تولید فناوری در سازمان‌های فضایی دنیا چگونه است؟

پيشرفت بشر در اکتشافات فضايي و پرده‌برداري از دنياهاي وراي زمين در قرن اخير، به خصوص چند دهه گذشته چشمگير بوده است، اما بر کسي پوشيده نيست که بشر شايد هنوز به شناخت يک ناخن از کل پيکر جهان هستي هم نرسيده است.

شناخت بيشتر از کيهان نيازمند پيشرفت فوق‌العاده فناوري‌هاي در اختيار بشر است تا زمينه اکتشاف بيش از پيش آن فراهم آيد. در اين راه، اين بخش‌هاي تحقيقاتي و توليد کننده فناوري هستند که نقش محوري را ايفا مي‌کنند. در اين گزارش به معرفي اين بخش از سازمان‌ها و شرکت‌هاي فضايي مي‌پردازيم.

ناسا(NASA)

اداره کل ملي هوانوردي و فضا(National Aeronautics and Space Administration) به اختصار "ناسا"(NASA) سازماني مستقل در قوه مجريه حکومت فدرال ايالات متحده آمريکا است که مسئوليت برنامه‌ريزي در حوزه‌هاي برنامه فضايي کشوري و تحقيقات مکانيک پرواز و هوافضا را بر عهده دارد. در زمان جنگ سرد و پس از پرتاب ماهواره اسپوتنيک-۱ توسط اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي به فضا، آمريکا به فکر ايجاد سازمان فضايي ملي خود افتاد و ناسا در ۲۹ ژوئيه ۱۹۵۸ با امضاي رئيس‌جمهور وقت "دوايت آيزنهاور" جاي کميته رايزني ملي هوانوردي آمريکا(ناکا) را گرفت و بنيان‌گذاري شد. "توماس کيت گلنان "به عنوان نخستين مدير ناسا و "هيو لاتيمر درايدن "به عنوان معاون او برگزيده شدند و فعاليت رسمي ناسا از ۱ اکتبر ۱۹۵۸ آغاز شد.

ناسا داراي بخش‌هاي توليد فناوري مختلفي است که در ادامه آنها را معرفي مي‌کنيم.

مرکز تحقيقات پرواز آرمسترانگ(Armstrong Flight Research Center)

مرکز تحقيقات پرواز آرمسترانگ مرکز اصلي ناسا براي پروژه‌هاي تحقيقاتي و آزمايشي پروازهاي پرخطر در جو است. اين مرکز از امکانات و تخصص لازم براي تصويرسازي، طراحي، تجزيه و تحليل، ساخت، تلفيق، حفظ و انجام تحقيقات، تحقيقات پروازي و آزمايش پرواز بر روي وسايل نقليه و سيستم‌هاي تحقيقاتي اصلاح شده يا منحصر به فرد برخوردار است.

مرکز تحقيقات ايمز(Ames Research Center)

مرکز تحقيقات ايمز ناسا يکي از ۱۰ مرکز ميداني ناسا در قلب دره سيليکون کاليفرنيا واقع شده است. اين مرکز از سال ۱۹۳۹ ناسا را ​​در زمينه تحقيق و توسعه در سطح جهاني در زمينه هوانوردي، فناوري‌هاي اکتشافي و علوم همسو با توانايي‌هاي اصلي ناسا ياري مي‌کند.

مرکز تحقيقات گلن(Glenn Research Center)

مرکز تحقيقات گلن ناسا در کليولند اوهايو براي پيشبرد مأموريت‌هاي ناسا در زمينه هوانوردي و اکتشافات فضايي، فناوري‌هاي ابتکاري را طراحي مي‌کند و توسعه مي‌دهد.

مرکز پرواز فضايي گودارد(Goddard Space Flight Center)

مرکز پرواز فضايي گودارد ناسا در گرينبلت مريلند، بزرگترين سازمان ميزبان دانشمندان، مهندسان و فناوران آمريکا است که براي مطالعه زمين، خورشيد، منظومه شمسي و جهان هستي، فضاپيما و ابزار و فناوري‌هاي جديد مي‌سازند.

