۱۰ کشف جالب از دایناسورها در سال ۲۰۲۰
زوميت/ هر ساله اسرار و گونههاي ديگري از دايناسورها کشف ميشوند و سال ۲۰۲۰ نيز از اين قاعده مستثنا نبود. در اين مقاله، ۱۰ کشف جالب از دايناسورها را معرفي خواهيم کرد.
حدود ۶۶ ميليون سال قبل دايناسورها منقرض شدند؛ اما اسرار بسياري از آنها هنوز سربهمهر است. اين مقاله به ۱۰ کشف خارقالعاده از دايناسورها مربوط است؛ از گونههاي تازهپيداشده تا تجزيهوتحليل تخمها و حتي حذف برخي از گونهها.
۱. اسپينوزوروس ميتواند شنا کند
دانشمندان سالها فکر ميکردند اسپينوزوروس شناگر است. براي اثبات اين ادعا، آنان جز چند فسيل نفيس مدرک ديگري نداشتند. گفتني است کاملترين نمونهي آنها در بمباران متفقين عليه آلمان در جنگ جهاني دوم از بين رفته بود. اکنون با تجزيهوتحليل دم اسپينوزوروس مشخص شد دم پهن اين دايناسور شبيه پارويي براي شناگر عمل ميکند. يافتههاي اين تحقيق ماه آوريل در مجلهي Nature منتشر شد. نزار ابراهيم، نويسندهي ارشد اين مطالعه و ديرينهشناس دانشگاه ديترويت ميريس، در بيانيهاي گفت: «اين کشف ميخي بر تابوت اين ايده است که ميگويند دايناسورهاي غيرپرنده هرگز به قلمرو آبزيان حمله نکردهاند. اين دايناسور (اسپينوزوروس) بهطورفعال در عمق آب بهدنبال طعمه بود، نه اينکه در آبهاي کم عمق بايستد و منتظر ماهي باشد.
۲. بهترين معدهي حفظشدهي دايناسورها
دانستن اينکه دايناسورهاي گياهخوار دقيقا چه چيزي خوردهاند، دشوار است. برگها و ساير موادگياهي بهخوبي حالت فسيلي بهخود نميگيرند؛ حتي اگر مواد آلي باستاني بهخوبي حفظ شوند، دانستن اين موضوع داشوار است که دايناسور آن را خورده باشد. شايد هم اين مواد بهطورتصادفي درکنار هم فسيل شده باشند.
کشف فسيل نودوسوريد با دستگاه گوارشي که بهخوبي حفظ شده، به روشنشدن رازورمزهاي تغذيه کمک کرده است. محققان محتويات فسيلشدهي اين جانور ۱۱۲ ساله را تجزيهوتحليل کردند و بديننتيجه رسيدند دايناسور نودوسوريدي فسيلشدهاي بهنام Borealopelta Markmitchelli سرخسخوار بوده است. اين مطالعه ماه ژوئن در مجلهي Royal Society Open Science منتشر شد.
طول Markmitchelli برابر با ۱۸ فوت (۵/۵ متر) بود و تنها انواع خاصي از سرخسها را ميخورد و ظاهرا برگها را به ساقه و شاخهها ترجيح ميداد. همچنين، اين دايناسور سنگهايي بهاندازهي بين نخود و انگور بهنام گاستروليت داشت که احتمالا بهکمک آن موادغذايي را هضم ميکرد.
۳. جنين تيتانوسور شاخدار
قبل از اينکه دايناسورهاي گردنبلند تيتانوسور بزرگ شوند، آيا آنها بچههاي کوچک شاخدار بودند؟ تحقيقي که ماه آگوست در مجلهي Current Biology منتشر شد، نشان ميدهد کشف جنين نادر دايناسور تيتانوسور در آرژانتين حاکي از آن است که اين بچههاي کوچک و موذي شاخ کرگدنيمانند روي پوزهي خود داشتند که تا بزرگسالي آن را از دست ميدادند. هنوز اطلاعاتي در دست نيست که آيا والدين عظيمالجثهي اين دايناسور کوچک ۸۰ ميليون سال قبل، واقعا فکر ميکردند اين شاخ زيبا است؟ البته ممکن است کودک از آن براي بيرونآمدن از پوستهي خود استفاده کند.
