چقدر طول میکشد تا پای پیاده دور ماه قدم بزنیم؟

زوميت/ پيادهروي روي ماه و طيکردن محيط کامل ماه ميتواند سريعتر از تصور اوليه انجام شود؛ اما ازنظر تدارکات دشوار است.
از نگاه ما از روي زمين، ماه کوچک بهنظر ميرسد؛ اما اگر ميخواستيد سوار سفينهاي فضايي شويد و لباس مخصوص فضانوردي بپوشيد و روي ماه قدم بزنيد، چقدر طول ميکشيد تا دور ماه را بگرديد؟ پاسخ اين پرسش به عوامل بسياري بستگي دارد؛ ازجمله سرعت راهرفتن و مدت زمان صرفشده براي پيادهروي در روز و استفاده از کدام مسيرهاي براي اجتناب از توپوگرافي خطرناک. چنين سفري دور ماه ممکن است بيش از يک سال طول بکشد؛ اما مشکلات بسيار بيشتري وجود دارد که بايد بر آنها غلبه کرد.
درمجموع، تاکنون دوازده انسان به سطح ماه قدم گذاشتهاند که همهي آنها بين سالهاي ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ از اعضاي مأموريتهاي آپولو بودند. صحنههاي مربوط به راهرفتن فضانوردان روي ماه نشان ميداد قدمزدن در شرايط جاذبهي کم ماه (يکششم جاذبهي زمين) چقدر دشوار است. پژوهشهاي بعدي ناسا نشان داد انسانها ميتوانند بسيار سريعتر از فضانوردان آپولو در آن زمان روي ماه حرکت کنند.
در طول مأموريتهاي آپولو، فضانوردان با سرعت ۲/۲ کيلومتربرساعت روي ماه راه ميرفتند. اين سرعت کم عمدتا بهدليل لباسهاي فضانوردي داراي فشار خاص و زمختي بود که با درنظرگرفتن قابليت تحرک طراحي نشده بود. اگر ماهنوردان لباسهاي راحتتري داشتند، شايد حرکت براي آنها بسيار راحتتر بود و با سرعت بيشتري راه ميرفتند.
بهگزارش لايوساينس، سال ۲۰۱۴ مطالعهاي از ناسا در مجلهي Journal of Experimental Biology منتشر شد که در آن، آزمايش شده بود انسانها در گرانش شبيهسازيشدهي ماه با چه سرعتي ميتوانند راه بروند. براي انجام اين کار، پژوهشگران از هشت شرکتکننده که سه نفرشان فضانورد بودند، خواستند روي تردميلي در هواپيماي DC-9 قدم بزنند که در مسيرهاي سهميوار خاصي روي زمين حرکت ميکرد تا گرانش ماه را شبيهسازي کند. شرکتکنندگان توانستند حداکثر با سرعت پنج کيلومتربرساعت قدم بزنند. اين سرعت نهتنها دو برابر سرعت قدمزدن فضانوردان آپولو است؛ بلکه به سرعت ۷/۲ کيلومتربرساعت، يعني متوسط حداکثر سرعت پيادهروي روي زمين نزديک است.
دليل اينکه شرکتکنندگان توانستند با چنين سرعتي قدم بزنند، اين بود که همانند زمان دويدن روي زمين بازوهاي خود را آزادانه ميتوانستند حرکت دهند. اين حرکت نوساني نيروي رو به پاييني بهوجود ميآورد که تا حدي کمبود گرانش را جبران ميکند. يکي از دلايل کُندي فضانوردان آپولو در سطح ماه اين بود که بهدليل لباسهاي دستوپاگير نميتوانستند بازوهايشان را آزادانه حرکت دهند.
با حداکثر سرعت فرضي جديد، قدمزدن دور ماه ۹۱ روز طول ميکشد (محيط ماه ۱۰،۹۲۱ کيلومتر است). در اين سرعت، حدود ۳۳۴ روز طول ميکشد تا بدون توقف محيط زمين را قدم بزنيم (محيط زمين روي خط استوا ۴۰۰۷۵ کيلومتر است). اين کار در عمل بهدليل اقيانوسها غيرممکن است. بديهي است ۹۱ روز پيادهروي بدون توقف امکانپذير نيست؛ بنابراين، پيادهروي واقعي دور ماه زمان بسيار بيشتري ميبرد.
برنامهريزي مسير
قدمزدن روي ماه با مشکلات مختلفي نيز مواجه است. آيدان کاولي، مشاور علمي آژانس فضايي اروپا، ميگويد اين کار امکانپذير، ولي ازنظر تدارکاتي دشوار است. يکي از مشکلات بزرگ حمل ملزوماتي مانند آب و غذا و اکسيژن است که حمل آنها حتي در وضعيت گرانش کمِ ماه نيز دشوار است؛ چراکه حجم بسيار زيادي خواهند داشت. بنابراين، بايد وسيلهي نقليهي پشتيباني با خود داشته باشيد. اين وسيلهي نقليه ميتواند بهعنوان سرپناه نيز عمل کند.
بهگفتهي کاولي، بسياري از آژانسها بهدنبال وسيلهي سياري هستند که فشار هواي تنظيمپذير داشته باشد که بتواند فضانوردان را هنگام انجام مأموريتهاي اکتشافي حمايت کند. بدينترتيب، ميتوانيد از آن براي استراحت در شب و تأمين وسايل لازم استفاده کنيد و سپس در روز برگرديد و دوباره به راهرفتن ادامه دهيد.
ماجراجويان ماه به لباس فضانوردياي نياز دارند که ازنظر قابليت حرکت بهينه باشد. کاولي معتقد است لباسهاي فضانوردي کنوني هنوز با درنظرگرفتن حرکات بيشازحد طراحي نشدهاند؛ اما برخي آژانسها در حال ساخت لباسهاي متناسبي هستند که اجازه ميدهد بازوها بهخوبي هنگام راهرفتن حرکت کنند.
هريسون هاگان جک اشميت، فضانورد دانشمند و خلبان ماهنشين مأموريت آپولو ۱۷، با ابزار نمونهبرداري خود ماه را کاوش ميکند
افزونبراين، توپوگرافي خشن ماه پيداکردن مسيري مناسب روي آن را دشوار ميکند. روي سطح ماه دهانههاي شهابسنگي وجود دارد که عمق آنها ميتواند به چند مايل برسد و بايد آنها را دور زد. هنگام برنامهريزي مسير بايد نور و دما را نيز در نظر بگيريد. در خط استواي ماه و در طول روز، با دماهايي درحدود ۱۰۰ درجهي سانتيگراد مواجه ميشويد و سپس هنگام شب، دما به چيزي حدود منفي ۱۸۰ درجهي سانتيگراد ميرسد.
روي ماه روزهايي وجود دارد که در آن نورخورشيد کم است يا اصلا وجود ندارد و حداقل نيمي از سفر بايد در تاريکي انجام شود. ايجاد محافظت دربرابر اين درجهحرارتهاي شديد ميتواند با لباسهاي مخصوص و وسيلهي سيار براي محافظت ممکن شود؛ ولي دما نيز ميتواند حالت رِگوليت (سنگپوشه) را تغيير دهد که و روي سرعت راهرفتن روي آن تأثير بگذارد. رِگوليت نوعي خاک خاکستري ريز است که بستر سنگي ماه را ميپوشاند.
تابشها ميتواند خطر بيشتري بههمراه داشته باشد؛ زيرا ماه برخلاف زمين، ميدان مغناطيسي ندارد که با منحرفکردن تابشهاي خطرناک از رسيدن آنها به سطح زمين مانع شود. بهگفتهي کاولي، اگر فعاليتهاي خورشيدي مهمي در آن زمان وجود نداشته باشد، ممکن است خيلي بد نباشد؛ اما اگر شرارههاي خورشيدي يا خروج جرم از تاج خورشيدي وجود داشته باشد و درمعرض سطوح زيادي از تابشها قرار گيريد، ميتواند شما را بهشدت بيمار کند. شرارههاي خورشيدي و خروج جرم از تاج خورشيدي هر دو مقادير زيادي انرژي و ذرات مغناطيسي آزاد ميکنند؛ ولي ازنظر نوع ذراتي که منتشر ميکنند، مدت زمان رويداد و روش حرکت تابشهايي که توليد ميکنند، باهم اختلاف دارند.
اين نوع مأموريت بهدليل نياز به حرکت در گرانش کم، به عضلات و سيستم قلبيعروقي فشار ميآورد و به تمرين استقامتي زيادي نياز دارد. کاولي گفت براي اين کار بايد فضانوردي با سطح آمادگي فوقماراتن را بفرستيد. حتي در آن صورت، پيادهروي با حداکثر سرعت فقط براي حدود سهچهار ساعت در روز ممکن است. بنابراين، اگر فردي براي چهار ساعت در روز با سرعت پنج کيلومتربرساعت راه برود، يک دور کامل حول ماه چيزي حدود ۵۴۷ روز يا تقريبا ۱/۵ سال زمان نياز دارد؛ البته با اين فرض که مسير با دهانهها خيلي دور نشود و بتواند با تغييرات دمايي و تابش کنار آيد.
از ديدگاه کاولي، انسانها حداقل تا اواخر دههي ۲۰۳۰ يا اوايل دههي ۲۰۴۰، فناوري يا تجهيزات لازم براي دستيابي به چنين هدفي را نخواهند داشت و هيچ آژانسي از چنين مأموريتي حمايت نخواهند کرد؛ مگر اينکه ميلياردر ديوانهاي بخواهد آن را امتحان کند که در اين صورت ممکن است انجام شود.