پزشکی از راه دور با دستگاه محققان ایرانی

فارس/ يک موقعيت بحراني مثل سيل يا زلزله را در نظر بگيريد؛ تعداد زيادي از مردم به مراقبتهاي پزشکي فوري نياز دارند، زيرساختهاي درماني آسيب ديدهاند و در بسياري از موارد، خرابيهايي که به بار آمده حضور و استقرار سريع تجهيزات پزشکي را با مشکل مواجه ميکند. حتي وقتي تيمهاي امدادي هم مستقر ميشوند باز آسيبديدگاني هستند که به ويزيت تخصصي نياز دارند و شرايط براي رساندن آنها به بيمارستانهاي مجهز بسيار مشکل است. اما يک شرکت متخصص ايراني توانسته دستگاهي قابلحمل براي معاينه فوري و تخصصي بيمار از راه دور بسازد که اين خلأ جدي را پر ميکند؛ دستگاهي که نمونه ضعيفتر آن در انحصار چند کشور بود و حالا نمونه ايراني آن با قابليتهاي پيشرفتهتر نه تنها به توليد انبوه رسيده بلکه توسط سوييس و آلمان و روسيه نيز خريداري شده است. فناوري که کاربرد آن بسيار فراتر از مواقع بحران است و به توسعه خدمات پزشکي در مناطق محروم و صعبالعبور نيز کمک ميکند. در اين گزارش با اين فناوري پيشرفته بيشتر آشنا ميشويد.
* * اندازهگيري و ارسال فوري ۱۵ پارامتر علائم حياتي با دستگاه کاملا ايراني
دستگاهِ تله مديسين يا پزشکي از راه دور که بعد از چندين سال تحقيق به مرحله توليد صنعتي رسيده، « آ-۱۵» نام دارد و قادر است ۱۵ پارامتر علائم حياتي را با دقت بيمارستاني و اتاق عمل، بررسي و اندازهگيري ميکند؛ سپس از طريق سيمکارت، اينترنت يا هر بستر قابل دسترس ديگري اطلاعات بيمار را براي پزشکي که در يک نقطه ديگر حضور دارد، ارسال نمايد.
از ۱۵ علائم حياتي که اين دستگاه قابليت اندازهگيري آن را دارد ۷ علائم شامل علائم حياتي ميشود؛ سيگنال قلب، بررسي درصد اکسيژن خون و فشار خون - بهويژه در دوران همهگيري کرونا- از جمله اين موارد است.«آ-۱۵» قندخون و کلسترول خون نيز اندازهگيري ميکند. همچنين معايناتي نظير چشم، گوش، حلق و بيني را به کمک دوربينهاي به کار رفته در آن مقدور ميسازد.
قابليت مهم و کليدي اين دستگاه آن است که تمام اطلاعات حاصل را «در همان لحظه و به صورت آنلاين» براي پزشک ارسال ميشود. حتي نوار قلبي که توسط دستگاه ايراني انجام ميشود با تمام سيگنالها و جزئيات بلافاصله براي پزشک راه دور قابل نمايش و بررسي است.
اين دستگاه ايراني، کوچکترين دستگاه تلهمديسين در دنياست که قابليت حمل و نقل آن آسان است.
* بررسي پوست به کمک دوربين
دوربينهاي به کار رفته در اين دستگاه همچنين قادر است پوست و زخمهاي پوستي را بررسي کند و اين موضوع ميتواند به وزارت بهداشت براي بررسي شيوع يک بيماري در منطقهاي خاص کمک کند.
اين دستگاه همچنين قابليت سونوگرافي دارد و حتي قادر به ارسال دادههاي به دست آمده براي پزشک خارج از کشور است. پزشک ميتواند معاينات خود را توسط يک پرستار، بهيار و يا تکنسين انجام دهد و پس از دريافت اطلاعات مورد نياز نظر خود را درباره شرايط بيمار در همان لحظه اعلام کند. تمام اطلاعاتي که اين دستگاه از شرايط بيمار به دست ميآورد داخل خود دستگاه ذخيره ميشود و در نهايت براي پزشک ارسال ميشود.
«آ-۱۵» توسط محققان ايراني در شرکت فناوري پزشکي مديتک توسعه يافته و پس از توسعه به مرحله توليد رسيده و حالا شرکت سازنده آن در حال توليد انبوه اين دستگاه براي مصرف داخلي و حتي صادرات به ديگر کشورها است.
دستگاهي که در دنيا نظيرش وجود ندارد
بررسيهاي صورت گرفته حاکي از آن است اين دستگاه در سطح دنيا بينظير است حتي نمونه خارجي آن به اين وسعت و توسعهيافتگي وجود ندارد. اين دستگاه 15 علائم حياتي بررسي و اندازهگيري ميکند که اين تعداد از علائم حياتي در دنيا بينظير است.
مشابه اين دستگاه را آمريکا ساخته که در حال حاضر در پنتاگون قرار دارد و صرفا براي سربازهايي که در جنگهاي مختلف حضور دارند استفاده ميشود.
يکي دو دستگاه شبيه به تلهمديسين را رژيم صهيونيستي و کرهجنوبي ساخته که به جهت توسعهيافتگي به دستگاه ايراني نميرسد و تنها قابليت اندازهگيري ۶ الي ۷ علائم حياتي را دارد؛ اين دستگاهها همچنين يکسري محدوديتها براي ارسال اطلاعات دارند.
حتي نمونه غيرنظامي که آمريکا به ساير کشورها ارائه ميدهد، دچار محدوديتهايي است که وقتي براي صادرات به اندونزي، نمونه پايلوت آن در يک جلسه با وزارت بهداشت اين شکور ارائه شد، نتوانست تستهاي لازم را جواب دهد و شکست خورد.
* پيشرفتهترين کشور در زمينه تله مديسين عقبتر از ايران
پيشرفتهترين کشور در زمينه تله مديسين در حال حاضر ايتالياست که اين دستگاه هم فقط اکسيژن خون، فشار خون و نوار قلب را اندازهگيري ميکند و همان را هم به صورت آنلاين ننميتواند ارسال کند؛ اطلاعات بيمار پس از پرينت به بيمار تحويل داده ميشود و بيمار پزشک را در جريان شرايط خود ميگذارد يا در وضعيت بهتر، اين پرينت از طريق شبکههاي اجتماعي نظير واتسآپ براي پزشک ارسال ميشود. امکان اينکه پزشک در همان لحظه معاينه اطلاعات را داشته باشد وجود ندارد.
به گفته کارشناسان، دستگاه ايراني ممکن است با نمونه نظامي آمريکايي مشابهت داشته باشد. اما دستگاه توسعه يافته آمريکايي هنوز توسط هيچ فردي از نزديک مشاهده نشده و اطلاعات موجود درباره آن به شدت محدود است و صرفا مشخصاتي از آن در وبسايت پنتاگون منتشر شده است. اين دستگاه، از نمونه ايراني بزرگتر و سنگينتر است که طبيعتا حمل آن را سختتر ميکند و حدود ۲۵ هزار دلار قيمت دارد.
* کمک تله مديسين به وزارت بهداشت
تلهمديسين به عنوان پرونده الکتريکي اطلاعات را در سرور ذخيره ميکند و پس از گذشت مدت زمان کوتاهي ميتواند با تجزيه و تحليل دادهها به وزارت بهداشت امکان بررسي وضعيت سلامتي افراد يک منطقه را بدهد. به عنوان مثال دادههاي به دست آمده از معاينات صورت گرفته توسط اين دستگاه در منطقهاي از کشور اين امکان را فراهم ميکند که پزشکان و به ويژه وزارت بهداشت از شيوع يک بيماري نظير فشارخون در منطقهاي خاص آگاه شوند.
*استقرار دستگاه در نقاط مختلف کشور
طراحي دستگاه «آ-۱۵» از سال ۹۳ آغاز شده است. اين دستگاه سال ۹۵ نخستين مجوز را دريافت کرد و حدود ۳ الي ۴ سال تحقيق و توسعه آن به طول انجاميد. اين دستگاه چه به جهت سختافزاري و چه به جهت نرمافزاري توسط گروهي از محققان داخلي توسعه يافته و علاوه بر لبتاب قابليت ارسال داده بر روي تبلت را دارد.
دستگاه «آ-۱۵» تست EMT را پشت سر گذاشته و تست سازگاري الکترومغناطيسي اروپا را کسب کرده تا هم خودش به دستگاه ديگر نويز نيندازد هم دستگاههاي ديگر قابليت نويزاندازي روي آن را نداشته باشند.
از اين دستگاه ۱۱۰۰ عدد در داخل کشور مستقر شده و خانههاي بهداشت نقطههاي مرزي جزء موارد متعددي هستند که با اين دستگاه مجهز شدهاند. بسياري از بيمارستانهاي تأمين اجتماعي و دانشگاه علوم پزشکي مجهز به دستگاه آ-۱۵ هستند.
اين دستگاه کار پزشک را انجام ميدهد و همين منجر به کاهش هزينهها ميشود. توليد انبوه اين دستگاه نه تنها به خروج کمتر ارز از کشور کمک ميکند بلکه صادرات آن ميتواند براي دولت ارزآوري داشته باشد.
* از سوئيس و آلمان تا روسيه و تونس به دنبال دستگاه ايراني
در حال حاضر کشور سوئيس درخواست خريد اين دستگاه پيشرفته تلهمديسين را دارد، کشورهاي روسيه، آلمان و تونس از جمله کشورهايي هستند که به طور قطعي براي استفاده از دستگاه ايراني پيشقدم شدهاند؛ تعدادي کشور ديگر نيز به دنبال استفاده از دستگاه «آ-۱۵» هستند که هنوز به مرحله نهايي نرسيده است.
دستگاهي نظير آ-۱۵ در شهرهاي پرترافيک ميتواند با ارسال توسط موتورسيکلت بر بالين بيمار احتمال مرگ را کاهش داده و با خريدن فرصت براي حضور بر بالين بيمار احتمال بقا افزايش يابد. دستگاه آ-۱۵ به دولتها کمک ميکند تا سطح خدمات بهداشتي را افزايش و هزينه ناشي از معاينات و درمان پزشکي را کاهش دهند.