شناسایی شکل پای ایرانی‌ها

مطالعات گذشته نشان مي‌دهد که پا از لحاظ شکل ظاهري و اندازه انگشتان، مدل‌هاي مختلفي دارد. در کشورهاي مختلف پا از لحاظ شکل ظاهري ارزيابي شده و هر کشوري مدل هندسي رايج پاي مردم، نظاميان و يا ورزشکاران کشور خود را بررسي کرده است.

با تعاريف گوناگون مدل‌هاي مختلفي از پا معرفي شده است. اين مدل‌ها شامل پاي مصري، رومي، يوناني، شبه‌رومي و مربعي هستند.

پاي مصري؛ مدل پايي است که طول انگشت شست از ساير انگشتان بلندتر است و به عبارتي ديگر طول انگشت اول بلندتر از طول انگشت دوم، انگشت دوم بلندتر از انگشت سوم، انگشت سوم بلندتر از انگشت چهارم و انگشت چهارم بلندتر از انگشت پنجم است.

پاهاي رومي؛ پاهايي هستند که طول انگشت دوم و سوم با هم برابر است. در پاهاي شبه‌رومي؛ طول انگشت دوم و انگشت شست از ديگر انگشتان بلندتر است. در مدل پاي يوناني؛ طول انگشت دوم از انگشت شست و ساير انگشتان بلندتر است. در افراد داراي پاي مربعي نيز همه انگشتان پا هم‌اندازه هستند.

در مورد ويژگي‌هاي پاي ايرانيان هيچ‌گونه اطلاعاتي در دسترس نيست. اين اطلاعات در طراحي کفش‌ها و کفي‌ها براي فعاليت روزمره و ورزشي سالم و راحت مردم بسيار مهم است. همچنين تهيه کفش ورزشي مناسب در هر رشته ورزشي نيز براي اجراي بهتر ورزش اهميت زيادي دارد. به همين دليل پژوهشگران با انجام يک مطالعه به بررسي مدل پاي ايرانيان پرداختند.

پژوهشگران با توجه به جمعيت ايران و حذف جمعيت افراد زير ۱۸ سال و بالاي ۶۰، جامعه آماري مطالعه را ۳۸۵ نفر در نظر گرفتند و در هشت شهرستان استان‌هاي تهران، گلستان، مازندران،‌ خوزستان،‌ لرستان، آذربايجان غربي، آذربايجان شرقي و مرکزي، تصوير پاي افراد را با استفاده از دستگاه پدوسکوپ بررسي کردند.

مشاهدات اين مطالعه نشان داد که در جامعه زنان ايراني، «پاي مصري» با فراواني حدود ۴۰ درصد و پاي شبه رومي با فراواني ۳۳ درصد بيشترين فراواني را دارند و عمده پاي زنان ايران، مدل پاي مصري و شبه رومي است.

در جامعه مردان نيز پاي شبه رومي با فراواني حدود ۴۳.۵ درصدي و پاي مصري با فراواني حدود ۴۳ درصدي بيشترين فراواني را دارند و مدل شبه رومي و مصري بيشترين فراواني را در جامعه مردان دارد.

در اين مطالعه مدل پاي مربعي در جامعه ايران مشاهده نشد و مي‌توان نتيجه گرفت که در ساخت کفش‌ها، نبايد جلوي کفش مستطيل شکل باشد.

همچنين در اين مطالعه ۲۲ درصد از خانم‌ها و چهار درصد از آقايان در هر دوپا داراي شکل پاي نامتعارف بودند.

پژوهشگران اين مطالعه عنوان کردند که به علت غالب بودن شکل پاي مصري در جامعه ايراني، بيماري‌هايي نظير آنيکوکريپتوسيس يا فرورفتن ناخن در گوشت، شايع است.

در اين انجام اين پژوهش اشکان علي شريف‌نژاد؛ پژوهشگر بيومکانيک و فناوري ورزشي پژوهشگاه تربيت‌بدني و علوم ورزشي، عليرضا مسيبي از گروه مهندسي مکانيک دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، بابک منافي از گروه مهندسي مکانيک موسسه آموزش عالي آوج قزوين و فرانک عراقي از گروه مهندسي مکانيک دانشگاه اميرکبير، مشارکت داشتند.

يافته‌هاي اين مطالعه به صورت مطالعه زمستان ۱۳۹۹ به صورت مقاله علمي پژوهشي با عنوان «ارزيابي و تعيين مدل پا: مطالعه موردي کشور ايران» در فصل‌نامه علمي پژوهشي طب توانبخشي، منتشر شده است.