تازه‌ترین به‌روزرسانی از وضعیت تولید واکسن‌ کرونا در جهان

ايسنا/ مسابقه براي يافتن واکسن کوويد-۱۹ بين تعدادي از کشورها همچنان ادامه دارد و تاکنون تحقيقات با سرعت چشمگيري انجام شده است و به گفته سازمان جهاني بهداشت (WHO) در مجموع ۲۶ واکسن در حال حاضر در مرحله ارزيابي باليني قرار دارند.

روند کشف و توليد واکسن معمولا ۱۰ تا ۱۵ سال طول مي‌کشد اما اين بار دولت‌ها و شرکت‌هاي پيشروي داروساز طي همکاري با يکديگر اميدوارند واکسن اين بيماري و راهي براي پايان دادن به اين بيماري عالم‌گير را تا پايان سال جاري ميلادي (۲۰۲۰) ارائه کنند.

از ۲۶ واکسني که در حال آزمايش روي انسان است، تنها تعداد اندکي از آن‌ها وارد مرحله سوم آزمايش شدند، يعني آخرين مرحله پيش از آن‌که مجوزهاي لازم را گرفته يا درخواستش رد شود.

---

بازار

---

اين تلاش‌ها در حالي صورت مي‌گيرد که چندي پيش تدروس آدهانوم، دبيرکل سازمان جهاني بهداشت با اشاره به اين‌که تعدادي واکسن در مرحله سوم آزمايش باليني هستند و اميد است که به‌زودي تعدادي واکسن مؤثر که به پيشگيري از ابتلا به ويروس کمک مي‌کند در اختيار قرار گيرد، تأکيد کرد: در حال حاضر هيچ راه حل جادويي وجود ندارد و ممکن است واکسن ويروس کرونا هرگز به دست نيايد و مسير عادي‌سازي زندگي طولاني باشد. به همين خاطر کشورها بايد به دستورالعمل‌هاي سلامت پايبند باشند و انتقال ويروس از طريق اجتماعات را محدود کنند.

بنابر گزارش اخير روزنامه اينديپندنت،‌ گرچه هنوز خيلي زود است که بگوييم کدام يک از اين واکسن‌ها موفقيت‌آميز خواهند بود اما در ادامه نگاهي به واکسن‌هاي پيشرو مي‌اندازيم و خواهيم ديد هر يک در چه مرحله‌اي قرار دارند و طي ماه‌هاي آينده کي مي‌توانيم منتظر عرضه آن‌ها در بازار باشيم؟

- دانشگاه آکسفورد و آسترازنکا
نام واکسن: ChAdOx۱ nCoV-۱۹

چگونه عمل مي‌کند؟
واکسن دانشگاه آکسفورد يک ويروس تضعيف شده حامل اين بيماري است و با مهندسي ژنتيکي ويروسي که باعث ابتلاي شامپانزه‌ها به سرماخوردگي معمولي مي‌شود خلق شده است. اين ويروس تضعيف شده به قطع باعث بروز هيچ بيماري در انسان نشده است و به گونه‌اي دستکاري شده تا شاخک‌هاي پروتئيني، مانند آنچه در ويروس سارس-کوو-۲ موجود است، داشته باشد که ابزار حمله اين ويروس براي هدف قرار دادن سلول‌هاي بدن انسان است.

به گفته پروفسور اندرو پولارد، رئيس اين تحقيقات، وقتي اين ماده ژنتيکي وارد بدن انسان مي‌شود به سيستم ايمني بدن کمک مي‌کند تا ويروس سارس-کوو-۲ را تشخيص دهد.

آخرين اخبار آن چيست؟
در تحقيقي که ماه گذشته در نشريه علمي «لانست» منتشر شد دانشمندان گفتند اين واکسن واکنش مصون دوگانه‌اي در ۱۰۷۷ داوطلب ۱۸ تا ۵۵ ساله که آن را دريافت کرده بودند ايجاد کرد و ظرف ۱۴ روز پس از دريافت، واکنش توليد لنفوسيت‌ تي در سيستم ايمني بدن را برانگيخته و ۲۸ روز پس از تزريق باعث ايجاد پادتن ويروس کرونا در بدن مي‌شود.

به آزمايش‌هاي بيشتري نياز است تا مشخص شود اين مصونيت چقدر در بدن فرد باقي مي‌ماند. همچنين هنوز مشخص نيست آيا اين واکسن مي‌تواند جلوي بيمار شدن افراد را بگيرد يا فقط باعث تضعيف علائم کوويد-۱۹ مي‌شود.

بعد از اين چه خواهد شد؟
مراحل دوم و سومِ آزمايشِ تاثير اين واکسن به خارج از بريتانيا و به کشورهاي آفريقاي جنوبي، برزيل و ايالات متحده توسعه يافته است چرا که در اين کشورها نرخ ابتلا هنوز بالا است و به محققان اجازه مي‌دهد تشخيص دهند آيا اين واکسن مي‌تواند جلوي شيوع اين بيماري در جمعيت‌هاي بزرگ را گرفته يا آن را محدود کند؟

دانشگاه آکسفورد با شرکت داروساز آسترازنکا در همکاري است تا اين واکسن را در مقياس جهاني توليد کنند. شرکت داروساز وعده داده است به محض تاييد تاثير اين واکسن، دو ميليارد دوز آن را توليد خواهد کرد.

- سينواک (Sinovac)
نام واکسن: CoronaVac

چگونه عمل مي‌کند؟
شرکت داروساز چيني واکسن غيرفعالي توليد کرده است که به جاي ويروس مسري از نسخه غيرمسري آن استفاده مي‌کند تا واکنش سيستم ايمني بدن را برانگيزد.

آخرين اخبار آن چيست؟
واکسن اين شرکت داروساز که در پکن مستقر است و CoronaVac نام دارد، بالاي ۹۰ درصد از پادتن‌هاي اين ويروس را ۱۴ روز بعد از دريافت دو واکسن (با فاصله دو هفته از يکديگر) در بدن افراد مورد آزمايش ايجاد کرد. هيچ عوارض جانبي براي اين واکسن گزارش نشده است.

نتايج اوليه از آزمايش مرحله سوم روي ۶۰۰ بيمار گرفته شده که بعضي از آن‌ها صرفا گروه کنترل پلاسبو بودند.

بعد از اين چه خواهد شد؟
سينواک نيز در ماه گذشته وارد مرحله سوم آزمايش‌ها در برزيل شد و قرار است ۹۰۰۰ کارمند نظام درماني در سراسر اين کشور را در اين مرحله به کار گيرد.

به گفته دانشمندان تشخيص اين که آيا واکسني باعث برانگيختن سيستم ايمني بدن مي‌شود نياز به آزمايش روي ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر دارد که به دو گروه آزمايش و کنترل تقسيم شده‌اند و وضعيت آنان بايد براي ماه‌ها از نزديک زير نظر قرار بگيرد. به همين خاطر پرسش‌هايي وجود دارد که مبني بر اينکه آيا آزمايش‌هاي سينواک مي‌تواند اطلاعات کافي را گردآوري کند و انجام اين آزمايش روي کارمندان نظام پزشکي مي تواند نتيجه موثر داشته باشد؟

- مدرنا
نام واکسن: mRNA-۱۲۷۳

چگونه عمل مي‌کند؟
شرکت زيست‌فناوري آمريکايي مدرنا يکي از معدود شرکت‌هايي است که سعي دارد يک واکسن آران‌اي براي اين ويروس پيدا کند. گرچه در روش‌هاي سنتي توليد واکسن نسخه ضعيف‌شده يا غيرفعال ويروس سارس-کوو-۲ وارد بدن انسان مي‌شود، در روش آران‌اي ماده ژنتيکي به سلول انسان وارد مي‌شود که باعث شده سيستم ايمني بدن «شاخک‌هاي» پروتئيني سطح ويروس کرونا را تشخيص دهد.

بعد از تزريق واکسن سيستم ايمني بدن با اين شاخک‌هاي پروتئيني به نحوي برخورد مي‌کند که گويا به بيماري مبتلا شده است. اين مساله باعث برانگيختن زنجيره‌اي از اتفاقات شده که طي آن پادتن‌هاي اين بيماري و ديگر روش‌هاي دفاعي در بدن ايجاد مي‌شود.

تاکنون هيچ واکسن آران‌ايي براي هيچ بيماري مسري تاييد نشده است و شرکت مدرنا نيز هرگز چنين محصولي را وارد بازار نکرده است. اما مدافعان اين واکسن مي‌گويند توليد عمده آن آسان‌تر و سريع‌تر خواهد بود چرا که تنها مقادير کمي از اين ويروس و ترکيب ژنتيکي آن براي آزمايش واکسن استفاده شده است.

آخرين اخبار چيست؟
واکسن آزمايشي مدرنا در مرحله اول آزمايش در تمام ۴۵ داوطلب سالمي که آن را دريافت کردند واکنش سيستم ايمني بدن را برانگيخت. با اين حال، چهار هفته بعد از تزريق اول، نياز به دريافت واکسن دومي بود تا بدن بتواند واکنش ايمني قوي‌تري از خود نشان دهد.

هيچ يک از داوطلبان اين آزمايش عوارض جانبي جدي تجربه نکردند اما بيش از نيمي آن‌ها علائمي خفيف يا ملايم نظير سرگيجه، سردرد، لرز، درد ماهيچه يا درد در محل دريافت واکسن داشتند.

بعد از اين چه خواهد شد؟
مرحله سوم آزمايش مدرنا اواخر ماه گذشته ميلادي کليد خورد و حدود ۳۰ هزار داوطلب در ۸۹ منطقه که در ۳۰ ايالت و شهر واشينگتن‌دي‌سي پخش هستند، در آن شرکت خواهند کرد. هدف آزمايش اين است که تشخيص دهد آيا دريافت دو دوز از واکسن آران‌اي جلوي ابتلاي افراد به کوويد-۱۹ را مي‌گيرد يا خير، از مرگ افراد مبتلا جلوگيري مي‌کند يا هر دوي اين تاثيرات را خواهد داشت.

دکتر آنتوني فاوچي، مشاور ارشد کاخ سفيد براي ويروس کرونا، ماه گذشته گفت نتايج اين آزمايش احتمالا تا ماه نوامبر آماده خواهد شد.

- فايزر و بايون‌تک
نام واکسن: BNT۱۶۲b۲

چگونه عمل مي‌کند؟
فايزر، شرکت داروساز آمريکايي و بايون‌تک، شرکت زيست‌فناوري آلماني نيز مشغول همکاري براي تهيه واکسن آران‌ايي هستند که از همان فناوري استفاده شده در واکسن مدرنا بهره مي‌جويد.

آخرين اخبار چيست؟
در اوايل ماه گذشته ميلادي، شرکت بايون‌تک گفت آزمايش دو دوز از اين واکسن روي ۲۴ داوطلب سالم نشان داد بعد از ۲۴ روز آن‌ها نسبت به افرادي که به اين بيماري مبتلا شده‌اند سطوح بيشتري از پادتن کوويد-۱۹ را در بدن خود توليد کرده‌اند.

بعد از اين چه خواهد شد؟
فايزر و بايون‌تک در ماه گذشته ميلادي مرحله سوم آزمايش خود را با جذب ۳۰ هزار داوطلب در ۳۹ ايالت آمريکا و کشورهاي برزيل، آرژانتين و آلمان آغاز کردند.

دولت ايالات متحده در ماه ژوئيه اعلام کرد طي قراردادي با فايزر قرار است اگر واکسن اين شرکت موثر و ايمن باشد تا پايان سال جاري ميلادي ۱۰۰ ميليون دوز آن را به قيمت ۱.۹۵ ميليارد دلار خريداري کند. با شروع سال ۲۰۲۱ نيز ۱۲۰ ميليون دوز اين واکسن به ژاپن تحويل داده خواهد شد.

ديگر واکسن‌هاي پيشرو
- کان‌سينو بيولوژيکس (CanSino Biologics): اين شرکت داروساز چيني هنوز در مرحله دوم آزمايش‌هاي خود به سر مي‌برد ولي در ماه ژوئن مجوزي محدود از دولت دريافت کرد تا واکسن خود را براي تنها يک سال روي نيروهاي نظامي آزمايش کند.

- سينوفارم (Sinopharm): اين شرکت داروساز چيني که تحت اداره دولت است ماه گذشته ميلادي مرحله سوم آزمايش خود روي ۱۵ هزار داوطلب ۱۸ تا ۶۰ ساله بدون هيچ مشکل جدي پزشکي در امارات متحده عربي کليد زد.

- موسسه تحقيقات کودکان مرداک: اين شرکت تحقيقات پزشکي امور کودکان که در ملبورن مستقر است در حال انجام مرحله سوم آزمايش خود روي واکسن بيماري سل است که حدودا ۱۰۰ سال قدمت دارد. گرچه سازمان جهاني بهداشت مي‌گويد هيچ مدرکي وجود ندارد که نشان دهد اين واکسن مي‌تواند از افراد در برابر کوويد-۱۹ محافظت کند اما گفته مي‌شود اين واکسن مي‌تواند باعث تقويت کلي واکنش سيستم ايمني بدن شود.

- موسسه تحقيقات علمي اپيدميولوژي و ميکروبيولوژي "گاماليا"(Gamaleya): وزير بهداشت روسيه نيز به تازگي اعلام کرده است که  موسسه تحقيقات علمي اپيدميولوژي و ميکروبيولوژي "گاماليا"(Gamaleya) آزمايش‌هاي باليني يک واکسن آدنوويروس عليه کرونا را تکميل کرده است و براي ثبت دارو کارهايي در دست اقدام است.

روسيه اميدوار است واکسن کرونا تا ماه اکتبر (مهر ماه) به صورت انبوه ارائه شود.

"ميخائيل موراشکو" وزير بهداشت روسيه با بيان اينکه پزشکان و معلمان اولين کساني خواهند بود که واکسن را دريافت مي‌کنند افزود، ۸۰۰ نفر در مرحله سوم کارآزمايي شرکت مي‌کنند و در همان زمان توليد آغاز مي‌شود که نتيجه آن توليد و بکارگيري واکسن به ميزان انبوه خواهد بود.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar