ساخت داروی درمان مسمومیت ناشی از قارچ سمی از گیاه خارمریم
ديده بان/مدير گروه فارماکولوژي و طب کاربردي پژوهشکده گياهان دارويي جهاددانشگاهي از تاثير گياه ماريتيغال و عصاره سيليمارين آن در درمان مسموميتهاي ناشي از مصرف قارچهاي سمي خبر داد.
هر سال پس از بارندگي هاي موسمي، گونههاي قارچ سمي در استانهاي مختلف از جمله کرمانشاه، کردستان، لرستان، زنجان و آذربايجان غربي رشد ميکنند که از لحاظ ظاهري شباهت زيادي به قارچهاي خوراکي دارند و تشخيص آنها، توسط افراد عادي ميسر نيست به همين دليل هر ساله با تعداد زيادي مسموميت با اين قارچها در کشورمان مواجه هستيم.
دکتر حسن فلاح حسيني، عضو هيات علمي و مدير گروه فارماکولوژي و طب کاربردي پژوهشکده گياهان دارويي با اشاره به اينکه مواد سمي اين قارچهاي خودرو در اثر پختن يا حرارت تخريب نميشود، گفت: افراد مسموم داراي علائمي مانند دردشکمي، استفراغ، سردرد، تب، نبض تند، ضربان نامنظم قلب، کاهش فشار خون، سرگيجه، غش، تاري ديد، مشکلات تنفسي، تشنگي بيش از اندازه، توهم، هذيان، تشنج، کما دارند و در موارد شديدتر آسيبهاي کبدي، کليوي، مغزي و حتي مرگ گزارش شده است.
وي اظهار کرد: علائم مسموميت با قارچهاي سمي معمولا شش تا ۱۲ ساعت پس از مصرف ظاهر ميشود و بعد از يک تا دو روز، علائم براي مدتي از بين ميروند، اما آماتوکسينها همچنان به کبد حمله ميکنند و ميتوانند از پنج تا هفت روز در بدن باقي بمانند و در صورت عدم پيگيري درمان، آسيب وارده به کبد و کليه يک تا دو هفته بعد از مسموميت ميتواند منجر به مرگ بيمار شود. علت فوت بيشتر مسموميتهاي قارچي ناشي از نارسايي حاد و شديد کبدي است.
فلاح حسيني با بيان اينکه سيليمارين (ماده موثره گياه خارمريم يا ماريتيغال) به طور گستردهاي در درمان مسموميت ناشي از قارچ آمانيتا استفاده ميشود، افزود: اين درمان موجب کاهش مرگ و مير به ميزان ۶۰ تا ۸۰ درصد در بيماران شده است.
وي اظهار کرد: تجويز سيليبين وريدي (mg/kg/day 20-50 به مدت سه تا چهار روز) حداکثر تا ۴۸ ساعت بعد از مسموميت با قارچ آمانيتا موجب مهار آسيب کبدي به طور کامل ميشود. در يک مطالعه که روي ۲۰۵ فرد مسموم شده با قارچ آمانيتا انجام شد ۴۶ مورد مرگ در گروه درمان نشده گزارش شد اما در گروه ۱۶ نفري که سيليبين تجويز شد، هيچ مرگ و ميري گزارش نشد.
فلاح حسيني تصريح کرد: در بررسي ديگري ۱۸ نفر که با قارچ آمانيتا مسموم شده بودند، تحت درمان با سيليبين قرار گرفتند. نتايج نشان داد تنها يک نفر که قارچ را جهت خودکشي مصرف کرده و تا مدت ۶۰ ساعت درمان نشده بود فوت کرده است. سيليبينين براي استفاده در آسيب کبدي ناشي از مسموميت قارچها در اروپا تاييد شده است.
وي تاکيد کرد: در صورت در دسترس نبودن فرم وريدي ميتوان از کپسولهاي ۲۴۰ ميلي گرمي Liversil محصول پژوهشکده گياهان دارويي جهاد دانشگاهي که حاوي سيليمارين است سه بار در روز طبق نظر پزشک استفاده کرد. اين دارو در درمان ديابت و بيماريهاي التهابي کبد و کبد چرب تجويز ميشود.