ستارهشناسان شرارهای عظیم را در نزدیکترین ستاره به خورشید رصد کردند

ديجي کالا/دانشمندان با استفاده از رصدخانههاي قدرتمند زميني و فضايي، بزرگترين شرارهي ستارهاي که تا کنون از نزديکترين ستاره به منظومهي خورشيدي، پروکسيما قنطورس کشف شده را ثبت کردند.
آرايهي يک کيلومتر مربعي استراليا (ASKAP)، آرايهي ميليمتري بزرگ آتاکاما (ALMA)، تلسکوپ فضايي هابل، ماهواره نقشهبردار فراخورشيدي گذران ناسا و تلسکوپ دي پون ابزارهاي قدرتمندي بودند که براي ثبت يک رويداد عظيم نجومي با هم همکاري کردند.
منجمان به کمک آنها توانستند بزرگترين شرارهي ثبت شده از پروکسيما قنطورس، نزديکترين همسايهي خورشيد و يکي از شناختهشدهترين ستارههاي کمجرم را رصد کنند و نتايج اين يافتهها در نشريهي Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
پروکسيما قنطورس (Proxima Centauri) کوچکترين عضو سامانهي آلفا قنطورس است. ستارهاي از نوع M5.5 که تنها در فاصلهي ۴٫۲۴۴ سال نوري از ما در صورت فلکي جنوبي قنطورس قرار دارد و پس از خورشيد، بهعنوان نزديکترين ستاره به ما شناخته ميشود.
با نزديکترين ستارهها به زمين آشنا شويد
شعاع اندازهگيري شدهي براي اين ستاره ۱۴ درصد شعاع خورشيد، جرم آن ۱۲ درصد جرم خورشيد و دماي مؤثر آن فقط ۳۰۵۰ کلوين (۲۷۷۷ درجهي سانتيگراد) است. همچنين ميزان نور پروکسيما قنطورس ۱۰۰۰ برابر کمتر از خورشيد است که باعث ميشود حتي با وجود اينکه نزديکترين ستاره است، با چشم غيرمسلح قابل مشاهده نباشد.
«دکتر مرديت مگگرگور» (Dr. Meredith MacGregor) اخترفيزيکدان دانشگاه کلرادو بولدر که طي چندين ماه اين ستاره را با استفاده از تلسکوپهاي زميني و فضايي رصد کرده است، گفت: «پروکسيما قنطورس يک کوتولهي سرخ است؛ گروهي از ستارگان که به شکلي غيرمعمول کوچک و کمنور هستند.»
در تاريخ ۱ مي ۲۰۱۹ (۱۱ ارديبهشت ۱۳۹۸) با کمک پنج تلسکوپ که زمان و انرژي ستاره را با جزئيات بيسابقهاي رديابي ميکردند، يک رويداد بهشدت درخشان در آن کشف شد. «دکتر آليشيا وينبرگر» (Dr. Alycia Weinberger) ستارهشناس آزمايشگاه زمين و سيارات مؤسسهي علوم کارنگي گفت: «اکنون ميدانيم که اين رصدخانههاي گوناگون که در طول موجهاي بسيار متفاوتي کار ميکنند، ميتوانند يک ضربهي سريع و پرانرژي را ببينند.»
برخاستن شرارهي عظيم از پروکسيما قنطورس در سال ۲۰۱۹ تنها ۷ ثانيه طول کشيد و تا کنون درخشانترين شراره در طول موجهاي ميليمتري و فرابنفش کشف شده است.
مکگرگور گفت: «با مشاهدهي اين رويداد در طول موجهاي فرابنفش ميبينيم که اين ستاره طي چند ثانيه از حالت طبيعي تا ۱۴ هزار برابر روشنتر ميشود. در گذشته نميدانستيم که شرارههاي ستارهاي ميتوانند در محدودهي طيفي ميليمتري تابش کنند و اين نخستين بار است که به شرارههاي ميليمتري نگاه ميکنيم. اين سيگنالهاي ميليمتري به پژوهشگران کمک ميکنند تا اطلاعات بيشتري در مورد چگونگي توليد شراره توسط ستارهها کسب کنند.»
شرارهي عظيم پروکسيما قنطورس در مجموع تقريبا ۱۰۰ برابر قدرتمندتر از هر شرارهاي است که تا کنون از خورشيد ديده شده است. مکگرگور افزود: «سيارههاي سامانهي پروکسيما قنطورس نه يک بار در قرن بلکه حداقل يک بار در روز با چنين چيزي مواجه ميشوند.»
اين پايان کاوشها نيست. احتمالا شرارههاي عجيبتري هم وجود خواهد داشت که فيزيک متفاوتي از خود نشان ميدهند و تا کنون حتي دربارهي آنها انديشيده نشده است.
منبع: Science News