تبدیل برگ گیاهان به انبار مواد مغذی!
ايسنا/ کاروتنوئيدها گروهي از رنگدانههاي طبيعي موجود در گياهان هستند که در جلوگيري از جذب نور اضافي در برگ گياهان نقش بسيار مهمي دارند و سبب ايجاد رنگهاي زرد تا قرمز در گلها و ميوهها ميشوند تا حيوانات براي گرده افشاني به آنها جذب شوند و دانههاي آنها را پراکنده کنند. نمونه بارز آن نيز بتاکاروتن موجود در هويج و ليکوپن موجود در گوجه فرنگي است.
انسان و حيوانات بايد با مصرف ميوه، سبزيجات و غلات در برنامه غذايي خود مواد مغذي موجود در آنها را که به عنوان منبع آنتي اکسيدانهاي ويتامين A شناخته ميشوند، به بدن برسانند. گرچه کلروپلاستهاي بافتهاي سبز حاوي کاروتنوئيدها هستند اما بيشترين ترکيبات در اندامکهاي سلولي به نام کروموپلاستهاي ايجاد شده از کلروپلاستها در گلها و ميوهها رخ ميدهد. اين تغيير در زمان رسيدن ميوه و سبزيجات، مانند گوجه فرنگي از رنگ سبز(هنگامي که فقط کلروپلاست دارند) به رنگ قرمز (هنگامي که کلروپلاستها به کروموپلاست تبديل ميشوند) تغيير ميکند. با وجود اين، کلروپلاستهاي موجود در برگها به طور کلي به کروموپلاست تغيير نميکنند.
حال محققان شوراي تحقيقات ملي اسپانيا در مطالعه اخيرشان به رهبري "مانوئل رودريگز-کانسپسين"(Manuel Rodríguez-Concepción) يک استراتژي اميدوارکننده را براي بهبود فوايد تغذيهاي محصولات زراعي و افزايش ظرفيت گياهان براي توليد و ذخيره کارتنوئيدها ارائه دادهاند.
در اين مطالعه آنها تغيير کنترل شده کلروپلاستها(اندامکهايي که عمليات فتوسنتز را در برگهاي گياه انجام ميدهند) به کروموپلاستها (اندامکهاي تخصصي در توليد و ذخيره بسياري از کاروتنوئيدها) بررسي کردهاند. اين مطالعه ديدگاههاي جديدي را براي بهبود مواد مغذي محصولات زراعي و توليد پايدار کاروتنوئيدهاي مورد استفاده در صنايع آرايشي، دارويي و غذايي ايجاد ميکند.
"برياردو لورنته"(Briardo Llorente) نويسنده ارشد اين مطالعه گفت: به طور کامل و دقيق مشخص نيست که چگونه تبديل کلروپلاستها به کروموپلاستها انجام ميشود اما ما اکنون دريافتهايم که نقطه شروع، تضعيف توانايي کلروپلاستها در انجام فتوسنتز است. پس از اين مرحله، فقط لازم است تا توليد کاروتنوئيدها فعال شود تا اين کار پيچيده انجام شود. دو مرحله از اين فرآيند به طور طبيعي در گلها و ميوهها رخ ميدهد.
اين مطالعه نشان داده است که با تحريک توليد فيتوئين، ترکيبي که در آن انواع مختلف کاروتنوئيدها ايجاد ميشود، محققان ميتوانند اين کار تبديل تبديل کلروپلاستها به کروموپلاستها را در برگها انجام دهند. تشکيل فيتوئين به تبديل مصنوعي کلروپلاستها به کروموپلاستها منجر ميشود.
"مانوئل رودريگز-کانسپسين" گفت: آزمايشات ما براي اولين بار نشان ميدهد که وقتي سطح فيتوئين از آستانه مشخصي فراتر رود، ظرفيت فتوسنتزي را که مشخصه کلروپلاستهاي برگ است، تضعيف ميکند. پس از آن، تبديل فيتوئين به کاروتنوئيدها باعث ميشود که کلروپلاستهاي ضعيف شده به کروموپلاست تبديل شده و مقادير زيادي از اين مواد مغذي سالم جمع شوند.
يافتههاي اين مطالعه همچنين نشان داده است که از بين رفتن ظرفيت فتوسنتز و سنتز کاروتنوئيدها نه تنها يک پيامد بلکه يک الزام براي انتقال از کلروپلاستها به کروموپلاستها نيز محسوب ميشود. اين تحقيق روشي را که پتانسيل عظيم براي افزايش ارزش غذايي برگها و ساير قسمتهاي سبز گياهان دارد، ارائه کرده است.