آزمايشگاه پيشران جت(Jet Propulsion Laboratory)

آزمايشگاه پيشران جت ناسا يک مرکز تحقيقاتي ملي منحصر به فرد است که مأموريت‌هاي رباتيک فضايي و زميني را انجام مي‌دهد. اين آزمايشگاه به اختصار "JPL" ناميده مي‌شود، با ساخت اولين ماهواره علمي مدار زمين در آمريکا، ساخت اولين فضاپيماي موفق بين سياره‌اي و ارسال مأموريت‌هاي رباتيک براي مطالعه تمام سيارات منظومه شمسي و همچنين سيارک‌ها، دنباله‌دارها و کره ماه، به آغاز عصر فضا کمک کرد.

آزمايشگاه پيشران جت ناسا علاوه بر ماموريت‌هاي خود، شبکه فضايي عميق ناسا را نيز ​​ توسعه داده و مديريت مي‌کند که يک سيستم جهاني متشکل از آنتن‌ها است که با فضاپيماهاي بين سياره‌اي ارتباط برقرار مي‌کند.

مرکز فضايي ليندون بي جانسون(Lyndon B. Johnson Space Center)

براي بيش از ۵۰ سال، مرکز فضايي ليندون بي جانسون(JSC) ناسا در هيوستون آمريکا، اين کشور و جهان را به يک ماجراجويي مداوم در اکتشاف، کشف و موفقيت هدايت کرده است. اين مرکز از طريق نوآوري‌هاي فناوري و اکتشافات علمي، نقشي حياتي در تأمين قدرت آمريکا در قرن بيست و يکم ايفا کرده است.

مرکز فضايي کندي(Kennedy Space Center)

مرکز فضايي کندي ناسا در فلوريدا قرار دارد و به نوعي دروازه آمريکا رو به فضا محسوب مي‌شود. اين مرکز از ارسال اولين آمريکايي‌ها به فضا از پايگاه کيپ کاناورال، تا ارسال انسان به کره ماه، روياهاي آمريکا را به واقعيت تبديل کرده است.

اين مرکز از عمليات‌هاي ايستگاه فضايي بين‌المللي(ISS) پشتيباني مي‌کند و در حال همکاري با شرکاي تجاري است تا ماموريت‌هاي آينده را به واقعيت تبديل کند.

کندي همچنين محل اجراي "برنامه خدمات پرتاب" ناسا است. اين برنامه وظيفه پرتاب ماهواره‌ها و مأموريت‌هاي رباتيک را به سفرهايي براي کسب اطلاعات بيشتر در مورد سياره زمين و باز کردن قفل اسرار جهان دارد.

مرکز تحقيقاتي لانگلي(Langley Research Center)

مرکز تحقيقاتي لانگلي ناسا از حدود ۲۰۰ تاسيسات در منطقه‌اي به وسعت ۷۶۴ هکتار در همپتون ويرجينيا تشکيل شده است و حدود ۳۴۰۰ کارمند دارد. لانگلي براي ايجاد پيشرفت‌هاي انقلابي در صنعت هوانوردي، گسترش درک از جو زمين و توسعه فناوري‌هاي اکتشافات فضايي تلاش مي‌کند.

مرکز پرواز فضايي مارشال(Marshall Space Flight Center)

براي بيش از شش دهه، ناسا براي تحويل حياتي‌ترين سيستم‌هاي پيشران و سخت افزار، وسايل نقليه پرتابي پرچمدار، سيستم‌هاي فضايي در سطح جهاني، مهندسي پيشرفته، فناوري‌ها و پروژه‌ها و راه حل‌هاي پيشرفته علوم و تحقيقات به مرکز پرواز فضايي مارشال در هانتسويل آلاباما متکي بوده است. مشارکت‌هاي اين مرکز در برنامه فضايي آمريکا به نفع همه بشريت تمام شده است.

مرکز فضايي جان سي استنيس(John C. Stennis Space Center)

بخشي که امروزه با نام "مرکز فضايي جان سي استنيس" ناسا شناخته مي‌شود، داراي تاريخچه‌اي غني و رنگارنگ از سال ۱۶۹۹ تاکنون است. اين بخش از مي‌سي‌سي‌پي که خانه بوميان آمريکا، مهاجران و دزدان دريايي بوده است، اکنون ميزبان کاوشگران امروزي صنعت فضايي است.

اين مرکز داراي بزرگترين مرکز آزمايش موتور موشک در آمريکا است و به توسعه برنامه‌هاي پروازهاي فضايي انساني ناسا و موارد ديگر کمک مي‌کند.

پژوهشگاه مطالعات فضايي گودارد

تحقيقات در موسسه مطالعات فضايي گودارد(GISS) ناسا بر مطالعه گسترده تغييرات زمين تأکيد دارد که يک ابتکار ميان رشته‌اي است که به تغييرات طبيعي و ساخته دست بشر در محيط زيست زمين که در مقياس‌هاي زماني مختلف رخ مي‌دهند، مي‌پردازد. اين پژوهشگاه در دانشگاه کلمبيا در شهر نيويورک واقع شده است.

تاسيسات مونتاژ "ميشود"( Michoud Assembly Facility)

براي بيش از نيم قرن، تاسيسات مونتاژ "ميشود" ناسا در نيواورلئان کارخانه موشک‌سازي ناسا و تاسيسات برتر آمريکا براي ساخت و مونتاژ سازه‌ها و سيستم‌هاي فضايي در مقياس بزرگ بوده است. اين تأسيسات يکي از بزرگترين واحدهاي جهان با ۸۲۹ هکتار مساحت است که داراي ۴۳ هکتار فضاي توليد تنها زير يک سقف است که فضاي کافي به اندازه بيش از ۳۱ زمين فوتبال را در خود جاي داده است.

"ميشود" تحت مديريت مرکز پرواز فضايي مارشال ناسا است و شامل چندين منطقه در مرکز خود است که توسط شرکت‌هاي تجاري يا پيمانکاران ناسا استفاده مي‌شود.

هم اکنون "ميشود" در حال ساخت و مونتاژ برخي از بزرگترين قسمت‌هاي موشک "سيستم پرتاب فضايي"(SLS) است که قوي‌ترين موشک جهان خواهد بود که فضاپيماي "اوريون"(Orion)، فضانوردان و تجهيزات را براي مأموريت‌هاي جسورانه اکتشافي به ماه و فراتر از آن با خود به فضا خواهد برد.

مرکز مهندسي و ايمني ناسا(NASA Engineering and Safety Center)

ماموريت مرکز مهندسي و ايمني ناسا(NESC) انجام آزمايشات مستقل، تجزيه و تحليل و ارزيابي پروژه‌هاي پرخطر ناسا براي اطمينان از موفقيت و ايمني آنها است. "NESC" براي جلوگيري از مشکلات آينده به ناسا کمک مي‌کند.

تسهيلات پرواز والوپس(Wallops Flight Facility)

تسهيلات پرواز والوپس ناسا خدمات پرتاب و پرواز چابک و کم‌هزينه را براي تأمين نيازهاي دولت و بخش تجاري براي دسترسي سراسر جهان به ماه و فراتر از آن فراهم مي‌کند. اين مرکز روي همه چيز، از هواپيماهاي تحقيقاتي، سيستم‌هاي هوايي بدون سرنشين و بالن‌هاي در ارتفاع زياد گرفته تا موشک‌هاي مدار نزديک و فرا مداري، توانايي‌هاي زيادي را در اختيار ناسا قرار مي‌دهد.

علاوه بر اين، "والوپس" يک مرکز چند کاربره و داراي چند مستأجر در يک مکان جغرافيايي ايده‌آل براي پشتيباني از رديابي و فرماندهي ماهواره‌اي، عمليات‌هاي نظامي و آموزشي، تحقيقات علمي، توسعه و آزمايش فناوري‌ها و همچنين پروژه‌هاي هوافضايي تجاري است. اين مرکز به مجموعه‌هاي مختلفي از جمله نيروي دريايي ايالات متحده، اداره ملي اقيانوس و جو و اداره هواپيمايي فدرال کمک مي‌کند.

سازمان فضايي فدرال روسيه(Roscosmos)

سازمان فضايي فدرال روسيه، سازمان ملي فضايي کشور روسيه است. اين سازمان با نام کوتاه "روسکاسموس" شناخته مي‌شود. روسکاسموس در سال ۱۹۹۲ و پس از فروپاشي شوروي سابق تأسيس شد و ميراث‌دار برنامه‌هاي فضايي شوروي گرديد.

مرکز فرماندهي روسکاسموس در مسکو واقع شده‌ است. مرکز اصلي کنترل پروازهاي فضايي آن در نزديکي شهر کورولف واقع ‌است. مرکز آموزش فضانوردان در شهر استار سيتي واقع شده ‌است. امکانات پرتاب به فضا در پايگاه فضايي "بايکونور" قزاقستان(با سابقه بيشترين پرتاب سرنشين‌دار و بدون سرنشين) و پايگاه فضايي "پلستسک" در شمال روسيه که در درجه اول براي پروازهاي بدون سرنشين نظامي تخصيص يافته است، قرار دارد.

از آنجايي که فعاليت‌هاي علمي روسکاسموس اغلب در سايه نظامي‌گري سردمداران اين کشور است، اطلاعات فعاليت‌هاي درون سازماني آن مانند ناسا يا آژانس فضايي اروپا چندان رسانه‌اي نمي‌شود و اطلاعات دقيقي از بخش‌ها يا ادارات توليد و آزمايش و توسعه فناوري‌هاي مختلف در اين سازمان در دسترس نيست. عهده‌داري رياست "روسکاسموس" توسط ژنرال‌هاي ارتش اين کشور در دوره‌هاي مختلف گواهي بر اين مدعا است.

اما سازمان فضايي شوروي سابق و روسکاسموس کنوني سابقه درخشاني در اکتشافات و علوم فضايي دارند و برگ زريني را در کتاب پيشرفت فضايي بشر ورق زده‌اند. ميراث روسکاسموس به عنوان جانشين اصلي برنامه فضايي شوروي سابق، شامل ساخت اولين ماهواره جهان، اولين پرواز فضايي انسان و اولين ايستگاه فضايي است.

روسکاسموس سال ۲۰۲۰ ميلادي بودجه ۲.۷۷ ميليارد دلاري داشت که نشان از اهميت بالاي علوم و فناوري‌هاي فضايي نزد روسيه است.

آژانس فضايي اروپا(European Space Agency)

آژانس فضايي اروپا(ESA) سازمان فضايي اتحاديه اروپا است. اين سازمان دولتي بين‌المللي که به اکتشاف فضا و فضانوردي اختصاص داده شده داراي ۲۲ کشور عضو است. آژانس فضايي اروپا در سال ۱۹۷۵ تأسيس شده و مرکز آن در پاريس فرانسه داراي بيش از دو هزار نفر نيروي انساني با بودجه سالانه در حدود شش ميليارد يورو(در سال ۲۰۱۹) است. برنامه‌هاي پروازهاي فضايي آژانس فضايي اروپا شامل پروازهاي فضايي با سرنشين، عمدتاً از طريق شرکت در برنامه‌هاي ايستگاه فضايي بين‌المللي، راه‌اندازي و شرکت در ماموريت‌هاي اکتشافي بدون سرنشين به سيارات ديگر و ماه، رصد زمين از فضا، دانش فضايي، ارتباط از راه دور و همچنين نگهداري از پايگاه فضايي بزرگ "گويان" در پايگاه فضايي گويان در گويان فرانسه در آمريکاي جنوبي و طراحي و راه‌اندازي وسايل ترابري فضايي است. وسيله اصلي پرتاب در آژانس فضايي اروپا موشک "آريان ۵" است.

۲۲کشور اروپايي شامل آلمان، اتريش، اسپانيا، استوني، ايتاليا، ايرلند، بريتانيا، بلژيک، پرتغال، دانمارک، روماني، سوئد، سوئيس، فرانسه، فنلاند، لوکزامبورگ، مجارستان، نروژ، هلند، يونان، جمهوري چک و روماني اعضاي اين سازمان را تشکيل مي‌دهند.

اين سازمان همچنين با ناسا در حال ساخت ماژول "آوريون"(Orion) است که با موشک "سيستم پرتاب فضايي"(SLS) ناسا به پرواز درخواهد آمد.

مراکز و تاسيسات توليد فناوري آژانس فضايي اروپا به شرح زير است:

مأموريت‌هاي علمي آژانس فضايي اروپا در مرکز "ESTEC" در نوردويک هلند

مرکز مأموريت‌هاي رصد زمين در فراکاستي ايتاليا

مرکز کنترل ماموريت آژانس فضايي اروپا "ESOC" در دارمشتات آلمان

مرکز فضانوردان اروپا(EAC) که فضانوردان را براي ماموريت‌هاي آينده آموزش مي‌دهد و در کلن آلمان واقع شده است

مرکز اروپايي کاربردهاي فضايي و ارتباطات از راه دور(ECSAT) که يک موسسه تحقيقاتي تاسيس شده در سال ۲۰۰۹ در هارول انگليس است

مرکز نجوم فضايي اروپا(ESAC) در ويلانوئوا دلا کاناداي مادريد اسپانيا

نقشه و برنامه علمي آژانس فضايي اروپا يک برنامه بلند مدت مشتمل بر ماموريت‌هاي علوم فضايي و اکتشافات فضايي است.

سازمان ملي فضايي چين (CNSA)‎ 

سازمان ملي فضايي چين سازمان فضايي کشور چين است. برنامه فضايي چين از سال ۱۹۶۱ ميلادي با پرتاب موشک به فضا آغاز شد و با ساخت ماهواره با کمک شوروي گسترش يافت. در سال ۱۹۷۰ ميلادي چين توانست پنجمين کشوري شود که ماهواره ساخت خود را به فضا مي‌فرستد. پس از آن چين برنامه فرستادن انسان به فضا را در دستور کار خود قرار داد و بالاخره در سال ۲۰۰۳ ميلادي موفق شد پس از شوروي و آمريکا سومين کشور جهان باشد که انسان به فضا مي‌فرستد.

چين همچنين پيشنهاد همکاري در ايستگاه فضايي بين المللي را داد، ولي اين پيشنهاد با مخالفت آمريکا روبرو شد. به اين دليل چين برنامه ساخت ايستگاه فضايي چيني را در دستور کار خود قرار داده است.

اين سازمان به تازگي براي اولين بار با ارسال يک کاوشگر به نيمه تاريک ماه توانست از آن منطقه نمونه‌برداري کند و نمونه‌ها را به سلامت به زمين بياورد.

چهار بخش تحت نظر CNSA وجود دارد که گروه برنامه‌ريزي عمومي، گروه مهندسي سيستم، گروه علوم و فناوري و کنترل کيفيت و گروه امور خارجه است که دو گروه مهندسي سيستم و علوم و فناوري و کنترل کيفيت وظيفه توليد، آزمايش و توسعه فناوري‌هاي مختلف را براي اين سازمان فضايي بر عهده دارند.

آژانس پژوهش‌هاي هوافضاي ژاپن(Japan Aerospace Exploration Agency)

آژانس پژوهش‌هاي هوافضاي ژاپن سازمان ملي فضايي کشور ژاپن است. اين سازمان با نام کوتاه "جاکسا" يا "ژاکسا"(JAXA) شناخته مي‌شود. "جاکسا" در تاريخ يکم اکتبر ۲۰۰۳ ميلادي از طريق ادغام سه سازمان مستقل تشکيل شد و مسئول پژوهش، توسعه فناوري و پرتاب ماهواره به مدار زمين است. اين سازمان همچنين در بسياري از ماموريت‌هاي پيشرفته ديگر مانند اکتشاف سيارک و احتمال مشارکت در اکتشاف‌هاي سرنشين‌دار ماه درگير است.

سه سازماني که جاکسا از ادغام آنها تشکيل شد، موسسه علوم فضايي و نجوم ژاپن(ISAS)، آزمايشگاه ملي هوافضاي ژاپن(NAL) و آژانس ملي توسعه فضايي ژاپن(NASDA) بود.

مرکز اين سازمان اکنون در مرکز فضايي تانيگاشيما در جزيره تانيگاشيما در استان کاگوشيماي ژاپن قرار دارد.

پيش از تأسيس جاکسا، سازمان "ISAS" در برنامه فضايي خود در زمينه نجوم اشعه ايکس طي دهه‌هاي ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ ميلادي بيشترين موفقيت را داشته است. زمينه موفقيت آميز ديگر براي جاکسا "تداخل سنجي خط پايه بسيار طولاني"(VLBI) طي مأموريت "HALCA" بوده است. گفتني است که "VLBI" در به تصوير کشيدن نخستين عکس از يک سياه‌چاله نقش داشت. جديدترين موفقيت اين سازمان نيز نمونه‌برداري از سيارکي موسوم به "ريوگو" و آوردن نمونه‌ها به زمين است.

آزمايش فناوري‌هاي ارتباطي يکي از وظايف اصلي جاکسا است.

دانشمندان فعال در اين سازمان در زمينه‌هاي مختلفي مشغول توليد و توسعه فناوري‌هاي مختلف فضايي هستند که از جمله آنها مي‌توان به فناوري‌هاي پرتاب موشک و فناوري استفاده چند باره از آنها، ماموريت‌هاي قمري و ميان‌سياره‌اي، فناوري‌هاي رصدي فضا و زمين، فناوري‌هاي ارتباطي، ساخت و توسعه ماهواره‌ها، توسعه هواپيماهاي مافوق صوت و فناوري‌هاي لازم براي انجام ماموريت‌هاي سرنشين‌دار نام برد.

جاکسا از سازمان‌هاي زير تشکيل شده است:

اداره فناوري فضايي ۱

اداره فناوري فضايي ۲

اداره فناوري پروازهاي فضايي انساني

اداره تحقيق و توسعه

اداره فناوري هوانوردي

موسسه علوم فضايي و فضانوردي(ISAS)

مرکز نوآوري اکتشافات فضايي

جاکسا همچنين داراي مراکز تحقيقاتي در بسياري از نقاط ژاپن و برخي از دفاتر در خارج از اين کشور است که شامل موارد زير هستند:

مرکز تحقيقات رصد زمين(EORC) در توکيو

مرکز رصد زمين(EOC) در هاتوياما سايتاتاما

مرکز آزمايش نوشيرو(NTC) در نوشيرو آکيتا که در سال ۱۹۶۲ تاسيس شده است و ساخت و آزمايش موتورهاي موشک را انجام مي‌دهد.

مرکز بالن سانريکو (SBC)

مرکز فضايي کاکودا (KSPC)در کاکودا مياگي که توسعه موتورهاي موشکي را بر عهده دارد و عمدتا روي توسعه موتورهاي سوخت مايع کار مي‌کند.

پرديس ساگاميهارا (ISAS) که توسعه تجهيزات آزمايشگاهي براي موشک‌ها و ماهواره‌ها را بر عهده دارد.

مرکز فضايي تانه‌گاشيما که در حال حاضر سايت پرتاب موشک‌هاي "H-IIA" و "H-IIB" است.

مرکز فضايي تسوکوبا(TKSC) که در تحقيق و توسعه ماهواره‌ها و موشک‌ها و رديابي و کنترل ماهواره‌ها نقش دارد. آموزش فضانوردان نيز در اين مرکز انجام مي‌شود.

مرکز فضايي اوچينورا(USC) که در حال حاضر سايت پرتاب موشک "اپسيلون"(Epsilon) است.

سازمان پژوهش‌هاي فضايي هند(Indian Space Research Organisation) 

سازمان پژوهش‌هاي فضايي هند که به اختصار ISRO ناميده مي‌شود، آژانس فضايي اصلي کشور هند است و بزرگترين آژانس فضايي دولتي دنيا به ‌شمار مي‌رود. هدف اصلي اين سازمان توسعه فناوري فضايي و کاربرد آن در منافع ملي اين کشور است.

سازمان پژوهش‌هاي فضايي هند در سال ۱۹۶۹ بنيان‌گذاري شدند و نخستين ماهواره خود به نام "آرياباتا" را با کمک اتحاد جماهير شوروي در آوريل ۱۹۷۵ به فضا پرتاب کرد. ماهواره "روهيني" نيز نخستين ماهواره‌اي بود که توسط موشک ساخت هند موسوم به "SLV-۳" در مدار زمين قرار گرفت. اين سازمان پس از آن موشک "PSLV" را براي قرار دادن ماهواره در مدار قطب‌آهنگ و موشک "GSLV" را براي قرار دادن ماهواره‌هاي زمين‌آهنگ ساخته است. اين موشک‌ها تاکنون چندين ماهواره مخابراتي و ماهواره ديده‌باني زمين را در مدار قرار داده‌اند.

سامانه‌هاي ناوبري جهاني مانند "GAGAN" و سامانه ماهواره‌اي ناوبري منطقه‌اي هند نيز توسط اين سازمان توسعه يافته‌اند.

سازمان پژوهش‌هاي فضايي هند در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۸ نخستين فضاپيماي خود به نام "چاندرايان-۱" را به کره ماه فرستاد. در ۵ نوامبر ۲۰۱۳ نيز فضاپيمايي را به مريخ فرستاد که در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴ با موفقيت در مدار مريخ قرار گرفت. بدين‌ترتيب هند تبديل به نخستين کشور آسيايي شد که توانسته به مدار مريخ دست يابد.

چشم‌انداز ISRO دستيابي به فناوري فضايي براي توسعه ملي از طريق دنبال کردن تحقيقات علوم فضايي و اکتشافات فضايي است. از ديگر ابعاد اين چشم‌انداز که براي سال ۲۰۲۵ در نظر گرفته شده مي‌توان به موارد زير اشاره کرد:

ايجاد سيستم مخابراتي و راهبري ماهواره‌اي براي نيازهاي ارتباطي و امنيتي مناطق روستايي

ارتقا قابليت تصويربرداري ماهواره‌اي براي مديريت منابع طبيعي، آب و هوا و تغييرات جوي

انجام مأموريت‌هاي فضايي براي درک بهتر منظومه خورشيدي و جهان هستي

اکتشافات سياره‌اي

توسعه پرتاب‌کننده‌هاي محموله‌هاي سنگين

ارسال انسان به فضا

سفر به مريخ در ۲۰۳۰

سازمان فضايي هند توسط وزارت فضا در دولت هند اداره مي‌شود. وزارت فضا خود تحت امر کميسيون فضايي است و آژانس‌ها و موسسات زير را مديريت مي‌کند:

سازمان تحقيقات فضايي هند

شرکت "آنتريکس"(Antrix) در بنگلور که بازوي بازاريابي ISRO است

آزمايشگاه تحقيقات فيزيکي(PRL) در احمدآباد

آزمايشگاه ملي تحقيقات جوي(NARL) در گادانکي آندرا پرادش

مرکز "NewSpace India Limited" شاخه تجاري ISRO در بنگلور

مرکز کاربردهاي فضايي شمال شرقي(NE-SAC) در اوميام

آزمايشگاه نيمه هادي(SCL) در موهالي

موسسه علوم و فنون فضايي هند(IIST) در دانشگاه فضايي هند

مرکز فضايي "ويکرام ساراباي"

مرکز سيستم‌هاي پيشران مايع

مرکز برنامه‌هاي فضايي

مرکز ماهواره‌اي "U R Rao"

آزمايشگاه سيستم‌هاي الکترواپتيک

مرکز فضايي "ساتيش داوان"

اين مراکز و چندين مرکز و موسسه و آزمايشگاه ديگر همگي به ISRO در توليد و آزمايش و توسعه فناوري‌هاي مختلف فضايي براي پيشبرد اهداف خود کمک مي‌کنند.

سازمان‌هاي فضايي خصوصي

تا يکي دو دهه گذشته فناوري‌هاي فضايي در انحصار دولت‌هاي کشورهاي قدرتمند بود و رقابت در عرصه فضا بيشتر يک رقابت نظامي بود تا يک رقابت صرفا علمي. اما طي دو دهه گذشته و به خصوص ساليان اخير، شرکت‌هاي خصوصي بزرگ و حالا حتي استارتاپ‌ها نيز وارد گود شده‌اند و اتفاقا نقش بسزايي در پيشرفت فناوري‌هاي فضايي ايفا مي‌کنند.

شايد بارزترين مثال از اين شرکت‌ها، شرکت فضايي خصوصي "اسپيس‌ايکس"(SpaceX) باشد که توسط يکي از ثروتمندترين افراد دنيا يعني "ايلان ماسک" بنيان‌گذاري شده است و مي‌توان گفت عرصه فضا را با ابداعاتي نظير ساخت موشک‌هاي چند بار مصرف دگرگون کرده است.

اين شرکت‌ها که به مانند سازمان‌هاي فضايي کشورها عريض و طويل نيستند، با توجه به اينکه صرفا مصرف کننده نيستند و از بودجه دولتي بهره‌اي ندارند، بايد خودشان درآمدزايي داشته باشند و به همين دليل با استفاده از بهترين مهندسان و دانشمندان و حداقل نيروي انساني در پي کسب موفقيت‌هاي بزرگ و توسعه فناوري‌هاي نوآورانه هستند.

از بارزترين شرکت‌هاي فعال در اين حوزه در حال حاضر مي‌توان از همين شرکت آمريکايي "اسپيس‌ايکس"، شرکت آمريکايي "بلو اوريجين"(Blue Origin) بنا نهاده شده توسط يکي ديگر از ثروتمندترين افراد دنيا "جف بزوس" و شرکت انگليسي "ويرجين گلکتيک"(Virgin Galactic) که تمرکزش بر راه‌اندازي گردشگري فضايي و حمل و نقل انسان‌ها به مدار زمين طي يک پرواز چند دقيقه‌اي است، نام برد.

شرکت "اسپيس‌ايکس" تاکنون موفقيت‌هاي شگرفي به دست آورده است. اين شرکت آمريکا را به آرزوي خود رساند و پس از بيش از يک دهه کاري کرد تا آمريکا بتواند دوباره از خاک خودش و بدون نياز به روسيه، توسط موشک "فالکون۹" و کپسول "کرو دراگون" فضانورد به ايستگاه فضايي بين‌المللي بفرستد.

همچنين ساخت موشک چند بار مصرف "فالکون ۹" از موفقيت‌هاي بزرگ اين شرکت است که هزينه پرتاب‌هاي فضايي به شکل چشمگيري کاهش داده است و حتي ناسا نيز اکنون براي ارسال برخي محموله‌هاي خود از اين شرکت ياري مي‌گيرد.

اين شرکت در اقدامي جالب توجه، برنامه موسوم به "استارلينک"(Starlink) را در پيش گرفته است که هدف از آن، ارسال بيش از ۱۲ هزار ماهواره اينترنتي به مدار زمين و فراهم کردن امکان اتصال به شبکه اينترنت از اقصي نقاط کره زمين، حتي دورافتاده ترين نقاط آن است.

"اسپيس‌ايکس" روياي ارسال انسان ابتدا به ماه و سپس مريخ را در سر مي‌پروراند و در اين راه با ساخت موشک "استارشيپ" و ديگر فناوري‌هاي لازم سخت در تلاش است.

شرکت "بلو اوريجين" نيز با ساخت و توسعه موشک چند بار مصرف "نيو شپرد"(New Shepard) و کپسول در حال توسعه "اوريون"(Orion) جدي‌ترين رقيب شرکت "اسپيس‌ايکس" شناخته مي‌شود. اين شرکت نيز در اين عرصه به موفقيت‌هاي قابل توجهي رسيده است و به خوبي در حال پيشرفت است.

شرکت انگليسي "ويرجين گلکتيک" نيز که توسط "ريچارد برانسون" بنيان نهاده شده، روشي نوين را براي ارسال ماهواره و رساندن موشک به مدار زمين در سر دارد که تاکنون با انجام آزمايش‌هاي گوناگون بسيار به آن نزديک شده است. اين شرکت مي‌خواهد ابتدا موشک را با يک هواپيماي مخصوص به ارتفاع ببرد و سپس موشک را به سمت مدار زمين شليک کند تا هزينه پرتاب موشک و ماهواره به شکل چشمگيري کاهش يابد.

همچنين شايد بتوان گفت که بزرگترين روياي "ويرجين گلکتيک" راه‌اندازي گردشگري فضايي است. اين شرکت قصد دارد در مرحله اول امکان سفري چند دقيقه‌اي به وراي جو زمين را براي علاقه‌مندان، البته آنهايي که استطاعت پرداخت بهاي بليت گران‌قيمت اين سفر را دارند، فراهم کند.

در کل به نظر مي‌رسد ظهور شرکت‌هاي خصوصي و استارتاپ‌ها به عرصه فضا و فناوري‌هاي فضايي فرصتي ناب براي پيشرفت اين حوزه و تقويت بال‌هاي انسان براي کشف هرچه بيشتر جهان هستي به ارمغان آورده است. فرصتي که همراه با پيشرفت فناوري‌هاي فضايي مي‌تواند به استفاده از نتايج آن همين‌جا روي زمين و در زندگي روزمره منجر شود. چنان‌که تاکنون نيز بسياري از فناوري‌ها که ابتدا براي سفرهاي فضايي و فضانوردان ابداع شده است، راه خود را به زندگي روزمره مردم دنيا باز کرده‌اند و موجب راحتي و آسايش بشر امروزي شده‌اند.