چرا برخی از باکتری‌ها ما را مسموم می‌کنند؟

مجله ايلياد/ محققان به اين راز پي بردند که چرا گونه‌اي از باکتري‌هايي که موجب مسموميت غذايي مي‌شوند، مي‌توانند در مايعاتِ چسبنده‌تر، مانند مايعات درون روده، سريع‌تر شنا کنند. اين يافته‌ها مي‌تواند به دانشمندان کمک کند تا باکتري‌هاي موجود در روده را متوقف کنند؛ زيرا شکل بدن باکتري‌ها و مولفه‌هايي که به شنا کردنِ آن‌ها کمک مي‌کند، همه به يکديگر وابسته‌اند تا بتوانند کار کنند. به اين معني که هرگونه اختلال در يک قسمت مي‌تواند باکتري‌هايي که در روده دوام مي‌آورند را متوقف کند.

«کمپيلوباکتر ژژوني» موجب ميليون‌ها مورد مسموميت غذايي در سال مي‌شود و گام مهم هجوم آن به بدن، شنا کردن در لايه‌ي چسبناک مخاطيِ روده است. محققان مشاهده کردند که کمپيلوباکتر ژژوني در مايعاتِ چسبناک، نسبت به مايعاتي که چسبندگي کمتري دارند، مانند آب، سريع‌تر شنا مي‌کند؛ اما تا به امروز دليل آن را نمي‌دانستند.

در حال حاضر محققان کالج امپريال لندن، دانشگاه گاکوشويين در توکيو و مرکز علوم پزشکيِ دانشگاه تگزاس جنوب غربي، از کمپيلوباکتر ژژوني فيلم گرفته‌اند تا پرده از اين راز بردارند. نتايج آن‌ها در مجله‌ي PLOS Pathogens منتشر شده است.

---

بازار

---

کمپيلوباکتر ژژوني از دو دُم مخالفِ خود که «تاژک» نام دارد، استفاده مي‌کند تا به حرکتِ او کمک کنند. در هر دو طرف بدن اين باکتري يک تاژک قرار دارد که به دور آن مي‌چرخد تا باکتري را از طريق مايع به حرکت درآورد. با اين حال، اين تاژک‌ها محققان را گيج کرده‌اند.

دکتر «الي کوهن» نويسنده‌ي اول اين تحقيق از گروه علوم حيات کالج امپريال، مي‌گويد: «خيلي عجيب به نظر مي‌رسيد که اين باکتري‌ها در هر دو سمت بدن خود دُم داشتند، مانند اين است که در هر دو انتهاي يک کشتي موتور وجود داشته باشد. تنها زماني که باکتري‌ها را در حين فعاليت مشاهده کرديم، توانستيم ببينيم که اين دو دُم چگونه هوشمندانه با يکديگر کار مي‌کنند تا به باکتري کمک کنند، بدن خود را حرکت دهد.»

اين تيم، سويه‌هايي از کمپيلوباکتر ژژوني ساختند که داراي تاژک فلورسانس بود و از ميکروسکوپِ پرسرعت استفاده کردند تا ببينند وقتي اين باکتري‌ها شنا مي‌کنند، چه اتفاقي مي‌افتد. محققان کشف کردند که باکتري‌ها براي اينکه رو به جلو حرکت کنند، تاژکِ جلويي خود را دور بدنِ مارپيچيِ خود مي‌پيچند، يعني پس از آن هر دو تاژک در جهت مشابهي قرار گرفته و نيروي منسجم و متحدي را در اختيار باکتري قرار مي‌دهند. اينکه کدام تاژک دور بدن باکتري پيچيده باشد تغيير کند، تغيير جهت رخ مي‌دهد؛ اين تغييرِ تاژکِ پيچنده موجب چرخش سريعِ 180 درجه‌اي و فرارِ احتمالي از فضاهاي محدود مي‌شود.

محققان همچنين دريافتند که فرآيند پيچيدنِ تاژک‌ها در زماني که در مايعاتِ چسبناک شنا مي‌کردند، آسان‌تر بود؛ چسبندگي به عقب نگه‌داشتن تاژکِ جلويي دورِ بدن کمک مي‌کند. در مايعاتي که کمتر چسبناک هستند، هيچ‌يک از تاژک‌ها قادر به پيچيدن دور بدنِ باکتري نبودند.

محقق برجسته، دکتر «مورگان بيبي» از گروه علوم حيات کالج امپريال، مي‌گويد: «مطالعه‌ي ما با يک تير دو هدف مي‌زند؛ براي اينکه بدانيم کمپيلوباکتر ژژوني چگونه حرکت مي‌کند، اين پارادوکسِ ظاهري را حل کرديم که اين باکتري چگونه با داشتن تاژک‌هاي مخالف، در يک جهت حرکت مي‌کند و اينکه در مايعاتِ چسبناک‌تر چگونه شنا مي‌کند. اين تحقيق علاوه بر اينکه برخي از اسرار ديرينه را حل کرد، توانست به محققان کمک کند با هدف قرار دادن هر يک از ساختارهاي به‌هم‌پيوسته‌اي که به حرکت باکتري کمک مي‌کنند، راه جديدي براي پيشگيري از عفونتِ کمپيلوباکتر ژژوني پيدا کنند.»

اين تحقيق همچنين نشان داد که شکل مارپيچيِ بدن باکتري از اين جهت حائز اهميت است که موجب مي‌شود تاژک‌ها دور آن بپيچند و اين نشان مي‌دهد که اين دو عنصر چقدر به يکديگر متکي هستند. اين تحقيق همچنين نشان مي‌دهد که قسمت‌هايي از اندام که تاژک‌ها را به حرکت درمي‌آورند چگونه و چقدر به هم وابسته هستند و اينکه هيچ‌يک از آن‌ها بدون ديگري کار نمي‌کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar