آیا کوسه عظیم و ترسناک مگالودون هنوز در آب‌های زمین زندگی می‌کند؟

گجت نيوز/کوسه مگالودون (Megalodon) شکارچي عظيم ‌الجثه‌اي بود که ۳ ميليون سال پيش منقرض شد؛ با اين حال شايعاتي در مورد زنده بودن اين جاندار باستاني در آب‌هاي زمين به گوش مي‌رسد.

در ادامه با ما همراه باشيد تا ماجراي حيات و انقراض کوسه مگالودون (Megalodon) را بررسي کنيم و به اين سوال پاسخ دهيم که آيا اين جاندار باستاني غول پيکر و ترسناک، همچنان در آب‌هاي سياره ما مشغول شکار است يا خير؟

کوسه مگالودون
مي‌توان گفت که مگالودون يکي از بزرگ‌ترين شکارچي‌هايي بوده که روي زمين زندگي کرده است و به واسطه شهرت جاندار مورد نظر به خاطر توانايي‌هاي شکار، فيلم‌هاي هاليوودي، داستان‌نويس‌ها و ذهن خيال‌پرداز بسياري از مخاطبان علاقه زيادي به سرگذشت اين کوسه باستاني نشان داده‌اند.

قديمي‌ترين بقاياي کشف شده از اين جاندار مربوط به ۲۰ ميليون سال پيش هستند و گفته شده که مگالودون براي بيش از ۱۳ ميليون سال به عنوان قدرتمندترين شکارچي آب‌ها زندگي مي‌کرده است. ساير اطلاعات باستاني شناسي و داده‌هايي که از بررسي فسيل‌هاي باستاني به دست آمده، به ما مي‌گويند که جاندار مورد نظر ۳.۶ ميليون سال پيش براي هميشه منقرض شده است.

نکته جالب اين بوده که کوسه مگالودون نه تنها به عنوان بزرگ‌ترين کوسه جهان، بلکه يکي از عظيم الجثه‌ترين آبزيان تاريخ زمين ‌هم به حساب مي‌آيد و گفته شده که طول آن در بيشترين حالت ممکن، بين ۱۵ تا ۱۸ متر بوده است. اين ابعاد تقريبا ۳ برابر بزرگ‌ترين کوسه سفيدي بوده که در عصر حاضر، در اقيانوس‌هاي زمين زندگي مي‌کند. البته بايد گفت که اسکلت کاملي از مگالودون کشف نشده و بيشتر تخمين‌هاي ارائه شده توسط متخصصان، بر اساس ابعاد دندان‌هايي بوده که از کوسه مورد نظر به جا مانده است.

محققان مي‌گويند که اين دندان‌ها تا ۱۸ سانتي‌متر طول داشته‌اند و کلمه مگالودون هم به معناي «دندان بزرگ» است. همان‌طور که انتظار مي‌رود، طبق ابعاد و طول حداکثري دندان‌هاي به جا مانده، مي‌توان تخمين زد که صاحب اين دندان‌ها تا چه حد بزرگ بوده و به علاوه، از اين طريق نوع جانداراني که شکار مگالودون مي‌شدند هم مشخص خواهد شد. تصوير زير دندان کوسه سفيد يا همان بزرگ‌ترين کوسه عصر مدرن را در کنار دندان مگالودون نشان مي‌دهد:


تغذيه مگالودون‌ها
اين‌طور که به نظر مي‌رسد، کوسه مگالودون با اين دندان‌هاي فوق‌العاده بزرگ و اره مانند، وال‌ها، ماهي‌هاي بزرگ و همچنين ساير کوسه‌ها را شکار مي‌کرده است. متخصصان مي‌گويند که جانداري با اين ابعاد مطمئنا نيازمند مقدار زيادي غذا براي ادامه حيات بوده و در ميان ليست قربانيان آن، از دلفين گرفته تا آبزيان عظيمي مانند نهنگ کوهان‌دار، موجودات زيادي وجود داشته‌اند.

جالب است بدانيد که فسيل استخوان نهنگ‌ها و وال‌هايي که از ميليون‌ها سال پيش به جا مانده‌اند، نشانه‌هايي از رد دندان‌هاي مگالودون را روي خود دارند و اين مسئله هم يکي ديگر از شواهدي بوده که نشان ‌دهنده خطر اين کوسه عظيم براي ساير جانداران ساکن اقيانوس‌ها است.

براي شکار جانداراني به بزرگي نهنگ، مگالودون بايد آرواره خود را به طرز شگفت‌انگيزي باز مي‌کرد و بررسي‌ها نشان داده که در بيشترين حالت ممکن، دندان‌هاي پاييني و بالايي اين کوسه عظيم الجثه بين ۲.۷ تا ۳.۴ متر از هم جدا مي‌شده‌اند؛ چنين مقداري تقريبا با ارتفاع دو انسان که رو شانه يکديگر ايستاده باشند، برابري مي‌کند. اين آرواره شامل ۲۷۶ دندان مي‌شده و تخمين ميزان قدرت گاز گرفتن مگالودون به ما مي‌گويد که به احتمال قوي، کوسه مورد نظر يکي از قدرتمندترين جانداران تاريخ زمين بوده است.


براي مقايسه قدرت آرواره کوسه مگالودون بايد گفت که قدرت گاز گرفتن انسان حدودا ۱.۳ هزار نيوتون بوده و نمونه کنوني مگالودون، يعني کوسه‌هاي سفيد هم مي‌توانند نيروي حداکثري ۱۸.۲ هزار نيوتن را اعمال کنند؛ با اين تفاسير تخمين زده شده که آرواره کوسه باستاني ما قابليت توليد بين ۱۰۹ تا ۱۸۲ هزار نيوتن نيرو را داشته است. تصوير پايين فسيل استخوان دنده يک نهنگ چند ميليون ساله را نشان مي‌دهد که دندان يک مگالودون درون آن گير کرده است.


کوسه مگالودون چه شکلي بود؟
بسياري از تصاوير خيالي که از مگالودون‌ها کشيده شده‌اند، آن‌ها را بسيار شبيه به کوسه‌هاي سفيد به تصوير مي‌کشند، اما گفته شده اين تصور درست نيست. گفته شده که برخلاف کوسه سفيد، مگالودون قسمت دماغه بسيار کوتاه‌تري داشته، آرواره آن تقريبا تخت بوده و باله‌هاي قسمت سينه هم براي نگه داشتن آن و پشتيباني از وزن و ابعاد عظيم جاندار، بسيار بزرگ‌تر از کوسه سفيد حال حاضر بوده است.

دليل تصور اشتباه متخصصان و عموم مردم در مورد شباهت کوسه مگالودون و کوسه‌هاي سفيد، اين باور بوده که آبزيان مورد نظر جزو گونه‌هاي جانوري يکساني بوده‌اند؛ با اين حال تحقيقات جديد نشان مي‌دهند که نژاد دو کوسه مورد نظر با هم فرق داشته و مگالودون آخرين نمونه از نژادي بوده که با انقراض اين جاندار باستاني، از بين رفته است.

عکس زير متعلق به يک کوسه آبي مدرن بوده که باله‌هاي قسمت سينه آن شباهت زيادي به باله‌هاي پاييني مگالودون‌ها دارد:


دانشمندان مي‌گويند که قديمي‌ترين جد شناخته شده مگالودون‌ها جانداري به اسم اتودوس ابليکوس (Otodus obliquus) بوده که حدودا ۵۵ ميليون سال پيش، با ابعاد ۱۰ متر در اقيانوس‌ها مشغول شکار بوده است. با اين حال گروهي از متخصصان هم معتقدند که تاريخ تکامل جاندار مورد نظر به موجودي با نام کرتالامنا اپنديکولاتا (Cretalamna appendiculata) در ۱۰۵ ميليون سال پيش برمي‌گردد؛ اگر چنين نظريه‌اي درست باشد، قدمت نژادي که در نهايت به مگالودون ختم شد، بيش از ۱۰۰ ميليون سال خواهد بود.

اين‌طور که به نظر مي‌رسد، فسيل‌هاي کشف شده به ما مي‌گويند که اجداد کوسه سفيد در همان دوران کوسه مگالودون زندگي مي‌کرده و شايد اين دو آبزي در ميليون‌ها سال پيش، با يکديگر بر سر شکار ساير آبزيان رقابت داشته‌اند.

محل زندگي کوسه مگالودون
بررسي‌هاي فسيل شناسان نشان داده که مگالودون‌ها بيش از همه در آب‌هاي گرم نزديک استوا و مناطق اطراف آن زندگي مي‌کرده‌اند؛ اما نکته جالب اين بوده که دندان کوسه باستاني مورد نظر در تمامي قاره‌هاي زمين به غير از قطب جنوب يافت شده و اين موضوع نشان مي‌دهد که مگالودون به شکل گسترده‌اي در آب‌هاي سراسر زمين حضور داشته و مشغول شکار بوده است.


به عنوان مثال ساحل شرقي شمال قاره آمريکا يکي از مناطقي بوده که بيشترين تعداد دندان‌هاي کوسه مگالودون در آن وجود دارد. قواصان و علاقه‌مندان هم به راحتي در نزديکي‌هاي ساحل و يا در اعماق آب‌هاي شور ايالت‌هاي فلوريدا، کاروليناي شمالي و کاروليناي جنوبي اين دندان‌هاي چند ميليون ساله را پيدا مي‌کنند. در سواحل استراليا، مراکش و حتي بريتانيا هم بقايايي از اين جانداران کشف شده‌اند.

اما چرا دندان مگالودون‌ها تا اين حد به وفور يافت مي‌شود و چگونه است که تقريبا تمامي بقاياي به جا مانده از کوسه مورد نظر، دندان هستند؟

به صورت کلي، جانداراني که جزو گونه کوسه قرار مي‌گيرند، در طول زندگي خود دندان‌هاي زيادي را ساخته و دور مي‌ريزند؛ به نسبت غذاي مصرفي، کوسه‌ها مي‌توانند تنها در يک تا دو هفته، کل دندان‌هاي يک رديف را از دست دهند و بررسي‌ها نشان داده که به صورت ميانگين، در طول زندگي يک کوسه تعداد ۴۰ هزار دندان ساخته شده و از فک جاندار جدا مي‌شود. به اين ترتيب تعجبي ندارد که اين مقدار زياد از دندان کوسه مگالودون در مناطق مختلف سياره يافت شده است.

چرا مگالودون‌ها منقرض شدند؟
از طرف ديگر، دندان‌ها هم قوي‌ترين قسمت استخوانبندي کوسه‌ها به شمار مي‌روند و در حالي که اسکلت انسان با لايه سختي از کلسيم فسفات پوشيده شده، اسکلت اين جانداران شامل مواد نرم‌تري مانند غضروف بيني يا گوش انسان‌ها مي‌شود؛ بنابراين تعداد بالاي دندان‌هاي توليد شده توسط يک کوسه در طول زندگي‌اش، در کنار سختي اين دندان‌ها باعث مي‌شود تا فسيل اين بخش از اسکلت جاندار بسيار راحت‌تر از ساير قسمت‌هاي نرم‌تر اسکلت، شکل بگيرد و تا چندين ميليون سال روي زمين باقي بماند.

با اين وجود، تاکنون بقايايي از فسيل استخوان ستون فقرات مگالودون هم که تقريبا به بزرگي يک ميز ناهارخوري بوده، کشف شده و دانشمندان کشور پرو مدتي پيش اعلام کردند که فسيل جمجمه و تمامي دندان‌هاي يک مگالودون را همراه با قسمت کوچکي از ستون فقرات آن کشف کرده‌اند. چنين بقايايي به ما کمک مي‌کنند تا ظاهر واقعي و ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين کوسه باستاني را مشخص کنيم.

دقيقا مشخص نيست که زمان مرگ آخرين کوسه مگالودون دقيقا کي بوده، اما مي‌توان با اطمينان گفت که در ۲.۶ ميليون سال پيش که سياره وارد يک فاز جديد از سرمايش جهاني شد، هيچ مگالودوني در آب‌هاي زمين وجود نداشت. گفته شده که يکي از پيامدهاي اين سرمايش، انقراض يک سوم از جانداران آبزي بزرگ بوده و از آنجايي که کاهش دما، حجم زيادي از موجودات ريز آبزي را نابود کرد، به صورت زنجيره‌اي، غذاي مورد نياز شکارچيان بزرگ‌تر بالاي زنجيره غذايي هم کاهش يافت و در نهايت، اين جانداران از بين رفتند.

سرمايش زمين
گفته شده که به احتمال قوي، سرمايش زمين از چند طريق باعث انقراض مگالودون‌ها شده است؛ همان‌طور که اشاره شد، اين کوسه‌ها براي ادامه حيات به آب‌هاي گرم استوايي نياز داشتند و کاهش دماي سياره باعث شد تا قسمت‌هاي محدودتري از اقيانوس‌ها براي زندگي جانداران باستاني مورد نظر در دسترس باشد. از طرف ديگر سردي هوا جان بسياري از طعمه‌هاي مگالودون را گرفت و همچنين، بسياري از اين طعمه‌ها خود را با آب‌هاي سرد تطبيق دادند و در اين آب‌ها که براي مگالودون قابل سکونت نبود، زندگي کردند.

کوسه سفيد بزرگ

---

بازار

---

گفته شده که کوسه مگالودون در نزديکي ساحل و درون آب‌هاي کم‌عمق از بچه‌هاي خود مراقبت مي‌کرده، چرا که شکارچيان ديگر در اين آب‌ها حضور نداشتند و کوسه‌هاي کوچک‌تر براي مدت قابل توجهي در نزديکي ساحل، در امان بودند. با اين حال افزايش حجم يخ‌هاي قطبي و کاهش دماي درياها و اقيانوس‌ها باعث شد تا چنين مکان‌هايي ديگر براي پرورش مگالودون‎هاي کوچک مناسب نباشند.

آيا کوسه مگالودون هم‌اکنون زنده است؟
در نهايت، سوال مهمي که تاکنون ذهن بسياري از مخاطبان را مشغول کرده، احتمال زنده بودن کوسه‌هاي مگالودون در عصر حاضر، در آب‌هاي قاره‌هاي مختلف سياره زمين است. آيا امکان دارد که اين جانداران باستاني هنوز زنده باشند؟

متخصصان مي‌گويند که چنين احتمالي وجود ندارد و با وجود صحبت‌هاي جنجالي که برخي دانشمندان مطرح کرده‌اند، اگر جانداري به اين بزرگي در اقيانوس‌هاي زمين زندگي کند، مطمئنا ما تاکنون از وجود آن باخبر مي‌شديم.

آثار جانبي زندگي کوسه مگالودون در آب‌هاي اقيانوسي هم يکي ديگر از نشانه‌هاي انقراض جانداران مورد نظر است؛ به بيان ديگر، اگر اين آبزي عظيم الجثه هنوز زنده بود، جاي دندان‌هاي آن روي بدن ساير آبزيان اقيانوسي پيدا مي‌شد و همچنين، ده‌ها هزار دنداني که در طول سال‌ها از هرکدام از اين مگالودون‌ها جدا مي‌شوند هم در ساحل کشورهاي مختلف پيدا مي‌شدند.

برخي هم مي‌گويند که بررسي وضعيت اعماق اقيانوس‌ها و ناشناخته‌ترين قسمت‌هاي آب‌هاي زميني، آن‌قدرها هم ساده نيست و شايد اين جانداران در اين بخشه‌اي عميق پنهان شده‌اند و زندگي مي‌کنند؛ با اين حال بايد يادآور شويم که مگالودون در آب‌هاي گرم زندگي مي‌کرده و دماي بسيار پايين اعماق اقيانوس‌ها به هيچ وجه مکان مناسبي براي حيات و توليدمثل اين جاندار منقرض شده نيست.

منبع :nhm

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar