دانشمندان می‌گویند نگران پرخوری‌های گاه به گاه نباشید!

زوميت

بروزرسانی 1399/05/21 - 18:15

دانشمندان می‌گویند نگران پرخوری‌های گاه به گاه نباشید!

زوميت/ نتايج پژوهشي جديد نشان مي‌دهد بدن سالم توانايي مقابله‌ با پرخوري‌هاي گهگاه را دارد اما پرخوري مداوم براي سلامتي مضر است.

چه کباب تابستاني با دوستان يا فست‌فودي دلپذير يا شام يک مراسم باشد، احتمالا همه‌ي ما زمان‌هايي را به ياد مي‌آوريم که در آن طي يک نوبت بيش از نياز خود غذا خورده باشيم.

پژوهش‌هاي زيادي به اثرات سلامتي طولاني‌مدت کالري‌هاي ناشي‌از پرخوري پرداخته‌اند که شامل افزايش ذخيره‌ي چربي، اختلال در کنترل غدد اندوکراين و تغيير در عضلات اسکلتي و بافت چربي مي‌شود. با‌اين‌حال هنوز دانش کمي درمورد نحوه‌ي برخورد بدن با اين موارد مصرف افراطي در دست است و اينکه آيا آن‌ها روي سلامت عمومي ما اثر دارند. پژوهشگران در مطالعه‌اي که اخيرا منتشر شد، اين موضوع را مورد بررسي قرار دادند.

انسان‌ها در دوره‌ي طولاني زمان داراي ظرفيت بسيار بالايي براي پرخوري هستند. براي مثال، اعضاي قبيله‌ي آفريقايي ماساي وقتي در جشنواره‌ي سنتي چاق شدن شرکت مي‌کنند، تلاش مي‌کنند با خوردن حداکثر غذاي ممکن تا جايي که مي‌توانند وزن اضافه کنند. بسياري از اعضاي اين قبيله با خوردن تقريبا ۸۷۰۰ کالري در روز، فقط طي دو ماه ۱۱ کيلوگرم چربي اضافه مي‌کنند. اين مقدار کالري بيش از سه برابر مقداري است که توصيه مي‌شود بيشتر افراد بزرگسال طي روز مصرف کنند.

درحالي‌که مورد بالا، نمونه‌اي افراطي است، نشان مي‌دهد بدن ما به‌راحتي قادر به پرخوري است که لزوما چيز خوبي نيست. حتي ۲۴ ساعت پرخوري مي‌تواند پيامدهاي منفي براي سلامتي داشته باشد که يکي از اين پيامدها، افزايش غلظت قند خون است.

پژوهشگران مطالعه‌ي جديد مي‌خواستند بدانند که انسان‌ها وقتي از نقطه‌ي سيري مي‌گذرند، چقدر مي‌توانند غذا بخورند. آن‌ها همچنين با اندازه‌گيري اثر پرخوري روي متابوليسم در ساعات پس از صرف وعده‌ي غذايي، مي‌خواستند تاثير اين پرخوري را روي بدن بررسي کنند. پژوهشگران ۱۴ مرد سالم ۲۲ تا ۳۷ سال را در مطالعه‌ي خود درنظر گرفتند. در يکي از کارآزمايي‌ها از شرکت‌کنندگان خواستند تا جايي که حس سيري به آن‌ها دست دهد، پيتزا بخورند. آن‌ها به‌طور ميانگين حدود ۱۵۰۰ کالري خوردند (اندکي کمتر از يک پيتزاي بزرگ). در روز ديگري از آن‌ها خواسته شد تا از احساس سيري خود فراتر رفته و تا حد ممکن پيتزا بخورند. شگفت‌آور اينکه آن‌ها توانستند دو برابر مقدار قبل يعني به‌طور متوسط حدود ۳ هزار کالري بخورند. حتي برخي از شرکت‌کنندگان توانستند حدود ۲/۵ پيتزاي بزرگ (۴۸۰۰ کالري) بخورند. اين امر نشان مي‌دهد وقتي احساس سيري مي‌کنيد، احتمالا فقط نيمي از ظرفيت شما پر شده است.

نمونه‌هاي خون در فواصل منظم تا چهار ساعت پس از آغاز وعده‌ي غذايي براي مشاهده‌ي نحوه‌ي برخورد بدن گرفته شد. در کمال شگفتي، با اينکه مقدار غذاي مصرفي دو برابر شده بود، تنها افزايش ناچيزي در سطوح قند و چربي خون اتفاق افتاد.

داشتن توانايي حفظ چربي و قند خون در دامنه‌ي طبيعي نشان‌دهنده‌ي ميزان سلامت متابوليسم يک فرد است. اين امر همچنين مي‌تواند نشان‌دهنده‌ي خطر توسعه‌ي بيماري‌ها ازجمله ديابت نوع ۲ يا بيماري‌هاي قلبي‌عروقي باشد. در افراد سالم و فعال، بدن با کمي کار بيشتر نسبت‌به حالت معمول، مي‌تواند سطوح قند و چربي خون را پس از يک وعده‌ي غذايي بزرگ کنترل کند.

در اين مطالعه، پژوهشگران مشاهده کردند که هورمون‌هاي آزادشده از روده و پانکراس (ازجمله انسولين) به بدن در تنظيم سطوح قند خون کمک مي‌کنند. ضربان قلب نيز پس از وعده‌ي غذايي افزايش يافت که تاييد مي‌کند بدن براي کنترل اوضاع درحال کار بيشتري بود.

پژوهشگران همچنين احساس افراد را در دوره‌ي پس از صرف غذا با درنظر گرفتن مواردي مانند سيري، خواب‌آلودگي و تمايل به خوردن انواع خاصي از غذا اندازه‌گيري کردند. درحالي‌که اغلب احساس مي‌کنيم جا براي خوردن دسر داريم، شرکت‌کنندگان اين مطالعه وقتي فراتر از احساس سيري غذا مي‌خوردند، تمايل کمي به خوردن غذاهاي ديگر (حتي غذاهاي شيرين) داشتند. اين حالت حتي تا ۴ ساعت پس از وعده‌ي غذايي نيز وجود داشت. پژوهشگران همچنين دريافتند که افراد پس از خوردن غذاي زياد، احساس خواب‌آلودگي و کم انرژي بودن مي‌کنند.

پژوهشگران فقط تا ۴ ساعت پس از وعده‌ي غذايي را مورد مطالعه قرار دادند تا تصويري از نحوه‌ي برخورد بدن با پرخوري به‌دست آورند. اگر آن‌ها دوره‌ي طولاني‌تري را اندازه‌گيري مي‌کردند (براي مثال ۶ تا ۸ ساعت)، ممکن بود اختلافات بيشتري مي‌ديدند، خصوصا اينکه غلظت چربي خون براي مدت طولاني‌تري بالا مي‌ماند.

درحالي‌که نتايج اين مطالعه به ما مي‌گويد که يک وعده پرخوري به سلامتي شما آسيب زيادي نمي‌رساند، به‌نظر مي‌رسد ۲۴ ساعت پرخوري اثراتي داشته باشد. بنابراين ممکن است تمرکز مطالعات آينده درک اين موضوع باشد که بدن با وعده‌ي غذايي پس از پرخوري چگونه برخورد مي‌کند.

درک اين موضوع که بدن چگونه به‌راحتي با موارد گهگاه مصرف کالري زياد مقابله مي‌کند به ما کمک مي‌کند تا درک کنيم در بلندمدت چه مشکلي پيش مي‌آيد. انسان‌هاي سالم براي حفظ کنترل متابوليک بر توانايي بدن براي کار بيشتر در مواقع نياز (با افزايش انسولين، هورمون‌هاي روده و سرعت ضربان قلب) تکيه مي‌کنند. وقتي به‌طور مکرر در هر وعده‌ي غذايي مقادير بسيار زياد کالري مصرف مي‌کنيم، سندرم متابوليک (ترکيبي از فشار خون بالا، ديابت و چاقي) بروز خواهد کرد و بدن قادر به واکنش دربرابر اين شرايط نخواهد بود.

پژوهشگران قبل از آغاز مطالعه انتظار داشتند بدن درزمينه‌ي اين مقدار کالري اضافه ناشي‌از پرخوري دچار مشکل شود. اين نتايج ظرفيت قابل‌توجه بدن را براي مقابله‌با استرس ناشي‌از خوردن غذاي بسيار زياد ازطريق تنظيم دقيق غلظت قند خون و فشار خون نشان مي‌دهد. در طول تاريخ، بدن انسان مجبور بوده است با دوره‌هاي قحطي و فراواني کنار آيد. اين مطالعه يکي از مطالعاتي است که نشان‌دهنده‌ي اين سازگاري تکاملي است.

اگرچه پژوهشگران مطالعه‌ي مذکور روي شرکت‌کنندگان سالم و جوان تمرکز کرده‌ بودند، مهم است ببينيم بدن افرادي که داراي اضافه‌وزن بوده يا درمعرض خطر ابتلا به بيماري‌هايي مانند ديابت نوع ۲ قرار دارند، چگونه واکنش نشان مي‌دهد.

لازم است تاکيد شود درحالي‌که پرخوري گهگاه ممکن است طبيعي باشد و خطر زيادي براي سلامتي ما ايجاد نکند، خوردن غذا بيش‌از‌حد نياز به‌صورت مکرر سالم نيست. اين امر تا حدودي به آن دليل است که مصرف کالري بيشتر از حد نياز در دوره‌هاي طولاني منجر به افزايش وزن مي‌شود که بيماري متابوليکي را به همراه خواهد داشت.