۴. تخمهايي با پوستهي نرم
در تحقيقي که نتايجش ماه ژوئن در مجلهي Nature منتشر شد، از کشف اولين تخم دايناسوري صحبت شده که ممکن است پوستهاي نرم داشته باشند. محققان تخمهاي باستاني دو گونه از دايناسورها را کشف کردند: ۱. دايناسور شاخدار Protoceratops که در دورهي کرتاسه زندگي ميکردند؛ ۲. دايناسور Sauropodomorph گردنبلند موسوروس که در دورهي ترياس زندگي ميکردند.
در مطالعهاي جداگانه از مجلهي Nature، گروه ديگري از دانشمندان در قطب جنوب تخم پوستهي نرمي ۶۸ ميليون ساله از موسوسار پيدا کردند که درواقع، دايناسور نيست؛ بلکه هيولايي دريايي خزنده است که در دوران دايناسورها زندگي ميکرده است. براي محققان هنوز معما است اين تخم موسوسار که بهاندازهي توپ فوتبال است، در آب يا مانند لاکپشت در زمين خشک گذاشته شده است.
۵. با پسرعموي T.Rex ملاقات کنيد: «دروگر مرگ»
تيرانوسوروسرکس پسرعموي تازهاي پيدا کرده است که نامي ترسناک دارد: «دروگر مرگ». اين دايناسوري است که درحالحاضر در آلبرتاي کانادا قرار دارد. اين جانور ۷۹/۵ ميليون ساله قديميترين تيرانوسوروس ثبتشده در آمريکايشمالي است. همچنين، در ۵۰ سال گذشته اولينبار است که دايناسور جديدي از گونهي تيرانوسوروس در کانادا کشف و ثبت ميشود.
جاردووريس، دانشجوي دکتري ديرينهشناسي دانشگاه کالگري در آلبرتا و محقق اصلي اين تحقيق، به لايوساينس گفت: «اين دايناسور قطعا حيواني کاملا با ابهت و تقريبا ۸ فوت (۲.۴ متر) بلند بود.» «دروگر مرگ» برجستگيهاي عمودي منحصربهفردي داشت که از چشمانش در امتداد پوزهي بالايي ادامه داشت. دانشمندان هنوز نميدانند چرا بايد جانوري گوشتخوار اين برجستگيها را داشته باشد.
۶. دايناسوري که نبود
يک قطعه کهرباي ۹۹ ميليون ساله از ميانمار (برمه سابق) با جمجمهاي مرموز خبرساز شد که در داخلش بهخوبي محافظت شده است. محققان بر اين باورند اين کوچکترين دايناسور کشفشدهي دنيا است. اين دايناسور پرندهمانند حدود ۱۰۰ دندان تيز و ريز دارد و وزن آن فقط ۰/۰۷ اونس (۲ گرم) است؛ حدود وزن اسکناسهاي دودلاري!
دانشمندان با تجزيهوتحليل قراردادن نمونههاي بيشتر از اين جانور ميگويند اين دايناسور نيست؛ بلکه مارمولک است؛ درنتيجه، مطالعهي اصلي و اوليهي آن پس گرفته شد. حتي درصورت باطلشدن تحقيق اصلي، محققان از اين کشف عجيبوغريب بسيار هيجانزده هستند. محقق اصلي اين مطالعه، Jingmai O'Connor، پيش از اين مطالعه، استاد ارشد ديرينهشناسي مهرهداران در آکادمي چينساينس بود. اکنون، آکادمي چينساينس موزهي فيلد تاريخ طبيعي شيکاگو است.
۷. جنينهاي تيرانوسور
درحالحاضر، تنها دو جنين تيرانوسور کشفشده درحالبررسي و بسيار کوچک هستند. اين درنده ابتدا با جمجمهاي بهاندازهي يک موش شروع تکامل کرد. فسيلهاي اين نوزدان ريز پنچهي انگشتهاي پاي کشفشده در آلبرتا و استخوان فک کشفشده در مونتانا را شامل ميشود. گريگوري فونستون، محقق ارشد تحقيق در دانشگاه ادينبورگ اسکاتلند، ماه اکتبر به لايوساينس گفت: «اين يافتهها فوقالعاده نادر و اولين نمونه از اين نوع در جهان هستند. تيرانوسورهاي نوجوان از هر نوع بهندرت نادر هستند و تاکنون، استخواني پيدا نکردهايم که گمان کنيم ممکن است جنين باشد.»
۸. دو نظريه دربارهي Nanotyrannus
آيا گونهي Nanotyrannus وجود دارد؟ محققان ميگويند برخي از بقاياي تيرانوسور به تيرانوسور پيگمي بهنام Nanotyrannus تعلق دارد؛ درحاليکه برخي ديگر از آنها بقاياي نوعي از Tyrannosaurus rexs است. بيشتر محققان باور دارند وجود Nanotyrannus کاملا منتفي نيست؛ بنابراين تا زمانيکه شواهد بيشتري گردآوري نشود، احتمال واقعيبودن اين جانور وجود دارد.
در مطالعهي ماه ژانويه که يافتههايش در مجلهي ساينسادوانس منتشر شد، دو نمونهي معروف تيرانوسوروس، ملقب به جين و پيتي را مطالعه شدند. با تجزيهوتحليل استخوانها مشخص شد جين و پيتي فقط ۱۳ و ۱۵ سال دارند و استخوانهايشان بهسرعت رشد ميکنند؛ دقيقا مانند يک نوجوان.
در مطالعهي ماه ژوئن که نتايجش در ژورنال PeerJ منتشر شد، ۴۴ نوع مختلف تيرکس بررسي و مراحل رشد گونهها تجزيهوتحليل شدند. تيرکسهاي نوجوان کاملا در منحنيهاي رشد قرار ميگيرند. اين امر نشانميدهد Nanotyrannus تيرکس است و نه گونهاي جداگانه.
۹. دايناسورهاي دوئلکننده به موزه فروخته شدند
سرانجام، دانشمندان درحالبررسي دو فسيل معروف از دايناسورها هستند. اين بهاصطلاح «دايناسورهاي دوئلکننده» فسيل کاملترين Tyrannosaurus rex و Triceratops هستند که کشف شدهاند. دانشمندان بر اين باورند که ممکن است در زمان مرگ اين دو دايناسور در حال دوئل بودهاند. دو فسيل دايناسورها با معاملهاي ۶ ميليون دلاري به موزه علوم طبيعي کارولينايشمالي راه پيدا کردند.
در سال ۲۰۰۶، شکارچيان آماتور فسيلها در مونتانا دايناسورهاي دوئلکننده را کشف کنند؛ اما نتوانستند آنها را بفروشند. حتي در سال ۲۰۱۳ نيز موفق شدند آنها را بفروشند و سرانجام صاحبان زميني که فسيلها در آنجا کشف شد، مدعي وجود آنها شدند. درهرحال، اکنون دايناسورهاي دوئل ۶۷ ميليون ساله در نمايشگاهي خارقالعاده براي مردم و دانشجويان بهنمايش گذشته شدهاند و دانشمندان نيز مشغول مطالعه روي آنها هستند.
۱۰. آيا دايناسورهاي نوکاردکي ميتوانند شنا کنند؟
دايناسور تازهکشفشدهي نوکاردکي بهنام Ajnabia odysseus در جايي پيدا شد که نبايد باشد. مطالعهي ماه نوامبر نشان ميدهد فسيلهاي اين دايناسور در مراکش کشف شده است. نيکلاس لونگريچ، محقق ارشد تحقيق در دانشگاه بات، در بيانيه اي گفت: «اين کاملا بيمحل است؛ مانند يافتن کانگورو در اسکاتلند!» نوکاردکي در آمريکايشمالي تکامل يافت و بعدها به آمريکايجنوبي و آسيا و اروپا راه يافت. ناگفته نماند آفريقا ۶۶ ميليون سال پيش و در اواخر دوران کرتاسه، زمانيکه A. odysseus زنده بود، آفريقا قارهاي جزيرهاي بود. چگونه به آنجا رسيده است؟