آیا واقعاً در گوشت مرغ آنتیبیوتیک نیست؟

سيناپرس/امروزه استفاده بيرويه از آنتيبيوتيکها و رعايت نکردن دوره پرهيز از مصرف آنها و مقاومت ميکروبي ايجادشده، نگراني جديد جهاني جهت بهداشت و سلامت دام و انسان به شمار ميرود. محققان کشور در اين زمينه پژوهشي را انجام دادهاند.
مقاومت آنتيبيوتيکي به بروز يک ويژگي خاص در ميکروارگانيسمها گفته ميشود که باعث ميگردد تحت تأثير داروهاي آنتيبيوتيکي قرار نگيرند. بهاينترتيب آن دارو ديگر موجب مرگ يا توقف رشد آن ميکروارگانيسم نخواهد شد.
پيامدهاي مقاومت ميکروبي در دامپزشکي عبارتاند از: بروز مقاومت ميکروبي در عوامل بيماريزاي مشترک انسان و دام، بروز مقاومت ميکروبي در عوامل مولد ساير بيماريها و کاهش اثربخشي درمانها.
مواد ضد ميکروبي بنا بر نظر متخصصان، نهتنها بهطور مستقيم از حيوان به انسان منتقل ميشوند بلکه با پخش ميکروارگانيسمهاي مقاوم به دارو بين حيوانات باعث افزايش انتقال چنين ميکروارگانيسمهايي به انسان از راه مواد غذايي ميگردند.
اهميت اصول مديريت مطلوب ازجمله، قانونهاي ملي و چارچوب قانوني براي واردات، فروش، توليد، توزيع و استفاده از داروهاي باکيفيت و ارتقاء مصرف مسوولانه و قابلاعتماد آنتيبيوتيکها در دام و استقرار يک نقشه راه از مهمترين نکاتي است که در اين زمينه ميبايست مدنظر قرار گيرد. در اين راستا پايش آنتيبيوتيکها و انتشار داروهاي ضد ميکروبي مهم ازنظر دامپزشکي و پزشکي ازجمله راهکارهايي است که جهت مقابله با اين چالش پيشنهاد شده است.
اين موضوع بااهميت، موضوع مطالعهاي شده که شش تن از متخصصان کشور از دانشگاه علوم پزشکي کرمان، اداره کل دامپزشکي استان کرمان و دانشگاه تهران را به خود مشغول داشته است.
در اين پژوهش، تعداد 474 نمونه از کشتارگاههاي استان کرمان جمعآوري و در آزمايشگاه مرکز تشخيص اداره کل دامپزشکي تحت تستهاي ميکروبشناسي قرار گرفت. سپس دادههاي بهدستآمده با استفاده از روشهاي آماري با استفاده از کامپيوتر، تجزيهوتحليل شدند.
نتايج اين آزمايشها نشان داد که حدود ۱۰ درصد گوشت مرغ مصرفي در اين استان داراي باقيماندههاي آنتيبيوتيکي است و نيازمند برنامهريزي و اتخاذ استراتژيهاي کاربردي جهت کنترل و کاهش مصرف بيرويه آنتيبيوتيکهاي مربوطه است.
ايمان قاسمزاده، محقق مرکز تحقيقات مراقبت اچ آي وي و بيماريهاي آميزشي پژوهشکده آيندهپژوهي در سلامت دانشگاه علوم پزشکي کرمان و همکارانش در اين خصوص ميگويند: «آنتيبيوتيکهاي تشخيص دادهشده در گوشت مرغها شامل فلورکينولون، ماکروليد، سفالوسپورين، بتالاکتام، تتراسيکلين، سولفاناميد و آمينوگليکوزيد بودند. در نمونههاي مثبت، بيشترين ميزان آنتيبيوتيک جداسازي شده مربوط به فلورکينولون و کمترين ميزان آنتيبيوتيک جداشده سفالوسپورين بودند».
به گفته اين محققان، «نتايج حاصل از طرح پايش آنتيبيوتيک در گوشت مرغ مصرفي استان کرمان مشخص نمود که حدود 10 درصد گوشت مرغ مصرفي در اين استان داراي باقيماندههاي آنتيبيوتيکي است و نياز به برنامهريزي و اتخاذ استراتژيهاي کاربردي جهت کنترل و کاهش مصرف بيرويه داروها بهويژه آنتيبيوتيکهاي دامپزشکي در سطح ملي و استاني از سوي متوليان امر احساس ميشود».
بر اين اساس، استراتژيهاي کاربردي در اين خصوص شامل تقويت بخشهاي اطلاعرساني و آموزش علمي مستمر، پايش منظم و دقيق و برخورد قانوني با متخلفين است.
همچنين به اعتقاد متخصصان فوق، «توسعه روشهاي آزمايشگاهي و تجهيزات و کيتهاي مورد نياز پايش و آموزش کارشناسان ذيربط، ارتقاي وضعيت پرورش دام و طيور و آبزيان در کشور و تبديل تدريجي فارم هاي سنتي و فاقد امکانات به فارم هاي صنعتي که بهبود توليد و کنترل بيماريها و مصرف کمتر داروها را از طريق بهبود شيوههاي مديريتي به دنبال خواهد داشت، از ديگر برنامههايي است که ميتواند به کنترل چنين باقيماندههايي کمک نمايد».
اين يافتههاي ارزشمند بهصورت مقالهاي علمي پژوهشي در مجله «تحقيقات دامپزشکي» که توسط دانشکده دامپزشکي دانشگاه تهران منتشر ميشود، به چاپ رسيدهاند.