نقش بافت چربی در یک اختلال هورمونی

سندرم تخمدان پلي‌کيستيک يا PCOS؛ از شايع‌ترين اختلالات هورموني در زنان در سنين توليد مثل است. اين بيماري با علائمي مثل اختلالات قاعدگي،‌ ناباروري، سطح بالاي آندروژن، سندرم متابوليک و ... بروز پيدا مي‌کند.

«آروماز»؛ يک آنزيم کليدي است که مسئوليت يک مرحله از ساخت هورمون استروژن را در تخمدان‌ها و در بافت‌هاي محيطي بر عهده دارد و هورمون‌هاي آندروژن را به هورمون استروژن تبديل مي‌کند. با کاهش اين آنزيم، روند تبديل آندروژن يا هورمون‌هاي مردانه به استروژن، دچار اختلال مي‌شود، ميزان آندروژن‌ها افزايش مي‌يابد. به نظر مي‌رسد که در سندرم تخمدان پلي‌کيستيک نيز نقش کليدي داشته باشد.

در سال‌هاي اخير بافت چربي به عنوان يک بخش اندوکرين شناخته شده و گزارش شده که اين بافت محل مناسبي براي توليد استروئيدهاي جنسي و عوامل التهابي است. آنزيم آروماتاز در بافت‌هاي توليد مثلي و ديگر اندام‌ها مثل بافت چربي توليد مي‌شود و نقش آن در بافت‌هاي توليد مثلي مشخص شده ولي بيان و نقش آن در بافت چربي، نياز به مطالعات بيشتري دارد.

با توجه به نکات مطرح شده؛ پژوهشگران دانشگاه آزاد علوم و تحقيقات و پژوهشگاه رويان، در يک مطالعه مشترک بيان پروتئين آروماتاز در بافت چربي زير جلدي زنان باردار مبتلا به سندرم تخمدان پلي‌کيستيک و زنان باردار غير مبتلا بررسي کردند. در اين مطالعه؛ ندا امامي و عليرضا عليزاده، مريم شاه‌حسيني و پريچهره يغمايي، مشارکت داشتند.

براي انجام اين مطالعه؛ نمونه‌هاي چربي زير جلدي از ۱۱ زن باردار مبتلا به PCOS‌ و ۱۱ زن غير مبتلا در حين جراحي سزارين، از بيمارستان‌هاي آرش، خاتم‌الانبيا (ص) و آتيه جمع‌آوري شد. نمونه‌ها پس از انتقال به آزمايشگاه، با استفاده از روش «وسترن بلات» از نظر بيان پروتئين‌ها، مورد بررسي قرار گرفت.

يافته‌هاي اين مطالعه؛ کاهش چشم‌گير پروتئين آروماتاز را در بافت چربي زير جلدي زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلي‌کيستيک را نشان مي‌داد. به طوري که اين پروتئين در زنان باردار مبتلا،‌ حدود يک‌سوم، کمتر بيان شده بود.

به گفته پژوهشگران اين مطالعه؛ با توجه به يافته‌هاي به دست‌ آمده، مي‌توان نقش عامل ژنتيکي را در به‌ وجود آمدن سندرم تخمدان پلي‌کيستيک بسيار قوي‌تر از ساير عوامل مثل شرايط محيطي دانست.

همچنين اين محققان مي‌گويند: يافته‌هاي اين پژوهش نه تنها مي‌تواند منشأ ژنتيکي بروز PCOS‌را تاييد کند، بلکه بر نقش کليدي بافت چربي در بروز اين سندرم و به ويژه اختلال در بيان پروتئين آروماتاز در بافت مورد نظر نيز تاکيد دارد.

اين نتايج برگرفته از پايان‌نامه دکتري، طرح مشترک دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات و پژوهشگاه رويان است. يافته‌هاي اين مطالعه به صورت مقاله علمي پژوهشي با عنوان «بيان پروتئين آروماتاز در بافت چربي زير جلدي شکمي زنان باردار مبتلا به سندرم تخمدان پلي‌کيستيک» در مجله دانشکده پزشکي اصفهان، منتشر شده است.