدا از مدت زماني که توليد انبوه و رسيدن اين واکسن به دست مردم صرف ميشود، هر چه زودتر واکسن کشف شود شاهد صدمات همه جانبه کمتري از سوي اين ويروس هستيم. در ادامه «ايرنا زندگي» شما را با آخرين اخبار اميدبخش واکسن کروناويروس که در تاريخ ۵ جولاي (۱۵ تير ماه ۱۳۹۹) سايت واشنگتن پست منتشر شده است، همراهي ميکند.
آخرين اخبار واکسن؛ آيا نتايج قابل اعتماد هستند؟
در رقابت جهاني براي کشف واکسن کرونا ويروس، پژوهشگران کشورهاي انگليس، آلمان، چين و ايالات متحده تمام تلاش خود را براي کشف واکسن کرونا در روشي جديد به کار گرفتهاند.
خبر خوش ساخت واکسن کرونا از اين قضيه سر چشمه ميگيرد که پژوهشگران با تکنولوژي جديد ساخت واکسن، توانستند با توسعهي RNA (گروه پروتئيني حمل کننده کدهاي ژنتيکي در ويروس) سيستم ايمني ويروس را از کار بيندازند. اين مرحلهاي از ساخت واکسن کويد۱۹ است که تا به حال اتفاق نيفتاده بود.
پژوهش روي RNA در زمينه رقابت براي ساخت واکسن کروناويروس،موفقتر از ديگر پژوهشها عمل کرده است. گمانهزنيها درباره توليد و توزيع اين واکسن، ۱۰ها ميليون دوز دارو تا آخر سال ۲۰۲۰ پيشبيني ميکنند.
موضوع جذاب براي ما اين است که واکسن ويروس کرونا ساخته شود و به حالت عادي زندگي برگرديم. در واقع استفاده از واکسن در مقايسه با راههاي ديگر مقابله با ويروس، آسانتر، سريعتر و ارزانتر است؛ حتي تيمي براي توزيع و توليد اين محصول در کشورها در نظر گرفته شده که اين واکسن را با قيمتي کمتر از ۵ دلار به دست مردم برسانند.
چيزي که خيال ما را دربارهي اين کشف جديد راحت نميکند، نداشتن نتايج حقيقي در سطح جهاني است. ممکن است اين واکسن در فضاي آزمايشگاهي خوب عمل کند؛ ولي در فضاي واقعي و در سطح جهاني، اثرات منفي زيادي نيز داشته باشد که به جاي اتفاق خوب ميتواند يک فاجعه را رقم بزند.
در حال حاضر ۱۷ تيم به طور جدي براي ساخت اين واکسن تلاش ميکنند که ۵ تا از آنها پژوهشهاي خود را روي RNA متمرکز کردند.
خطر بزرگ و جايزه بزرگ
راههاي سنتي ساخت واکسن که از جمله غير فعال کردن، کشتن و تکه کردن ويروس بود، پژوهشگران را به نتيجه نرساندند. اين شيوهها براي ساخت واکسنهاي آنفولانزاي فصلي و ديگر واکسن ساخته شده تاکنون به کار گرفته شده و نتايج دلخواهي هم داشتند؛ ولي اين راهها براي کرونا ويروس جواب ندادند و دانشمندان مجبور به کشف شيوه جديد براي ساخت واکسن اين بيماري شدند.
آندرو وارد، زيستشناس مولکولي در موسسه پژوهشگران اسکيريپت در سان دياگو، ميگويد: «تجربه ساخت واکسن کويد ۱۹، بزرگترين تجربه در علم واکسنسازي است. واکسن کرونا، در تمام تکنولوژيهاي روز دنيا تست شد و ديدن نتايج و تجربيات، تحولي عظيم در علم واکسينولوژي به شما رميرود».
ساخت واکسن بر پايه RNA در آزمايشگاه سلطنتي لندن آغاز شد و اولين خبر را تيم سلطنتي شاتتُک و هم گروههايش منتشر کردند. در آن روز اغلب مقامهاي رسمي انگليس به شاتتُک زنگ زدند و روند کار را جويا شدند. در اين بين مت هنکاک، وزير بهداشت و سلامت انگليس، براي حمايت از تيم داروسازي شاتتُک، ۵۰ ميليون دلار به آنها تقبل کرد. اين آزمايشگاه، جزو ۳ آزمايشگاه داروسازي برتر مدرن است که متشل از افراد آکادمي علوم نظامي ارتش آزاديبخش چين است.
واکسن ساخته شده بر پايه RNA، نتايج بهتري نسبت به همهي تلاشها تا به حال نشان داده است. اين واکسن از فاز پژوهش، کشف و تست حيواني گذر کرده و در نهايت به مرحلهي تست انساني رسيده است. تاکنون موردي درباره عواقب منفي اين واکسن گزارش نشده؛ ولي براي توليد و توزيع انبوه، نياز است که مطمئنتر پيش برويم. پاسخ به سوالاتي از جمله چگونگي کارکرد اين واکسن و مدت زمان اتمام آزمايشات هنوز از سوي شاتتُک بي پاسخ هستند. ما بايد از نداشتن عواقب منفي اين دارو اطمينان حاصل کنيم. اين مسئله به قدري اهميت دارد که به الزام کاهش سرعت و افزايش دقت پژوهشگران ميافزايد؛ زيرا که صحبت زندگي اکثر مردم جهان در ميان است.
بازار