کشف اولین سیاره شبیه مشتری با اتمسفر خالی

به نقل از فيز، اين سياره‌ي بزرگ گازي که نامش WASP-۶۲b است براي اولين بار در سال ۲۰۱۲ توسط رصد خانه‌ي جنوبي مرکز جستجوي گسترده براي يافتن سياره‌ها(WASP) کشف شد اما جو آن تاکنون از فاصله‌ي نزديک مورد بررسي قرار نگرفته بود.

منزه الم(Munazza Alam) که دانشجوي مرکز علوم اخترفيزيک است و اين تحقيقات را هدايت مي‌کند مي‌گويد: من براي پايان‌نامه خود سيارات کشف شده را انتخاب مي‌کنم و جو آنها را بررسي و دسته بندي مي‌کنم.

WASP-۶۲b که به عنوان يک "مشتري داغ" معروف است، ۵۷۵ سال نوري با ما فاصله دارد و جرمي تقريبا نصف سياره‌ي مشتري منظومه شمسي دارد. با اين حال برخلاف سياره مشتري منظومه ما که تقريبا ۱۲ سال طول مي‌کشد تا به دور خورشيد بچرخد اين سياره فقط در مدت چهار و نيم روز به دور ستاره خود مي‌چرخد. نزديکي بيش از اندازه به ستاره باعث گرماي زياد آن مي‌شود و به همين دليل آن را يک مشتري داغ مي‌ناميم.

الم به وسيله‌ي تلسکوپ هابل(Hubble) داده‌ها و مشاهدات را به وسيله‌ي طيف‌سنجي ثبت کرد. مطالعه تابش‌هاي الکترومغناطيسي به شناخت عناصر شيميايي موجود کمک مي‌کند. الم اين سياره را در حالي که سه بار به دور ستاره خود مي‌گشت، مشاهده کرد و از نورهاي منتشر شده از آن به احتمال وجود سديم و پتاسيم در اتمسفر آن پي برد.

او مي‌گويد: اعتراف مي‌کنم در ابتدا زياد در مورد اين سياره هيجان زده نبودم اما از لحظه‌اي که داده‌ها را بررسي کردم حيرت زده شدم.

درحالي که هيچ شواهدي از وجود پتاسيم به دست نيامد اما وجود سديم در جو اين سياره کاملا واضح بود. اين گروه توانست خطوط طيف نوري سديم را در داده‌هاي به دست آمده مشاهده کند.

الم مي‌گويد: ابر و مه موجود در جو باعث مي‌شود سديم غيرقابل تشخيص شود و ستاره‌شناسان تنها شواهد کمي از وجود آن مي‌توانند پيدا کنند. اين شواهد به دست آمده نشان مي‌دهد که ما با سياره‌اي با اتمسفر خالي طرفيم.

سيارات بدون ابر بسيار نادر هستند و تخمين زده مي‌شود که کمتر از هفت درصد سيارات داراي اتمسفر خالي باشند. براي مثال تنها سياره فراخورشيدي با اتمسفر خالي کشف شده تاکنون سياره‌اي به نام WASP-۹۶b است که در سال ۲۰۱۸ کشف شد و به زحل داغ معروف است.

ستاره‌ شناسان معتقدند سيارات فراخورشيدي که اتمسفر خالي دارند به درک بهتر ما از نحوه‌ي تشکيل‌شان کمک مي‌کنند.

الم مي‌گويد: نادر بودن آن‌ها نشان مي‌دهد که نحوه‌ي شکل‌گيري متفاوتي نسبت به ساير سيارات داشته‌اند. اتمسفر خالي همچنين به يافتن ترکيبات شيميايي کمک مي‌کند که به وسيله‌ي اين ترکيبات مي‌توان به ماده‌ي تشکيل دهنده‌ي سياره پي برد.

با راه اندازي تلسکوپ فضايي جيمز وب(James Webb) در اواخر سال جاري، اين گروه اميدوار است که فرصت‌هاي جديدي براي مطالعه و درک بهتر سياره WASP-۶۲b داشته باشد. فناوري‌هاي بهبود يافته اين تلسکوپ، مانند وضوح بالاتر و دقت بهتر، به محققان کمک مي‌کند تا اتمسفر آن را از نزديک براي يافتن عناصر بيشتر مثل سيليکون جستجو کنند.