ارتباط ویتامین دی و کرونا؛ غلو، تبلیغ یا واقعیت؟

فراديد/ ويتامين دي در تقريبا تمامي فرآيند‌ها در بدن ما نقش دارد. در تحقيقي که به تازگي منتشر شده، آمده است، کمبود اين ويتامين مي‌تواند روند بيماري کويد ۱۹ را تشديد کند. آيا اين موضوع واقعيت دارد؟ بدن با تابيدن پرتو فرابنفش بر روي پوست مي‌تواند ويتامين دي توليد کند، اما اين مقدار تمامي نياز بدن را پوشش نمي‌دهد اينکه ويتامين دي در بدن نقش مهمي ايفا مي‌کند، بر کسي پوشيده نيست. کمبود شديد ويتامين دي منجر به تغيير فرم شديد و دردناک استخوان‌ها مي‌شود که در کودکان و شيرخواران به نام راشيتيسم آن را مي‌شناسيم و در بزرگسالان با نام نرمي استخوان. هيچ کس به درستي نمي‌داند، انسان واقعا به چه مقدار ويتامين دي نياز دارد يا ميزان آن در خون بايد به چه مقدار برسد تا بتوان از کمبود سخن گفت. اما يک چيز مسلم است و آن اينکه محبوبيت استفاده از ويتامين دي رو به افزايش است. در اين ميان اهميت ويتامين دي را تنها به عملکرد آن براي استخوان‌بندي سالم کاهش نمي‌دهند بلکه متخصصان اين ويتامين را با بيماري‌هاي قلبي و عروقي و ديابت نوع دو و همچنين انواع سرطان هم مرتبط مي‌دانند. ميزان ويتامين دي در بدن در واقع با نور خورشيد در ارتباط است. اگر به اندازه کافي پرتو فرابنفش به پوست بتابد، بدن در موقعيتي خواهد بود که خود بتواند ويتامين دي توليد کند. تنها به طور تقريبي ۱۰ تا ۲۰ درصد از ويتامين دي مورد نياز بدن از راه تغذيه جذب و تأمين مي‌شود. ويتامين دي که بدن ما از طريق نور خورشيد يا تغذيه مي‌سازد، در ابتدا از نظر بيولوژيک فعال نيست. پيش شرط ساخت فرم فعال ويتامين دي (کلسي‌تريول) در کليه و انتقال آن به خون، چندين فرآيند متابوليسيمي است. اگر به اندازه کافي پرتو فرابنفش به پوست بتابد، بدن در موقعيتي است که مي‌تواند خود ويتامين دي توليد کند افزون بر اين بسياري از اعضاي بدن گيرنده‌هايي دارند که پيش‌ماده کلسي‌تريول به آن‌ها متصل مي‌شود. متابوليت‌هاي ويتامين D. از طريق خون انتقال يافته و با پروتئين‌هاي مشخصي مرتبط مي‌شوند. اين اعضا قادرند با پيش‌ماده‌هايي که دريافت مي‌کنند خودشان کلسي‌تريول بسازند که براي فرآيند‌هاي بي‌شماري در بدن از آن استفاده مي‌شود. اين فرم از ويتامين دي، ترشح انسولين را تنظيم مي‌کند، جلوي رشد تومور‌ها را مي‌گيرد، تشکيل ياخته‌هاي خوني و مانايي و فعاليت ماکروفاژ‌ها (درشت‌خوارها) را که براي سيستم ايمني بسيار بااهميت‌اند، تقويت مي‌کند. ارتباط کمبود ويتامين دي و درجه سختي بيماري کرونا تحقيقي در دانشگاه هوهن‌هايم آلمان نشان مي‌دهد که ارتباطي ميان کمبود ويتامين دي و بيماري‌هاي پيشين مشخصي در فرد بيماري که به سختي به کويد ۱۹ مبتلا شده، وجود دارد. در نتيجه اين تحقيق آمده است: «شواهد زيادي وجود دارد که بسياري از بيماري‌هاي غيرواگير مانند اختلالات فشار خون، ديابت، بيماري‌هاي قلبي و عروقي با کمبود ويتامين دي در ارتباط هستند. اين به اصطلاح چندابتلايي که اغلب با کمبود ويتامين دي در ارتباط است، خطر شدت و وخامت بيماري کويد ۱۹ را افزايش مي‌دهد.» يک متخصص غدد آلماني به نام مارتين فس‌ناخت از بيمارستان دانشگاه وورتسبورگ هم اين نتيجه‌گيري را تأييد مي‌کند، اما در عين حال اين مشاهدات و نتيجه‌گيري را تنها به صرف مشاهده اين رويداد‌ها کنار هم، نمي‌پذيرد. اين متخصص غدد هرچند بر اهميت عملکرد ويتامين دي در بدن تأکيد مي‌کند، اما به هياهوي پديدآمده در مورد استفاده بيشتر از اين ويتامين و قائل شدن خاصيت درماني براي آن، آنگونه که تبليغ مي‌شود، به ديده انتقاد مي‌نگرد. فس‌ناخت مي‌گويد، اثر درماني ويتامين دي هنوز تأييد نشده است. مطالعات مشاهده‌اي و مطالعات مداخله‌اي بسياري از تحقيقاتي که در مورد ويتامين دي انجام شده، مطالعات مشاهده‌اي هستند که به گفته متخصص غدد، اين مطالعات نمي‌توانند ارتباط علي و معلولي را اثبات کنند بلکه تنها اشاره‌اي به همبستگي موارد به هم دارند. تنها به طور تقريبي ۱۰ تا ۲۰ درصد از ويتامين دي مورد نياز بدن از راه تغذيه جذب و تأمين مي‌شود اين متخصص با مثالي اين مسئله را توضيح مي‌دهد و مي‌گويد، دو گروه در نظر بگيريد که افراد آن بالاي ۸۰ سال سن دارند. گروه اول فعال است، چابک است، ورزش مي‌کند و گروه دوم در خانه سالمندان به سر مي‌برد. اگر سطح ويتامين دي آن‌ها اندازه‌گيري شود، به گفته اين متخصص، نه تنها تفاوت بسيار زياد خواهد بود که عمر متوسط در دوگروه هم به شدت با هم تفاوت خواهد داشت. او، اما مي‌افزايد، ارتباط دادن تفاوت سلامتي اين دو گروه تنها به وضعيت ويتامين دي در بدن، نتيجه‌گيري درستي نيست. فس‌ناخت ادامه مي‌دهد: «ميزان ويتامين دي معيار خوبي براي تشخيص اين موضوع است که يک نفر تا چه حد بيمار است و نه چيزي بيشتر.» اين متخصص غدد مي‌گويد، هيچ کدام از مطالعات مداخله‌اي که تاکنون صورت گرفته که در آن‌ها به طور هدفمند تأثير استفاده از ويتامين دي بر روي بيماري‌هاي گوناگون بررسي شده است، نتوانسته‌اند تأثير مثبت فروض ويتامين دي را ثابت کنند. با وجود اين، تحقيقات سودمندند.در نتايج تحقيق دانشگاه هوهن‌هايم آلمان در مورد ويتامين دي و ارتباط آن با روند سخت بيماري در بيماران مبتلا به کويد ۱۹ آمده است: «در صورت مشکوک بودن به ابتلا به ويروس کرونا، بايد حتما وضعيت ويتامين دي بيمار بررسي شود و در صورت امکان، به سرعت کمبود ويتامين دي مرتفع شود.» فس‌ناخت، اما با اشاره به تحقيقاتي که در مورد ارتباط ويتامين دي و کوويد ۱۹ در جريان است، مي‌گويد، اعتقاد ندارد که واقعا ارتباطي ميان اين دو وجود دارد. با وجود اين او، اما انجام اين تحقيقات را سودمند مي‌داند و مي‌گويد، نمي‌خواهم اين واقعيت را رد کنم که شايد گروه‌هايي از افراد وجود دارد که اگر ويتامين دي مصرف کنند، اين گام به آن‌ها کمک خواهد کرد. با توجه به تحقيقاتي که تاکنون انجام شده، اين متخصص اعتقادي به تجويز پيشگيرانه و گسترده ويتامين دي براي افراد ندارد و مي‌گويد، "اعتقادم در اين مورد که [تجويز]ويتامين دي يک‌جايي کمک مي‌کند، کم است"، اما ادامه مي‌دهد: «البته من هم مي‌توانم اشتباه کنم.»

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar